صراط: این ولادت بزرگ و این حقیقت عظیم متعلق به یک ملت و یک زمان خاص نیست، بلکه متعلق به بشریت است.
به گزارش ایسنا، حجّت بن‌الحسن المهدی(عج) آخرین خلیفه خدا در روی زمین؛ در سحرگاه روز جمعه نیمه شعبان سال 255 یا 256 (ه .ق) در شهر سامرّا و در عصر خلافت معتمد عباسی چشم به جهان گشودند. نام آن حضرت محمد و کنیه‌اش ابوالقاسم است.
در روایات فراوان، از پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلَّم) نقل شده است که مردی از خاندان او به نام حضرت مهدی(عج) قیام خواهد کرد و بنیان ستم را واژگون خواهد ساخت. فرمانروایان ستمگر عباسی با اطلاع از این روایت در پی آن بودند که در همان ابتدای ولادت امام مهدی(عج) او را به قتل رسانند. بنابراین از زمان امام جواد(علیه السلام)، زندگی امامان معصوم(علیهم السلام) با محدودیت‌های بیشتری همراه شدت و در زمان امام حسن عسکری(علیه السلام) به اوج خود رسید به گونه‌ای که کمترین رفت وآمد به خانه آن بزرگوار از نظر دستگاه حکومت، مخفی نبود.
پیداست در چنین شرایطی باید تولد آخرین حجت حق و موعود الهی در پنهانی و به دور از چشم دیگران می‌بود. به همین دلیل حتی نزدیکان امام یازدهم از جریان ولادت امام مهدی(عج) بی اطلاع بودند و تا چند ساعت پیش از تولد نیز، نشانه‌های بارداری در نرجس خاتون مادر بزرگوار امام دوازدهم دیده نشد.
جریان ولادت حضرت مهدی(عج)
حکیمه خاتون عمّه حضرت امام عسکری(ع) می‌فرمایند: روزی حضرت عسکری(ع) مرا خواست و فرمود: عمّه امشب نزد ما بمان، در این شب فرخنده فرزند مبارکی در منزل ما به دنیا می‌آید که حجّت خدا در روی زمین است. حکیمه می‌گوید: عرض کردم مادر این فرزند کیست؟ فرمودند: نرجس. عرض کردم فدایت شوم در او نشانی از حمل نیست حضرت فرمودند: عمه جان هنگام سپیده دم صبح اثر حمل در او ظاهر خواهد شد؛ زیرا نرجس مانند موسی تا زمان تولّد فرزندش نشانی از حمل در او دیده نمی‌شود. در همان شب مقارن طلوع فجر، آن مولود مسعود قدم به عرصه وجود نهاد و نوید حاکمیّت نهایی صالحان و مستضعفان را به جهانیان داد.
برخی می‌گویند: خبر ولادت حضرت مهدی (عج) تنها از حکیمه نقل شده است در حالی که این چنین نیست، بلکه عده زیادی از اصحاب امام عسکری (ع) و دیگران از ولادت امام زمان (عج) خبر داده‌اند و برخی نیز آن حضرت را در غیبت صغرا یا کبرا دیده‌اند. که به برخی از آنها از زبان ائمه (ع) و برخی از یاران ائمه (ع) اشاره می‌کنیم:
احمد بن محمد می‌گوید: بعد از کشته شدن زبیری نامه‌ای از امام عسکری (ع) به دستم رسید که در آن نوشته شده بود: این جزای کسی است که بر خدا و اولیایش افترا ببندد و گمان کند که می‌تواند بدون جانشین، مرا بکشد و قدرت خدا را چگونه دیده است. آن‌گاه می‌گوید: فرزندی برای آن حضرت در سال 255 زاییده شد که اسم ایشان را محمد گذاشت.
معاویه بن حکیم و محمد بن ایوب بن نوح و محمد بن عثمان عمری می‌گویند: امام عسکری (ع) در منزل خود فرزندش را بر ما که 40 نفر بودیم عرضه داشت و فرمود: این امام شما بعد از من و جانشین من بر شماست، او را اطاعت کنید و بعد از من و جانشین من بر شماست، او را اطاعت کنید و بعد از من متفرق نشوید...
