با این وصف، مدتی است که بینندگان تلویزیون شاهد تبلیغات گسترده‌ای برای کتاب‌هایی با عنوان فجر هستند که با سر و صدای زیاد و با تکرار فراوان از شبکه‌های تلویزیون پخش می‌شود.
اما واقعاً ماجرای کتاب‌های فجر از چه قرار است؟ کتاب‌هایی که تبلیغ تلویزیونی، آنها و طرحشان را عظیم‌ترین پروژه ترویجی و تشویقی خرید و مطالعه کتاب در ایران معرفی می‌کند و پیامشان راه حـلی بـرای زنـدگی بهتـر و شـادتـر و استحکام بنیان خانواده است.
تبلیغ تلویزیونی از مخاطب می‌خواهد به سایت این کتاب‌ها برود تا اطلاعات بیشتری کسب کند. اما مخاطب با چه اطلاعاتی در این سایت روبرو می‌شود؟
این سایت یا به قول دست اندر کارانش سامانه ستاد اجرایی کتاب‌های طرح فجر از مخاطبانش می‌خواهد مشخصات دقیق خود را وارد کنند تا کتاب‌ها برایشان ارسال شود و بلافاصله در قرعه کشی شرکت داده شوند. و اگر هر 4 کتاب را بخرند 4 بار در قرعه کشی‌ها شرکت داده می‌شوند.
طرح کتاب‌های فجر
*4 کتاب برای عظیم‌ترین طرح ترویج مطالعه
سئوال بعد اینکه طرح کتاب‌های فجر که با این همه سرو صدا قرار است راه حلی باشد برای زندگی بهتر و شادتر و استحکام بنیاد خانواده، چه کتاب‌هایی را به مخاطبانش می‌فروشد؟
واقعیت این است از ابتدا تا انتهای این طرح که تبلیغ می‌شود عظیم‌ترین پروژه ترویجی و تشویقی خرید و مطالعه کتاب است، چیزی جز 4 کتاب آن هم از یک نویسنده با نام ابوالفضل صادقی نیست و آن 4 کتاب هم کتاب‌های «تیپ‌های حرکتی»،«تیپ‌های ذهنی»، «تیپ‌های احساسی» و کتاب «علی (ع) به فرزند فاطمه (س) چه گفت؟»هستند. در سایت این 4 کتاب به صورت خلاصه معرفی شده‌اند.
*با نویسنده کتاب آشنا شویم!
ابوالفضل صادقی مدیر عامل شرکت «راهبرد اقتصاد فردا» است و البته از جانبازان کشورمان. هرچند بهتر بود خرید کتاب را به شأن مقدس جانبازی گره زده نشود و از مردم خواست بدون اینکه بدانند ما در راه وطنمان در سال‌های دفاع مقدس جانبازی کرده‌ایم، اگر حرف خوب و قابل دفاعی داریم، حرفمان را بخوانند.
به هر روی حوزه فعالیت شرکت راهبرد اقتصاد فردا REFCO مشاوره بازاریابی ، تحقیقات بازاریابی ، آموزش بازاریابی ، ارزیابی و سنجش شایستگی مدیران و کارشناسان در حوزه‌های اقتصادی، تجاری، بازاریابی، فروش و خدمات پس از فروش است.
* زلزله‌ای در فرهنگ مطالعه و کتاب‌خوانی!
نویسنده کتاب در معرفی این طرح مطلبی در سایت شرکت متبوعش ادعا کرده است طرح فجر و کتاب‌های او زلزله‌ای در فرهنگ مطالعه و کتاب‌خوانی ایجاد کرده است: کتاب‌های فجر ظرف یک ماه آینده در سراسر ایران توزیع می‌گردد و فرهنگ خرید و مطالعه کتاب در جامعه ایران جان دوباره می‌گیرد و این است که به راستی زلزله در فرهنگ خرید کتاب‌های فجر؛ پس‌لرزه‌هایی در دکه های روزنامه فروشی و فروشگاه های مواد غذایی، داروخانه‌ها و کتاب فروشی‌ها ایجاد نموده است.
