به گزارش صراط به نقل از زومیت، بسیاری از داروها با عوارض جانبی همراه هستند، اما نکتهی مهم این است که بدانیم این عوارض چقدر خطرناک و چقدر محتملاند و آیا در مقایسه با فایدهی دارو ارزش ریسک کردن دارند یا نه. پژوهش تازهای نشان میدهد که در مورد داروی فیناستراید، این پرسش به اندازهی کافی جدی گرفته نشده است و همین کمتوجهی ممکن است هنوز هم جان بیماران را به خطر بیندازد.
فیناستراید از دههی ۱۹۹۰ یکی از داروهای محبوب برای درمان ریزش موی مردانه و بزرگی خوشخیم پروستات بوده است. میلیونها مرد در سراسر دنیا از آن استفاده کردهاند، اما شواهد تازه میگویند این دارو ممکن است تأثیرات ناخواستهای بر روان انسان داشته باشد.
به گفتهی مایر بریزیس، پزشک و استاد بازنشسته از دانشگاه عبری اورشلیم، شواهد علمی نشان میدهد فیناستراید با عوارض روانی جدی مانند افسردگی، اضطراب و حتی خودکشی مرتبط است. او میگوید تولیدکنندگان و نهادهای نظارتی در طول دو دهه گذشته این هشدارها را نادیده گرفتهاند و این موضوع به زیان سلامت عمومی تمام شده است.
بهگزارش ساینسآلرت، بررسی جدید نتایج هشت پژوهش منتشرشده بین سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۳ را از چند کشور مختلف جمعآوری کرده است. یافتهها نشان میدهند افرادی که فیناستراید مصرف میکنند، بیش از دیگران در معرض اختلالات خلقی و افکار خودکشی قرار دارند. بریزیس تأکید میکند: «نمیتوان این شواهد را فقط روایتهای پراکنده دانست. اکنون الگوهای مشابهی در گروههای مختلف دیده میشود و پیامدهای آن ممکن است بسیار جدی و خطرناک باشد.»
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) اولین بار در سال ۲۰۱۱ افسردگی را بهعنوان یکی از عوارض احتمالی فیناستراید اعلام کرد و در سال ۲۰۲۲ هشدار مربوط به خودکشی را نیز به آن افزود، هرچند نگرانیها دربارهی این دارو از سال ۲۰۰۲ مطرح شده بود.
بریزیس در مقالهاش مینویسد: طبق اسناد داخلی FDA، در رابطه به یکی از پروندههای مربوط به خودکشی فردی که فیناستراید مصرف میکرد، کارشناسان سازمان در سال ۲۰۱۰ پیشنهاد کرده بودند عبارت «افکار و رفتار خودکشی» در برچسب هشدار دارو ذکر شود، اما این پیشنهاد بدون توضیح رد شده بود. او میگوید بخشی از اسناد FDA، از جمله برآوردهایی دربارهی تعداد احتمالی افرادی که ممکن است تحت تأثیر قرار گرفته باشند، محرمانه نگه داشته شدهاند.
به گفتهی بریزیس وقتی بین پیشرفت علمی و حفظ جان انسانها تعارض پیش میآید، صداقت و شفافیت باید در اولویت باشد، نه منافع اقتصادی یا وجههی علمی.
تا سال ۲۰۱۱ تنها ۱۸ مورد خودکشی مرتبط با فیناستراید در پروندههای FDA ثبت شده بود، اما براساس دادههای جهانی، پژوهش جدید حدس میزند شمار واقعی ممکن است به هزاران نفر برسد. بریزیس این اختلاف را نه صرفاً کمگزارشی، بلکه نشانهای از «شکست سیستماتیک در نظارت دارویی» میداند. او معتقد است شرکت سازندهی فیناستراید، یعنی مرک، در انجام تحقیقات سادهی ایمنی براساس دادههای موجود کوتاهی کرده است و نهادهای نظارتی نیز نه از شرکت چنین تحقیقاتی خواستهاند و خود آن را انجام ندادهاند.