پیامبر اکرم(ص) و امامان معصوم(ع) نیز از سال‌ها قبل بشارت تولد حضرت مهدی(ع) را داده بودند، همان که بساط ظلم و ستم و حکومت جبّاران را درهم خواهد پیچید و زمین را پر از عدل و داد خواهد ساخت. از آنجا که تولد این مولود مبارک برای حکومت حاکمان ستمگر تهدید بزرگی بود، آنها درصدد برآمدند تا این نور الهی را به هر شکل ممکن خاموش سازند؛ از این رو خانه حضرت عسکری(ع) را زیر نظر گرفتند و جاسوسانی را تعیین کردند که اگر فرزند پسری را در خانه آن حضرت دیدند گزارش داده و یا از بین ببرند. علی رغم همه این کارها چون مشیت الهی بر تداوم امامت و نور هدایت تعلق گرفته بود، خداوند درباره حضرت مهدی(عج) همان کار را کرد که درباره حضرت موسی(ع) کرده بود، یعنی به اراده خویش دوران بارداری مادر او را پنهان ساخت.
خبر رسول خدا از ولادت
ابن عباس از رسول خدا نقل کرده که فرمود: خداوند تبارک و تعالی توجهی بر زمین کرد و مرا انتخاب نمود و من را نبی قرار داد سپس بار دوم توجهی کرد و علی را از روی زمین انتخاب نمود و او را امام (ع) قرار داد و مرا امر نمود که او را برادر و ولی و وصی و خلیفه و وزیر خود قرار دهم، پس علی از من و من از علی‌ام، او شوهر دختر من و پدر دو نوه‌ام حسن و حسین است. آگاه باشید! که خداوند تبارک و تعالی من و آنان را حجت‌هایی بر بندگانش قرار داده است و از صلب حسین امامانی قرار داد که به امر من قیام کرده و وصیت مرا حفظ خواهند نمود. نهمین از آنها قائم اهل بیت من و مهدی امت من است و شبیه‌ترین مردم به من در شمایل و اقوال و افعال است و بعد از غیبت طولانی و حیرت گمراه کننده ظهور می‌کند.
خبر حضرت علی(ع) از ولادت
اصبغ بن نباته می‌گوید: خدمت امیرالمومنین رسیدم دیدم که در فکر فرو رفته و با چوب دستی بر زمین می‌زند. عرض کردم: ای امیرالمومنین (ع) چه شده که شما را متفکر می‌بینم و چوب در زمین فرو می‌برید. آیا در آن رغبتی پیدا کرده‌اید؟ حضرت فرمود: نه به خدا سوگند، من حتی یک روز به زمین و دنیا رغبت ننمودم، ولی در مولودی فکر می‌کردم که از پشت من است، او یازدهمین فرد از اولاد من است. او مهدی‌ای است که زمین را پر از عدل خواهد کرد آن گونه که از جور و ظلم پر شده باشد. از برای او حیرت و غیبتی است که اقوامی در آن گمراه و گروهی نیز در آن هدایت می‌یابند.
خبر امام رضا (ع) از ولادت
حسین بن خالد در حدیثی می‌گوید: به امام رضا (ع) عرض شد: قائم از شما اهل بیت کیست؟ حضرت فرمود: چهارمین از اولادم، فرزند بهترین زنان، خداوند به واسطه او زمین را از هرگونه ظلم و جور پاک و مقدس خواهد کرد و او کسی است که مردم در ولادتش شک کنند و او کسی است که قبل از خروجش غیبت خواهد نمود.