سؤال‌ها بسیاری درباره این طرح وجود دارد و اشکالات عدیده‌ای به ذهن می‌رسد که به هر حال مجری طرح باید پاسخگوی سؤال‌های به وجود آمده باشد یا حداقل توضیحاتی فراتر و قانع کننده‌تر و دور از هیاهوی تبلیغ بازرگانی تلویزیون داده شود.
کتاب‌های فجر
*ما فقط ناشر کتاب هستیم/سرمایه گذار مؤلف کتاب است
ابتدا به سراغ ناشر کتاب رفتیم (هرچند نام ناشر نه در تبلیغات و نه در سایت اعلام نشده است ولی بنری کوچک در سایت این شرکت از انتشارات رسم، ما را به سوی ناشر رهنمون ساخت). مهدی صادقی مدیر انتشارات رسم که اتفاقاً برادر نویسنده کتاب است پاسخگوی سؤال‌ها ما بود.
او درباره این 4 کتاب و طرح فجر گفت: ما فقط ناشر کتاب هستیم و کاری به تبلیغات و طرح فجر و دیگر موارد مربوط به این طرح نداریم.
صادقی همچنین در پاسخ به این سؤال که چه طور از تبلیغات بی‌خبر هستید درحالی که سود خرید این کتاب‌ها مستقیماً عاید انتشارات شما می‌شود، اظهار داشت: ما فقط ناشر کتاب هستیم. سرمایه گذار کتاب شرکت راهبرد اقتصاد فردا است و ما فقط مجوز نشر و کارهای انتشار کتاب را انجام دادیم. مثل بسیاری دیگر از کتاب‌های علمی و دانشگاهی که سرمایه گذار یک کتاب به دلیل سود کتاب و بزرگی پروژه جدا از ناشر است و خود مؤلف کتاب روی انتشار کتاب سرمایه گذاری کرده است.
صادقی همچنین از میزان تیراژ و تجدید چاپ این کتاب اظهار بی‌اطلاعی کرد و گفت: تا مهر ماه و قبل از تبلیغات تلویزیونی ما این کتاب را 3 بار تجدید چاپ کردیم که هر یک از کتاب‌ها در هر بار تجدید چاپ 100 هزار نسخه تیراژ داشت. اما پس از این تاریخ کار تجدید چاپ را خود شرکت و مؤلف انجام می‌دهد و ما از تجدید چاپ‌ها بی‌خبر هستم اما می‌دانم بارها تجدید چاپ شده است.
*برندهای صهیونیستی می‌خواستند از طرح فجر حمایت کنند ما نگذاشتیم!
شخص دیگری که پاسخگوی ما بود بهروز محمدی مدیر روابط عمومی طرح کتاب‌های فجر بود.
بهروز محمدی درباره اسپانسر و پشتیبان این طرح گفت: اسپانسر طرح کتاب‌های فجر آقای ابوالفضل صادقی نویسنده کتاب است که رییس ستاد طرح فجر هم هست و خودش روی این طرح سرمایه گذاری کرده است. هر چند اسپانسرهایی از برندهای خارجی حاضر به پشتیبانی از این طرح و حمایت مالی و معنوی از آن شدند که به دلیل وابستگی این برندها به رژیم صهیونیستی ما حمایت آنها را قبول نکردیم.
وی در پاسخ به این سئوال که چه طور یک فرد توانسته به تنهایی حمایت مالی چنین طرحی را بر عهده بگیرد، اظهار داشت: ایشان از نوجوانی در جبهه‌های دفاع مقدس حضور داشته و از جانبازان کشورمان هستند. چنین کاری جسارت و هوشمندی فراوانی می‌خواهد و همه چنین جراتی را برای ورود به این حوزه ندارند و چون این کتاب‌ها در راستای منویات مقام معظم رهبری و ترویج مسئله کتاب‌خوانی بودند، آقای صادقی وارد این حیطه شده است. هرچند صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نهایت مهربانی و همکاری را با ما انجام دادند و خود مهندس ضرغامی، مشاوران و معاونان و آقای مهدی مهر مدیر کل اداره بازرگانی صدا و سیما نهایت همکاری را برای اجرای این طرح انجام دادند و حمایت‌های خود دریغ نکردند. در مجموع آقای صادقی برای این طرح 15 میلیارد تومان سرمایه گذاری کرده و حدود 500-600 میلیون تومان هم جایزه می‌دهیم.
