"صراط" - رقابت هاي يازدهمين انتخابات رياست جمهوري نقطه عطفي در تاريخ رقابت هاي سياسي در ايران محسوب مي شود. براي اولين بار مولفه "عقلانيت" در اين دور از رقابت ها پر رنگ است و مناظرات و برنامه هاي تلويزيوني به بزنگاهي براي تعاطي و تضارب برنامه ها و وعده هاي عملياتي نامزدهاي رياست جمهوري تبديل شده است. نامزدها بر خلاف دوره هاي گذشته تمايل چنداني به تاثيرگذاري بر نيمکره راست مغز راي دهندگان که کانون تصميم گيري هاي احساسي است ندارند و مردم نيز در اين دوره از انتخابات با فراست و امعان نظر ويژه اي در حال بررسي برنامه ها و شعارهاي نامزدها در راستاي انتخاب نامزد اصلح و در نهايت بهبود امور مي باشند.
البته اين فضاي عقلاني هنوز با نقطه مطلوب فاصله دارد و با آسيب هايي نيز رو به‌روست. در اين وجيزه به چند چالش و آسيب عمده در رقابت هاي انتخاباتي اين دوره پرداخته مي شود.
سياه نمايي به جاي نقد
نقد وضعيت موجود يکي از راهکارهاي تبليغي به منظور صيقل دادن اولويت هاي سياستگذاري، گره گشايي از مشکلات کشور و ترسيم افقي روشن پيش روي ملت ايران در دهه پيشرفت و عدالت است. اما اين نقد بايستي در عين حال که به نقاط ضعف مي پردازد از نقاط قوت دولت هاي گذشته بخصوص اقدامات برجسته دولت هاي نهم و دهم در عرصه هايي نظير هدفمندي يارانه ها، سهام عدالت، سهميه بندي بنزين، مسکن مهر، بيمه روستايي، توسعه راه ها و خطوط ريلي و ... در اين دوره غافل نشود. سياه‌نمايي برخي نامزدها در تبليغات انتخاباتي نه تنها هيچ کمکي به نامزدها نمي کند بلکه اين تلقي را در راي دهندگان به وجود مي آورد که آنها در خصوص رفتار دولت هاي گذشته بي انصافي مي کنند. به تعبير رهبر معظم انقلاب: " نامزدهاي محترم از هر چيزي که مي خواهند انتقاد کنند، اما متوجه باشند که معناي انتقاد، بي انصافي، منفي بافي و سياه نمايي نيست. بلکه جوهره انتقاد به معناي عزم و نيت و تلاش براي حل مشکلات و پيمودن راهي پر افتخار است." مقدمه به وجود آمدن اين برداشت در مردم که يک نامزد داراي عزم و نيت براي حل مشکلات کشور است انصاف و صداقت در تبليغات سياسي است. برخلاف برداشت برخي از نامزدها که تصور مي کنند امروز حجم و چگال راي " نه به وضعيت موجود" بسيار بالاست بايد گفت که اين طرز تلقي اگر در خصوص برخي از دولت هاي گذشته صادق بود اما امروز وضعيت متفاوتي وجود دارد و مردم علي رغم مشکلاتي که در خصوص گراني و اشتغال با آن روبه‌رو هستند نمي توانند چشم بر دستاوردها و اقدامات برجسته دولتهاي نهم و دهم ببندند. نگراني مردم از به هم خوردن برخي از مولفه هاي وضعيت موجود مثل يارانه ها و يا مسکن مهر و دقت اغلب نامزدها نسبت به اين پارامترها خود گواهي بر اين مدعاست که نمي توان با سياه نمايي و منفي بافي صرف اميدي به جلب آراي شهروندان داشت.
ضعف گروه هاي مرجع
علي رغم تفوق پارادايم اخلاق و قانون در اين دوره از انتخابات اما ضعف گروه هاي مرجع در خط دهي نهايي کاملا مشهود است. بر اساس برخي از نظرسنجي ها امروز بيش از نيمي از مردم هنوز به جمع بندي نرسيده اند اما آيا اين بدين معناست که گروه هاي مرجع نيز نبايد به جمع بندي رسيده باشند. آيا گروه هاي مرجع نيز مانند مردم منتظرند ببينند که نامزدها در تلويزيون چه مي گويند و يا اينکه شناخت آنها از نامزدها و صلاحيت آنها بايد به مراتب عميق تر و کارشناسي تر از مباحث راديويي و تلويزيوني باشد. اين مباحث اگر چه به تنوير اذهان عمومي و حتي نخبگان کمک مي کند اما در عين حال چون اين تبليغات در محدوده کوتاهي از زمان و در ورطه مغالطات رسانه اي و بازي هاي کلامي مطرح مي شود کافي نيست و مردم از گروه هاي مرجع متدين و مومن انتظار دارند که در انتخاب نامزد اصلح به آنها کمک کنند. تنها حدود يک هفته تا انتخابات زمان باقي است اما هنوز برخي گروه هاي مرجع نامزد نهايي خود را به مردم معرفي نکرده اند. سردرگمي افکار عمومي محصول عدم توافق نخبگي است. مردم انتظار دارند گروه هاي مرجعي که راي و نظر آنها براي راي دهندگان حجيت ايجاد مي کند و بارها اين حجيت شرعي مورد تاکيد رهبر عزيز انقلاب نيز واقع شده است وارد عرصه شوند و خط نهايي را فارغ از مصلحت سنجي هاي متداول براي مردم روشن کنند.