خبر امام جواد(ع) از ولادت
صدوق به سندش از صقر بن ابی دلف نقل کرده که از امام جواد (ع) شنیدم که می‌فرمود: امامِ (ع) بعد از من فرزندم علی است، امر او امر من و قول او قول من و طاعت او طاعت من است و امامِ (ره) بعد از او فرزندش حسن است. امر او امر پدرش، و قول او قول پدرش و طاعت او طاعت پدرش می‌باشد. آن گاه ساکت شد. عرض کردم: ای فرزند رسول خدا ! امام بعد از حسن کیست؟ امام گریه شدیدی کرد، سپس فرمود: همانا بعد از حسن فرزندش قائم به حق منتظر است.
خبر امام هادی (ع) از ولادت
صقر بن ابی دلف می‌گوید: از امام هادی (ع) شنیدم که می‌فرمود: امامِ (ع) بعد از من حسن و بعد از حسن فرزندش قائم است، کسی که زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد آن گونه که پر از ظلم و جور شده باشد.
خبر امام عسکری از ولادت
در روایات زیادی از امام عسکری (ع) به این موضوع اشاره شده است: موسی بن جعفر بن وهب بغدادی می‌گوید: از امام عسکری (ع) شنیدیم که می‌فرمود: گویا شما را می‌بینم که بعد از من در جانشین من اختلاف خواهید نمود. آگاه باشید! همانا کسی که اقرار به امامان بعد از رسول خدا کند ولی منکر فرزندم باشد، همانند کسی است که اقرار به جمیع انبیا و رسولان داشته باشد ولی نبوت رسول خدا (ع) را انکار کند.
احمد بن اسحاق می‌گوید: از امام حسن عسکری (ع) شنیدم که می‌فرمود: ستایش مخصوص خداوندی است که مرا از دنیا خارج نکرد تا اینکه جانشین بعد از مرا به من نشان داد. او شبیه‌ترین مردم به رسول خدا (ص) از حیث خلقت و اخلاق است.
دوران زندگی حضرت مهدی (عج)را به سه دوره تقسیم می‌کنند
دوره اوّل از زمان تولد تا سال 260 ه.ق که مصادف با سال شهادت امام عسکری(ع) است.
دوره دوم از سال 260 تا سال 329 ه .ق که دوره غیبت صغرا نامیده می‌شود.
دوره سوم که معروف به دوره غیبت کبراست از سال 329 ه.ق آغاز شده و تاکنون نیز ادامه دارد و تا هر زمان که خداوند مصلحت بدانند، ادامه خواهد یافت.
اثر معنوی اعتقاد به مهدویت
قضیه ولادت آن بزرگوار و اعتقاد به این حقیقت آثار عظیمی دارد؛ اوّل از جهت معنوی و روحی و تقرّب الی اللّه و نیز تکامل فردی انسان است. کسی که اعتقاد به این مسأله دارد چون با مرکز تفضّلات الهی و نقطه اصلی و کانون شعاع رحمت حق یک رابطه روحی برقرار می‌کند، توفیق بیشتری برای برخورداری از وسایل عروج روحی و تقرب الی اللّه دارد. به همین خاطر اهل معنی و باطن در توسلات معنوی خود این بزرگوار را مورد توجه و نظر دایمی قرار می‌دهند و به آن حضرت توسل می‌جویند و توجه می‌کنند. نفس پیوند قلبی و تذکر و توجّه روحی به آن مظهر رحمت و قدرت و عدل حق تعالی انسان را عروج و رشد می‌دهد و وسیله پیشرفت انسان را (روحا و معنا) فراهم می‌کند.
لزوم زمینه سازی برای ظهور مهدی(ع)
چه علتی داشت که بسیاری از انبیای بزرگ اولوالعزم آمدند و نتوانستند دنیا را از بدی‌ها پاک و پیراسته کنند؟ زیرا زمینه‌ها آماده نبود. چرا امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(ع) در زمان خودش با آن قدرت الهی با آن علم متصل به معدن الهی نتوانست ریشه بدی را بخشکاند؟... چون زمینه نامساعد بود، زمینه را نامساعد کرده بودند، زمینه را زمینه دنیاطلبی کرده بودند... اگر امام زمان(عج) نیز در یک دنیای بدون آمادگی تشریف بیاورند، همان خواهد شد؛ باید آمادگی باشد.
