این روز‌ها که کتک خورِ خودروساز داخلی ملس است و از مجری تلوزیون گرفته تا پلیس و کارشناس آشپزی و نماینده مجلس خودروی داخلی را می‌کوبند، خبر واردات خودرو این عزیزان را مشعوف کرده و در آرزوی داشتن خودرویِ خارجیِ باکیفیتِ شیکِ ۴۰۰ میلیون تومانی، منتظر عملی شدن این تصمیم هستند.
این افراد طوری صحبت می‌کنند که گویی واردات تعدادی خودروی خارجی تمام مشکلات انباشت شده صنعت خودروی کشور اعم از انحصار و کیفیت و قیمت بالا و حتی تصادفات جاده‌ای را حل کرده و ملت بعد از این سراتو و سانتافه سوار می‌شوند!
به صحبت‌های مردم و حتی برخی از کارشناسان خودرو که گوش می‌دهی، انگشت به دهان می‌مانی که چطور و با کدام فرمول تصور می‌کنند با آزاد شدن واردات، خودروی اقتصادی ۷ هزار دلاری با تمام آپشن‌های یک خودروی مدرن و ایمن که با خودرو‌های داخلی قابل رقابت باشد، در دسترس مردم قرار خواهد گرفت؟!
خودروی ۷ هزار دلاری با کدام منطق؟
فارغ از تورمی که در حال حاضر دامن گیر همه کشور‌های جهان است، و حتی بدون در نظر گرفتن این نکته که خودروساز‌های بزرگ دنیا اساسا با ما کار نمی‌کنند و قرار داد نمی‌بندند، نکته اینجاست که یک حساب سرانگشتی ساده در پروسه واردات اثبات می‌کند که حتی صحبت کردن از خودروی خارجی ۷ هزار دلاری که در حدود ۴۰۰ میلیون تومان تمام می‌شود، به جوک شبیه‌تر است.
حتی قیمت خودرو‌های «سی کی دی» الان در حدود ۸۰۰ میلیون تومان است، یعنی باور کنیم که قرار است
خودروی مدرن و با کیفیت خارجی کمتر از سی کی دی بدست مصرف‌کننده داخلی برسد؟
با در نظر گرفتن پروسه واردات خودروی خارجی قیمت آن از ۱۵ هزار دلار کمتر نخواهد شد به این ترتیب که به عنوان مثال، یک دستگاه کوئید با قیمت ۷ هزار دلار خریداری می‌شود، با احتساب هزینه‌های تعرفه و غیر آن، به علاوه ۱۰ درصد سود وراد کننده در نهایت به قیمت ۱۵ هزار دلار یعنی بیش از ۴۰۰ ملیون تومان می‌رسد، ضمن آنکه خودروی کوئید از حیث امکانات و آپشن چیزی شبیه تیبای شرکت سایپاست با این تفاوت که تیبا قیمت پایین تری دارد.
آیا اشخاص می‌توانند خودرو وارد کنند؟
یکی از مهم‌ترین ابهاماتی که در خصوص واردات خودروی اقتصادی و به همین اعتبار، امید به کاهش قیمت خودرو وجود دارد، مساله نظام تامین ارزی واردات است. ناگفته پیداست که دولت در شرایط فعلی ارز لازم برای تداوم جریان واردات خودرو یا واردات به قدر نیاز را ندارد.
در همین رابطه، این پرسش وجود دارد که آیا اشخاص می‌توانند با ارزی که منشا آن در خارج از کشور است خودرو وارد کنند؟ بر اساس قاعده و قانون، تنها اشخاص و یا کمپانی‌هایی می‌توانند خودرو وارد کنند که نماینده رسمی یک خودروسازی را داشته باشند که طبیعا این امکان در اختیار شخص قرار نمی‌گیرد. در خصوص کمپانی‌ها هم به عنوان مثال شرکتی مانند رنو به هر کمپانی یا هر شخصی نمایندگی نمی‌دهد.
مساله مهم‌تر در این رابطه این است که اگر همچین مجوزی صادر شود، علاوه بر ایجاد رانت و فساد، اقتصاد کشور شدیدا آسیب خواهد دید به این ترتیب که فرد وارد کننده خودرو را ۱۰ هزار دلار از بازار خارج خریداری می‌کند، با احتساب هزینه ۲ هزار دلاریِ حمل نقل، هزینه‌های عبور از مرز و ۱۰ درصد سود شخصی، خودروی مورد نظر در نهایت با قیمت ۲۶ هزار دلار به بازار ایران می‌رسد؛ نتیجه چنین وارداتی این است ۱۴ هزار دلار بالانس ارزی در کشور منفی شده و در ادامه این روند، تقاضای برای ارز بالا می‌رود که این مساله به افزایش قیمت دلار و ایجاد تورم بیشتر می‌انجامد.
تجربه سال‌های ۹۴ تا ۹۶ نشان داد که با این روش و به بهانه واردات خودرو میلیارد‌ها پول جابه جا و از کشور خارج شد این اعداد و ارقام در حالی است که حتی در کشوری مانند آمریکا امکان جابه جایی بیشتر از ۱۰ هزار دلار وجود ندارد.
مرضیه حسینی