تلاش دشمن براي دلسرد کردن مردم
يکي ديگر از آسيب هايي که فضاي عقلاني حاکم بر انتخابات يازدهم رياست جمهوري را تهديد مي کند تلاش دشمن بر فروکاهش شور و نشاط انتخاباتي است. پس از نااميد شدن دشمن از فتنه انگيزي در انتخابات يازدهم به تبع اقدام قاطع شوراي نگهبان تمام تلاش رسانه هاي دشمن و اذناب داخلي آن دلسرد کردن مردم است. برخي در خارج و داخل کشور در پي آنند که با کاستن از مشارکت مردم خودشان را به مردم تحميل کنند. عده اي مي خواهند بگويند آرايي که به صندوق ريخته نمي شود آراي آنها بوده است. در واقع کاهش مشارکت مساوي است با دراز شدن زبان دشمن و فتنه گران. اما مطمئنا مردمي که نهم دي در خيابان ها آمدند و مردمي که هر سال 22 بهمن اوج عزت و هوشمندي خود را به نمايش مي گذارند اجازه نمي دهند که دشمن و فتنه گران چنين فرصتي پيدا کنند. در اين بين آقايان احمدي نژاد و هاشمي که با تمکين در خور تقدير خود به قانون نشان دادند که جان و دل در گرو انقلاب، نظام، رهبري و مردم دارند از يک رسالت تاريخي برخوردارند. آنها نيز بايد به تحقق حماسه سياسي کمک کنند. هوشياري احمدي نژاد و هاشمي در تمکين به قانون و ناکام کردن دشمن و سعه صدر مثال زدني آنها در برابر انتقادات نه تنها محبوبيت آنها را خدشه دار نکرد بلکه پايگاه اجتماعي اين دو رئيس جمهور انقلاب را بيش از گذشته تقويت کرده است. مطمئنا تلاش براي رقم خوردن يک حماسه سياسي در انتخابات 24 خرداد و پيروي از منويات رهبر معظم انقلاب در تحقق اين انتخابات پر شور اگر چه حتي يک تلاش شخصي باشد جايگاه تاريخي هاشمي و احمدي نژاد را در انظار ملت ايران ارتقا خواهد بخشيد.
البته اين فضاي عقلاني هنوز با نقطه مطلوب فاصله دارد و با آسيب هايي نيز رو به‌روست. در اين وجيزه به چند چالش و آسيب عمده در رقابت هاي انتخاباتي اين دوره پرداخته مي شود.
سياه نمايي به جاي نقد
نقد وضعيت موجود يکي از راهکارهاي تبليغي به منظور صيقل دادن اولويت هاي سياستگذاري، گره گشايي از مشکلات کشور و ترسيم افقي روشن پيش روي ملت ايران در دهه پيشرفت و عدالت است. اما اين نقد بايستي در عين حال که به نقاط ضعف مي پردازد از نقاط قوت دولت هاي گذشته بخصوص اقدامات برجسته دولت هاي نهم و دهم در عرصه هايي نظير هدفمندي يارانه ها، سهام عدالت، سهميه بندي بنزين، مسکن مهر، بيمه روستايي، توسعه راه ها و خطوط ريلي و ... در اين دوره غافل نشود. سياه‌نمايي برخي نامزدها در تبليغات انتخاباتي نه تنها هيچ کمکي به نامزدها نمي کند بلکه اين تلقي را در راي دهندگان به وجود مي آورد که آنها در خصوص رفتار دولت هاي گذشته بي انصافي مي کنند. به تعبير رهبر معظم انقلاب: " نامزدهاي محترم از هر چيزي که مي خواهند انتقاد کنند، اما متوجه باشند که معناي انتقاد، بي انصافي، منفي بافي و سياه نمايي نيست. بلکه جوهره انتقاد به معناي عزم و نيت و تلاش براي حل مشکلات و پيمودن راهي پر افتخار است." مقدمه به وجود آمدن اين برداشت در مردم که يک نامزد داراي عزم و نيت براي حل مشکلات کشور است انصاف و صداقت در تبليغات سياسي است. برخلاف برداشت برخي از نامزدها که تصور مي کنند امروز حجم و چگال راي " نه به وضعيت موجود" بسيار بالاست بايد گفت که اين طرز تلقي اگر در خصوص برخي از دولت هاي گذشته صادق بود اما امروز وضعيت متفاوتي وجود دارد و مردم علي رغم مشکلاتي که در خصوص گراني و اشتغال با آن روبه‌رو هستند نمي توانند چشم بر دستاوردها و اقدامات برجسته دولتهاي نهم و دهم ببندند. نگراني مردم از به هم خوردن برخي از مولفه هاي وضعيت موجود مثل يارانه ها و يا مسکن مهر و دقت اغلب نامزدها نسبت به اين پارامترها خود گواهي بر اين مدعاست که نمي توان با سياه نمايي و منفي بافي صرف اميدي به جلب آراي شهروندان داشت.