منبع: کتاب سلسله مباحث مهدویت
به گزارش ایسنا، حجّت بن‌الحسن المهدی(عج) آخرین خلیفه خدا در روی زمین؛ در سحرگاه روز جمعه نیمه شعبان سال 255 یا 256 (ه .ق) در شهر سامرّا و در عصر خلافت معتمد عباسی چشم به جهان گشودند. نام آن حضرت محمد و کنیه‌اش ابوالقاسم است.
در روایات فراوان، از پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلَّم) نقل شده است که مردی از خاندان او به نام حضرت مهدی(عج) قیام خواهد کرد و بنیان ستم را واژگون خواهد ساخت. فرمانروایان ستمگر عباسی با اطلاع از این روایت در پی آن بودند که در همان ابتدای ولادت امام مهدی(عج) او را به قتل رسانند. بنابراین از زمان امام جواد(علیه السلام)، زندگی امامان معصوم(علیهم السلام) با محدودیت‌های بیشتری همراه شدت و در زمان امام حسن عسکری(علیه السلام) به اوج خود رسید به گونه‌ای که کمترین رفت وآمد به خانه آن بزرگوار از نظر دستگاه حکومت، مخفی نبود.
پیداست در چنین شرایطی باید تولد آخرین حجت حق و موعود الهی در پنهانی و به دور از چشم دیگران می‌بود. به همین دلیل حتی نزدیکان امام یازدهم از جریان ولادت امام مهدی(عج) بی اطلاع بودند و تا چند ساعت پیش از تولد نیز، نشانه‌های بارداری در نرجس خاتون مادر بزرگوار امام دوازدهم دیده نشد.
جریان ولادت حضرت مهدی(عج)
حکیمه خاتون عمّه حضرت امام عسکری(ع) می‌فرمایند: روزی حضرت عسکری(ع) مرا خواست و فرمود: عمّه امشب نزد ما بمان، در این شب فرخنده فرزند مبارکی در منزل ما به دنیا می‌آید که حجّت خدا در روی زمین است. حکیمه می‌گوید: عرض کردم مادر این فرزند کیست؟ فرمودند: نرجس. عرض کردم فدایت شوم در او نشانی از حمل نیست حضرت فرمودند: عمه جان هنگام سپیده دم صبح اثر حمل در او ظاهر خواهد شد؛ زیرا نرجس مانند موسی تا زمان تولّد فرزندش نشانی از حمل در او دیده نمی‌شود. در همان شب مقارن طلوع فجر، آن مولود مسعود قدم به عرصه وجود نهاد و نوید حاکمیّت نهایی صالحان و مستضعفان را به جهانیان داد.
برخی می‌گویند: خبر ولادت حضرت مهدی (عج) تنها از حکیمه نقل شده است در حالی که این چنین نیست، بلکه عده زیادی از اصحاب امام عسکری (ع) و دیگران از ولادت امام زمان (عج) خبر داده‌اند و برخی نیز آن حضرت را در غیبت صغرا یا کبرا دیده‌اند. که به برخی از آنها از زبان ائمه (ع) و برخی از یاران ائمه (ع) اشاره می‌کنیم:
احمد بن محمد می‌گوید: بعد از کشته شدن زبیری نامه‌ای از امام عسکری (ع) به دستم رسید که در آن نوشته شده بود: این جزای کسی است که بر خدا و اولیایش افترا ببندد و گمان کند که می‌تواند بدون جانشین، مرا بکشد و قدرت خدا را چگونه دیده است. آن‌گاه می‌گوید: فرزندی برای آن حضرت در سال 255 زاییده شد که اسم ایشان را محمد گذاشت.
معاویه بن حکیم و محمد بن ایوب بن نوح و محمد بن عثمان عمری می‌گویند: امام عسکری (ع) در منزل خود فرزندش را بر ما که 40 نفر بودیم عرضه داشت و فرمود: این امام شما بعد از من و جانشین من بر شماست، او را اطاعت کنید و بعد از من و جانشین من بر شماست، او را اطاعت کنید و بعد از من متفرق نشوید...
