علل بروز سرگیجه گردنی + علائم و درمان

فهیمه اوکاتی متخصص فیزیوتراپی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران درباره سرگیجه اظهار کرد: سرگیجه وضعیتی است که در آن فرد احساس می‌کند، جهان اطرافش در حال چرخش است. دلایلی متعدد در بروز سرگیجه نقش دارند که یکی از این دلایل به ساختار اسکلتی- عضلانی بدن مربوط است. اگر گردن در وضعیت نامناسب قرار گیرد یا به آن ضربه وارد شود، سرگیجه‌ای به وجود می‌آید که به آن سرگیجه گردنی می‌گویند.

او بیان کرد: سرگیجه گردنی اغلب بر اثر آسیب به سر و گردن یا به هم خوردن راستای سر نسبت به گردن، بروز پیدا می‌کند و در بیشتر موارد پس از حرکت دادن گردن رخ می‌دهد، به طوری که بر تعادل و تمرکز فرد اثر می‌گذارد.

این متخصص فیزیوتراپی افزود: عضلات و مفاصل گیرنده‌هایی دارند که پیام‌هایی را در زمان حرکت و جهت‌گیری بدن، به مغز و دستگاه دهلیزی (قسمت‌هایی از گوش داخلی که مسئول تعادل هستند) ارسال می‌کنند. این گیرنده‌ها که در عضلات و مفاصل گردن هم وجود دارند، برای حفظ تعادل و هماهنگی با سیستم بینایی در ارتباط هستند. اگر این گیرنده‌ها نتوانند با مغز ارتباط برقرار کنند، سرگیجه و اختلال تعادل ایجاد می‌شود.

اوکاتی تاکید کرد: در آرتروز پیشرفته، حرکات مفاصل گردن کاهش پیدا می‌کنند، عضلات سفت می‌شوند و انعطاف لازم را برای انجام حرکات گردن از دست می‌دهند، بنابراین ارسال پیام‌ها از گیرنده‌ها به مغز با اختلال مواجه می‌شود و سرگیجه رخ می‌دهد. پارگی دیسک هم در وارد آمدن فشار به عروق، اعصاب نخاعی و بروز علائم سرگیجه و اختلال تعادل موثر است.

علائم سرگیجه گردنی

او تصریح کرد: سرگیجه گردنی با حرکت ناگهانی گردن، به ویژه با چرخاندن سر همراه است. از علائم سرگیجه گردنی می‌توان به سردرد، حالت تهوع، استفراغ، گوش درد یا احساس زنگ زدن گوش، از دست دادن تعادل هنگام راه رفتن، نشستن یا ایستادن و اختلال تمرکز اشاره کرد که این نشانه‌ها چند دقیقه یا چند ساعت طول می‌کشند و ممکن است پس از انجام حرکت سریع، ورزش و عطسه کردن تشدید شوند.

تشخیص سرگیجه گردنی

این متخصص فیزیوتراپی گفت: برای تشخیص سرگیجه گردنی هنگامی که پزشک معالج سایر علل موثر در سرگیجه را کنار گذاشت، معاینه بیمار انجام می‌شود. در صورت بروز حرکات پراکنده کره چشم (نیستاگموس) هنگام چرخاندن سر، تست سرگیجه گردنی، مثبت تلقی می‌شود. MRI گردن و آنژیوگرافی با تشدید مغناطیسی (MRA) هم در تشخیص سرگیجه گردنی کاربرد دارند.

درمان سرگیجه گردنی

اوکاتی اظهار کرد: درمان سرگیجه گردنی به علت اصلی به وجود آورنده آن بستگی دارد. پزشک ممکن است برای کاهش علائم سرگیجه، درد و گرفتگی گردن، شُل کننده‌های عضلانی، مسکن‌ها و دارو‌های ضد سرگیجه را تجویز کند. گذاشتن کمپرس گرم روی گردن هم ممکن است علائم سرگیجه گردنی را کاهش دهد.

او بیان کرد: انجام فیزیوتراپی زیر نظر پزشک به بهبود دامنه حرکتی گردن و تعادل کمک می‌کند. پس از ارزیابی دوباره بیمار، فیزیوتراپیست از ماساژ، تمرین‌های کششی و تقویت کننده عضلات برای اصلاح راستای قامتی بیمار استفاده می‌کند.۲ عضله «تراپزیوس» (ماهیچه ذوزنقه‌ای) و «استرنوکلیدوماستوئید» (ماهیچه جناغی پستانکی) در صورت داشتن گره‌های عضلانی، مستعد کوتاهی و گرفتگی هستند، بنابراین حرکات گردن محدود و علائم سرگیجه گردنی تشدید می‌شوند. علاوه بر تمرین‌های کششی، روش سوزن خشک هم برای رفع این گره‌های عضلانی در فیزیوتراپی کاربرد دارد.

تمرین‌های ورزشی برای درمان سرگیجه گردنی

این متخصص فیزیوتراپی تاکید کرد: در تمرین نخست، فرد باید در حالت نشسته، دست راست خود را زیر صندلی بگذارد سپس گردنش را آرام به سمت چپ و عقب بکشد تا کشش را در سمت راست گردن احساس کند؛ پنج ثانیه بدن را در این وضعیت نگه دارد و حرکت را سه بار تکرار کند.

او تصریح کرد: در تمرین دوم، شخص باید سر و گردنش را آرام به سمت جلو و پایین خم کند تا کشش را در عضلات پشت گردن احساس کند؛ پنج تا هفت ثانیه گردن را در این وضعیت نگه دارد و حرکت را سه بار تکرار کند.

اوکاتی یادآوری کرد: در تمرین سوم، فرد باید رو به آینه بایستد سپس آرام و بدون خم کردن سر، چانه‌اش را به سمت عقب بکشد. (غبغب بگیرد)؛ پنج ثانیه بدن را در این وضعیت نگه دارد و حرکت را پنج بار تکرار کند.