ضعف گروه هاي مرجع
علي رغم تفوق پارادايم اخلاق و قانون در اين دوره از انتخابات اما ضعف گروه هاي مرجع در خط دهي نهايي کاملا مشهود است. بر اساس برخي از نظرسنجي ها امروز بيش از نيمي از مردم هنوز به جمع بندي نرسيده اند اما آيا اين بدين معناست که گروه هاي مرجع نيز نبايد به جمع بندي رسيده باشند. آيا گروه هاي مرجع نيز مانند مردم منتظرند ببينند که نامزدها در تلويزيون چه مي گويند و يا اينکه شناخت آنها از نامزدها و صلاحيت آنها بايد به مراتب عميق تر و کارشناسي تر از مباحث راديويي و تلويزيوني باشد. اين مباحث اگر چه به تنوير اذهان عمومي و حتي نخبگان کمک مي کند اما در عين حال چون اين تبليغات در محدوده کوتاهي از زمان و در ورطه مغالطات رسانه اي و بازي هاي کلامي مطرح مي شود کافي نيست و مردم از گروه هاي مرجع متدين و مومن انتظار دارند که در انتخاب نامزد اصلح به آنها کمک کنند. تنها حدود يک هفته تا انتخابات زمان باقي است اما هنوز برخي گروه هاي مرجع نامزد نهايي خود را به مردم معرفي نکرده اند. سردرگمي افکار عمومي محصول عدم توافق نخبگي است. مردم انتظار دارند گروه هاي مرجعي که راي و نظر آنها براي راي دهندگان حجيت ايجاد مي کند و بارها اين حجيت شرعي مورد تاکيد رهبر عزيز انقلاب نيز واقع شده است وارد عرصه شوند و خط نهايي را فارغ از مصلحت سنجي هاي متداول براي مردم روشن کنند.
تلاش دشمن براي دلسرد کردن مردم
يکي ديگر از آسيب هايي که فضاي عقلاني حاکم بر انتخابات يازدهم رياست جمهوري را تهديد مي کند تلاش دشمن بر فروکاهش شور و نشاط انتخاباتي است. پس از نااميد شدن دشمن از فتنه انگيزي در انتخابات يازدهم به تبع اقدام قاطع شوراي نگهبان تمام تلاش رسانه هاي دشمن و اذناب داخلي آن دلسرد کردن مردم است. برخي در خارج و داخل کشور در پي آنند که با کاستن از مشارکت مردم خودشان را به مردم تحميل کنند. عده اي مي خواهند بگويند آرايي که به صندوق ريخته نمي شود آراي آنها بوده است. در واقع کاهش مشارکت مساوي است با دراز شدن زبان دشمن و فتنه گران. اما مطمئنا مردمي که نهم دي در خيابان ها آمدند و مردمي که هر سال 22 بهمن اوج عزت و هوشمندي خود را به نمايش مي گذارند اجازه نمي دهند که دشمن و فتنه گران چنين فرصتي پيدا کنند. در اين بين آقايان احمدي نژاد و هاشمي که با تمکين در خور تقدير خود به قانون نشان دادند که جان و دل در گرو انقلاب، نظام، رهبري و مردم دارند از يک رسالت تاريخي برخوردارند. آنها نيز بايد به تحقق حماسه سياسي کمک کنند. هوشياري احمدي نژاد و هاشمي در تمکين به قانون و ناکام کردن دشمن و سعه صدر مثال زدني آنها در برابر انتقادات نه تنها محبوبيت آنها را خدشه دار نکرد بلکه پايگاه اجتماعي اين دو رئيس جمهور انقلاب را بيش از گذشته تقويت کرده است. مطمئنا تلاش براي رقم خوردن يک حماسه سياسي در انتخابات 24 خرداد و پيروي از منويات رهبر معظم انقلاب در تحقق اين انتخابات پر شور اگر چه حتي يک تلاش شخصي باشد جايگاه تاريخي هاشمي و احمدي نژاد را در انظار ملت ايران ارتقا خواهد بخشيد.