کتاب‌های فجر
*90 درصد سودمان را خرج موارد عام‌المنفعه می‌کنیم!
وی در پاسخ به این سئوال که شنیده شده بعضی شرکت‌های داخلی مثل فولاد خوزستان پشتیبان این طرح هستند، اظهار داشت: حتی یک ریال هم از شرکت‌های داخلی به این طرح کمک نشده است. هرچند آغوش ما در این طرح برای حمایت‌های مادی و معنوی شرکت‌های ایرانی باز است و آمادگی داریم سازمان‌های داخلی و چه در طرح و چه در اعطای جوایز به ما کمک کنند و لوگوی آنها به عنوان حامی این طرح کتاب‌خوانی در پشت کتاب‌ها زده می‌شود.
مدیر روابط عمومی طرح فجر درباره به صرفه اقتصادی بودن این طرح با هزینه‌هایی که تبلیغات بازرگانی و چاپ و نشر کتاب دارد، گفت: این طرح برای ترویج و توسعه کتاب‌خوانی و برای پیشبرد منویات مقام معظم رهبری راه‌اندازی شده و پیش بینی می‌کنیم حداقل 8 میلیون نسخه از این کتاب‌ها فروخته شود.
ضمن اینکه تجارت آقای صادقی این نبوده چون اگر می‌خواستیم به چشم تجارت نگاه کنیم اگر 2 میلیارد تومان کاغذی را که قبل از گرانی ارز و کاغذ با قیمت 35 تومان تهیه کرده بودیم بعد از گرانی کاغذ می‌فروختیم، این کار میلیاردها سود داشت. اما ما به شکل تجارت به این قضیه نگاه نکردیم. ضمن اینکه در تبلیغ‌های بعدی هم خواهید دید که در تلویزیون اعلام خواهیم کرد، 90 درصد سود این طرح به صورت عام‌المنفعه خرج خواهد شد.
* می‌خواهیم آمازون خاورمیانه را راه اندازی کنیم!
محمدی در پاسخ به این سئوال که بهتر نبود به جای اینکه 90 درصد سودتان را خرج موارد عام‌المنفعه کنید، برای تبلیغ کتاب‌های مفید ناشران بسیاری که در سراسر کشور وجود دارند اما قدرت تبلیغ کتاب ندارند،استفاده می‌کردید و به جای اینکه 4 کتاب خودتان را در این طرح برای تبلیغ کتاب‌خوانی ترویج کنید، 100 کتاب خوب دیگر از ناشران دیگر را تبلیغ می‌کردید، اظهار داشت: این کار جزء برنامه‌های بعدی ما است که از سال آینده آن را اجرا خواهیم کرد و در نظر داریم بزرگ‌ترین طرح فروش و تبلیغ کتاب را در کشور در خاورمیانه راه بیندازیم که از بیش از 3 میلیون نسخه کتاب از ناشران مختلف حمایت شود و سامانه کتاب 57 به سایتی بزرگ در سطح آمازون تبدیل شود تا کتاب همه ناشران فروخته شود.
وی افزود: ما هدفمان پول نبوده وگرنه در تبلیغات تلویزیونی منطق خیابانی فیلسوفان غربی را به چالش نمی‌کشیدیم و به مردم هشدار نمی‌دادیم که زندگی خود را بر مبنای این منطق قرار ندهند.
مدیر روابط عمومی کتاب‌های فجر در پاسخ به این سئوال که پس شما 3 کتاب روانشناسی به همراه یک کتاب نصایح حضرت علی به فرزندش را در این طرح می‌فروشید: روانشناسی بحث گسترده‌ای است که ما فقط وارد حیطه علم انگرام یا همان 9 تیپ شخصیتی شده‌ایم و در کنارش با تطابق این تیپ‌های شخصیتی با سخنان حضرت علی(ع) راهکاری را برای زندگی‌های امروزی ارائه کرده‌ایم.