پیامبر اکرم(ص) و امامان معصوم(ع) نیز از سال‌ها قبل بشارت تولد حضرت مهدی(ع) را داده بودند، همان که بساط ظلم و ستم و حکومت جبّاران را درهم خواهد پیچید و زمین را پر از عدل و داد خواهد ساخت. از آنجا که تولد این مولود مبارک برای حکومت حاکمان ستمگر تهدید بزرگی بود، آنها درصدد برآمدند تا این نور الهی را به هر شکل ممکن خاموش سازند؛ از این رو خانه حضرت عسکری(ع) را زیر نظر گرفتند و جاسوسانی را تعیین کردند که اگر فرزند پسری را در خانه آن حضرت دیدند گزارش داده و یا از بین ببرند. علی رغم همه این کارها چون مشیت الهی بر تداوم امامت و نور هدایت تعلق گرفته بود، خداوند درباره حضرت مهدی(عج) همان کار را کرد که درباره حضرت موسی(ع) کرده بود، یعنی به اراده خویش دوران بارداری مادر او را پنهان ساخت.
خبر رسول خدا از ولادت
ابن عباس از رسول خدا نقل کرده که فرمود: خداوند تبارک و تعالی توجهی بر زمین کرد و مرا انتخاب نمود و من را نبی قرار داد سپس بار دوم توجهی کرد و علی را از روی زمین انتخاب نمود و او را امام (ع) قرار داد و مرا امر نمود که او را برادر و ولی و وصی و خلیفه و وزیر خود قرار دهم، پس علی از من و من از علی‌ام، او شوهر دختر من و پدر دو نوه‌ام حسن و حسین است. آگاه باشید! که خداوند تبارک و تعالی من و آنان را حجت‌هایی بر بندگانش قرار داده است و از صلب حسین امامانی قرار داد که به امر من قیام کرده و وصیت مرا حفظ خواهند نمود. نهمین از آنها قائم اهل بیت من و مهدی امت من است و شبیه‌ترین مردم به من در شمایل و اقوال و افعال است و بعد از غیبت طولانی و حیرت گمراه کننده ظهور می‌کند.
خبر حضرت علی(ع) از ولادت
اصبغ بن نباته می‌گوید: خدمت امیرالمومنین رسیدم دیدم که در فکر فرو رفته و با چوب دستی بر زمین می‌زند. عرض کردم: ای امیرالمومنین (ع) چه شده که شما را متفکر می‌بینم و چوب در زمین فرو می‌برید. آیا در آن رغبتی پیدا کرده‌اید؟ حضرت فرمود: نه به خدا سوگند، من حتی یک روز به زمین و دنیا رغبت ننمودم، ولی در مولودی فکر می‌کردم که از پشت من است، او یازدهمین فرد از اولاد من است. او مهدی‌ای است که زمین را پر از عدل خواهد کرد آن گونه که از جور و ظلم پر شده باشد. از برای او حیرت و غیبتی است که اقوامی در آن گمراه و گروهی نیز در آن هدایت می‌یابند.
خبر امام رضا (ع) از ولادت
حسین بن خالد در حدیثی می‌گوید: به امام رضا (ع) عرض شد: قائم از شما اهل بیت کیست؟ حضرت فرمود: چهارمین از اولادم، فرزند بهترین زنان، خداوند به واسطه او زمین را از هرگونه ظلم و جور پاک و مقدس خواهد کرد و او کسی است که مردم در ولادتش شک کنند و او کسی است که قبل از خروجش غیبت خواهد نمود.
خبر امام جواد(ع) از ولادت
صدوق به سندش از صقر بن ابی دلف نقل کرده که از امام جواد (ع) شنیدم که می‌فرمود: امامِ (ع) بعد از من فرزندم علی است، امر او امر من و قول او قول من و طاعت او طاعت من است و امامِ (ره) بعد از او فرزندش حسن است. امر او امر پدرش، و قول او قول پدرش و طاعت او طاعت پدرش می‌باشد. آن گاه ساکت شد. عرض کردم: ای فرزند رسول خدا ! امام بعد از حسن کیست؟ امام گریه شدیدی کرد، سپس فرمود: همانا بعد از حسن فرزندش قائم به حق منتظر است.