محمدی همچنین در پاسخ به این سئوال که برداشت مردم از واژه ملی و طرح ملی ، طرحی است که با حمایت دولت و توسط دولت انجام می‌شود و به نظر می‌رسد استفاده از عنوان ملی برای این طرح نادرست باشد، گفت: ملی یعنی اینکه طرحی در سطح کشور برگزار شود شما اگر به این طرح که مشارکت عمومی مردم را از سراسر کشور و از دورافتاده‌ترین روستاها جلب کرده که حتی نام این روستاها تا کنون به گوش ما نخورده بود، ملی نمی‌گویید به چه طرحی ملی می‌گویید؟ ضمن اینکه دولت هیچ حمایتی از این طرح نکرده اما باید از حمایت‌های خاص و ویژه معاونت فرهنگی وزارت ارشاد و به خصوص آقای دری (معاون سابف فرهنگی وزیر ارشاد) که در اجرای این طرح به ما کمک کردند تشکر کنیم.
*کمی درنگ...
مدیر روابط عمومی این طرح مواردی را مطرح کرد که کار بدتر از قبل شد! و ادعا که کالایی است که فراوان در این روزگار پیدا می‌شود.
اولاً او مدعی حمایت شرکت‌های صهیونیستی از این طرح شد که مدیر عامل شرکت قبول نکرده‌اند. سئوال این است که در موقعیتی که شرکت‌های داخلی از این طرح با خبر نشده‌اند چه طور شرکت‌های صهیونیستی با خبر شده‌اند؟! ارتباطی در کار بوده؟ و اگر این ادعا بلوف بوده که در همین راستا اصرارهای خبرنگار درباره اینکه نام این برندها را ذکر کنید، بی پاسخ ماند، دلیلی ندارد برای خوب و موجه بودن خودتان دروغ‌هایی به این شاخ داری ببافید و خودتان را پنجه در پنجه رژیم صهیونیستی نشان دهید!
دوما ما می‌پرسیم چه طور یک فرد به تنهایی می‌تواند حامی طرحی به قول خودتان 15 میلیاردی شود و شما جواب می‌دهید چون ایشان از جانبازان این مملکت است. آیا مردم با این ادعای شما تصور نمی‌کنند که چه طور جانبازان سرمایه‌های میلیاردی دارند؟ چند جانباز را می‌شناسید که 15 میلیارد تومان سرمایه داشته باشد؟ پول نویسنده چه ربطی به جانبازی ایشان دارد؟ مگر اینکه سوء استفاده‌ای در کار باشد.
* چرا مهربانی شما شامل ناشران بسیار سخت کوش و فرهنگی ما نمی‌شود؟
سوم بارها در گفت‌وگو ما تاکید شد که این پروژه با همکاری و نهایت مهربانی شخص آقای ضرغامی و مشاوران و معاونان ایشان و به خصوص مدیر کل اداره بازرگانی سیما انجام شده است!
حال سؤال اینجاست که آقای ضرغامی! این کتاب‌ها را دیده است؟ آیا لطف رسانه ملی شامل دیگر ناشران سخت کوش و فرهنگی ما هم می‌شود؟ چرا این اتفاق برای این همه ناشر که سال‌هاست بی دریغ برای فرهنگ این مملکت زحمت می‌کشند نیفتاده است؟
چرا مهربانی و همکاری صداو سیما فقط شامل ناشر خلق الساعه و البته سرمایه داری می‌شود که حاضر است میلیاردها تومان خرج کند؟ آیا رسانه ملی با ناشرانی که کتاب خوب دارند ولی پولی برای تبلیغ ندارند همین قدر مهربان است؟
مورد چهارم: گفته شد ما اگر فقط کاغذها را می‌فروختیم 6 میلیارد تومان پول به دستمان می‌آمد و 4 میلیارد تومان سود می‌کردیم پس باور کنید که ما دنبال سود نیستیم.