خبر امام هادی (ع) از ولادت
صقر بن ابی دلف می‌گوید: از امام هادی (ع) شنیدم که می‌فرمود: امامِ (ع) بعد از من حسن و بعد از حسن فرزندش قائم است، کسی که زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد آن گونه که پر از ظلم و جور شده باشد.
خبر امام عسکری از ولادت
در روایات زیادی از امام عسکری (ع) به این موضوع اشاره شده است: موسی بن جعفر بن وهب بغدادی می‌گوید: از امام عسکری (ع) شنیدیم که می‌فرمود: گویا شما را می‌بینم که بعد از من در جانشین من اختلاف خواهید نمود. آگاه باشید! همانا کسی که اقرار به امامان بعد از رسول خدا کند ولی منکر فرزندم باشد، همانند کسی است که اقرار به جمیع انبیا و رسولان داشته باشد ولی نبوت رسول خدا (ع) را انکار کند.
احمد بن اسحاق می‌گوید: از امام حسن عسکری (ع) شنیدم که می‌فرمود: ستایش مخصوص خداوندی است که مرا از دنیا خارج نکرد تا اینکه جانشین بعد از مرا به من نشان داد. او شبیه‌ترین مردم به رسول خدا (ص) از حیث خلقت و اخلاق است.
دوران زندگی حضرت مهدی (عج)را به سه دوره تقسیم می‌کنند
دوره اوّل از زمان تولد تا سال 260 ه.ق که مصادف با سال شهادت امام عسکری(ع) است.
دوره دوم از سال 260 تا سال 329 ه .ق که دوره غیبت صغرا نامیده می‌شود.
دوره سوم که معروف به دوره غیبت کبراست از سال 329 ه.ق آغاز شده و تاکنون نیز ادامه دارد و تا هر زمان که خداوند مصلحت بدانند، ادامه خواهد یافت.
اثر معنوی اعتقاد به مهدویت
قضیه ولادت آن بزرگوار و اعتقاد به این حقیقت آثار عظیمی دارد؛ اوّل از جهت معنوی و روحی و تقرّب الی اللّه و نیز تکامل فردی انسان است. کسی که اعتقاد به این مسأله دارد چون با مرکز تفضّلات الهی و نقطه اصلی و کانون شعاع رحمت حق یک رابطه روحی برقرار می‌کند، توفیق بیشتری برای برخورداری از وسایل عروج روحی و تقرب الی اللّه دارد. به همین خاطر اهل معنی و باطن در توسلات معنوی خود این بزرگوار را مورد توجه و نظر دایمی قرار می‌دهند و به آن حضرت توسل می‌جویند و توجه می‌کنند. نفس پیوند قلبی و تذکر و توجّه روحی به آن مظهر رحمت و قدرت و عدل حق تعالی انسان را عروج و رشد می‌دهد و وسیله پیشرفت انسان را (روحا و معنا) فراهم می‌کند.
لزوم زمینه سازی برای ظهور مهدی(ع)
چه علتی داشت که بسیاری از انبیای بزرگ اولوالعزم آمدند و نتوانستند دنیا را از بدی‌ها پاک و پیراسته کنند؟ زیرا زمینه‌ها آماده نبود. چرا امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(ع) در زمان خودش با آن قدرت الهی با آن علم متصل به معدن الهی نتوانست ریشه بدی را بخشکاند؟... چون زمینه نامساعد بود، زمینه را نامساعد کرده بودند، زمینه را زمینه دنیاطلبی کرده بودند... اگر امام زمان(عج) نیز در یک دنیای بدون آمادگی تشریف بیاورند، همان خواهد شد؛ باید آمادگی باشد.
منبع: کتاب سلسله مباحث مهدویت