این ادعا قابل باور نیست به دلیل اینکه پیش بینی فروش 8 میلیون نسخه کتاب که با فروش فعلی چندان دور از ذهن هم نیست. هر کتاب را 2هزار تومان فروش می‌رود ولی در بهترین حالت قیمت تمام شده آن 300 تومان است و اگر 1700 تومان سود خالص را در 8 میلیون نسخه ضرب کنیم می‌شود 13 میلیارد و 600میلیون تومان سود! فرض این که 2میلیارد تومان را هم صدا و سیما هزینه آگهی گرفته قابل قبول است. 600 میلیون هم جایزه می‌دهند که البته در تیزرها اعلام می‌شود 320 میلیون تومان. باز هم 11 میلیارد تومان سود خالص می‌ماند. معلوم است که از فروش کاغذ به صرفه تر است!
** آنچه که فراوان است ادعا
مورد پنجم: ادعا شده 90 درصد سود پول خرج موارد عام‌المنفعه می‌شود و می‌خواهیم آمازون دوم در سطح خاورمیانه راه بیندازیم! باز هم بگویید... آنچه مشخص است این که بعد از پایان طرح هیچ نهاد نظارتی در این مملکت وجود ندارد که این ادعاها را پیگیری کند!
*مقایسه کتاب و تخم مرغ شانسی
مورد ششم: مدیر روابط عمومی این طرح ادعا کرد این کتاب‌ها، کتاب‌های جدیدی است که با کاری تلفیقی و ترکیبی میان 9 تیپ شخصیتی و سخنان مولای متقیان راهکاری برای زندگی‌های امروز ارائه می‌دهد.
ما این کتاب‌ها را دیده‌ایم. (البته این کتاب‌ها توسط یک بازار یاب به دستمان رسید که اگر برای خبرگزاری‌مان هرچه بیشتر بخریم بیشتر تخفیف می‌گیریم و حداکثر تخفیف 300 تومان است!) این ادعا درباره این کتاب‌ها کذب محض است. این کتاب‌ها نحیف هیچ راهکاری برای زندگی بهتر و شادتر ندارد. هیچ کار علمی میان سخنان حضرت علی(ع) و تیپ‌های شخصیتی نشده است. در هر کتاب تیپ‌های شخصیتی با اختصار فراوان آمده و پس از چندین صفحه یک حدیث هم از حضرت علی(ع) انتهای متن چسبانده شده است. کتاب علی به فرزند فاطمه چه گفت هم چیزی نیست جز یک کپی و پیست از سخنان حضرت علی(ع). هیچ چیز نیست... نکته بدتر در این کتاب‌ها بخش اعلام قیمت آنها است که قیمت 2هزار تومان معادل قیمت یک تخم مرغ شانسی معرفی شده و یک محصول فرهنگی در مقام قیاس هم سطح و هم اندازه تخم مرغ شانسی پایین آمده است... همین یک جمله نشان دهنده نگاه مجریان این طرح به کتاب‌ها است..
**هر کسی می‌تواند ابوموسی برود؟
مورد هفتم: آقای مدیر روابط عمومی تاکید داشت که در خبرمان ذکر کنیم که قرعه کشی این طرح در جزیره ابوموسی و در روز 22 اسفند انجام می‌شود و سپاه همکاری فراوانی را برای برگزاری این قرعه کشی در جزیره انجام داده است. گفتیم مگر این طرح به سپاه ربطی دارد و شنیدیم نه! اصلاً! پرسیدیم چرا روز 22 اسفند قرعه کشی می‌کنید؟ شنیدیم: چون روز بنیاد شهید است و نزدیک به عید که ایام شادی مردم است! پرسیدیم مگر شما به بنیاد شهید ربط دارید؟ و شنیدیم نه اصلاً! پرسیدیم چه طور این همه برنده را به جزیره ابوموسی می‌برید و آقای مدیر جواب داد ما مسئولان را به جزیره می‌بریم البته به همراه خبرنگاران خبرگزاری‌هایی که با ما همکاری کرده‌اند! ضمناً از مسئولان صدا و سیما قول گرفته‌ایم برنامه به صورت زنده از یکی از شبکه‌ها پخش شود...
مجریان این طرح به کجا وصل هستند که این همه از همه جا برایشان هزینه می‌شود؟