۰۲ ارديبهشت ۱۳۹۲ - ۰۶:۴۰

مذهب حافظ و سعدی چه بوده است؟

قاضی نورالله شوشتری و برخی دیگر از علما حافظ و سعدی را شیعه دانسته و دلایلی برای گفته خود آورده اند.
کد خبر : ۱۰۷۲۶۸
با توجه به مطالب و تحقیقاتی که درباره شخصیت حافظ و سعدی صورت گرفته است نظر قطعی در مورد مذهب آنها داده نشده است اما در راستای تحقیق در این موضوع نکاتی وجود دارد که مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات آن‌ها را مطرح کرده است:

نخست این که با توجه به جو جامعه آن روز که اکثرمردم سنی مذهب بودند آنها عقیده واقعی خود را پنهان می کردند. و یا این که تعصب مذهبی نداشته اند. علاوه بر این قرائنی بر شیعه بودن آنها وجود دارد که این قرائن حداقل شیعه به معنای اعم یعنی دوستداری خاندان رسالت را برای آنها ثابت می کند.

به طور کلی می توان گفت: آنچه از اشعار خواجه حافظ بر می‌آید قدر مسلم آن است که در مشرب تصوف با صوفیان خشک سنی سازش نداشته بطوری که دیده می‌شود مکرر از شطح، دلق و ریا و با آن قبیل صوفیان با لهجه تمسخر و گاهی تعرض سخن می گوید و صاحبدلان را از دام تصوف و صوفیان برحذر می دارد. و علاقه مندی بیشتری درباره عرفان شیعه و نماز شب و سیر سلوک معنوی و گریه های سحری دارد که در فرهنگ اهل بیت و مذهب شیعه پر رنگ و با مذا ق شیعه سازگار تر است. مانند: صوفی نهاد دام و سر حقه باز کرد/ آغاز فکر با فلک حقه بـاز کرد

امّا از جانب دیگربه صوفیه شیعه یا اویسی اظهار ارادت می کند. مؤلف حبیب السیر می گوید: حافظ نسبت به شیخ زین العابدین تایبادی ارادت می ورزید و بوسیله او از مزاحمت شاه شجاع و تکفیر فقیهان شیراز رهایی یافت.

کسانی که حافظ را سنی دانسته اند چند دلیل ذکر کرده اند که عبارتند از:

1. امیر مبارزالدین محمد مظفر و شاه شجاع سنی بوده اند و سکه های سلاطین مزبور یافت شده است و حافظ آنها را مدح کرده و به آنها ارادت داشته است.

2. آن که شاعر در یکی از اشعار خود فرموده: من همان دم که وضو ساختم از چشمه عشق/ چار تکبیر زدم یکسره بر هر چه که هســت. در مذهب شیعه پنج تکبیر در نماز میت باید گفت. پس شعر دلالت بر تسنن ‌حافظ دارد.

3. در شعری بهاءالدین امام اهل تسنن را مقرب درگاه الهی دانسته است.

4. به مذهب اشعری که از فرقه های تسنن است سخن فرموده و قرآن را کلام قدیم دانسته است.

کسانی که حافظ را شیعه دانسته اند گفته اند که حافظ روابط خوبی با امراء و سلاطین مانند شیخ ابواسحاق و منصور و زین العابدین که شیعی بودند داشته در مقابل نسبت با امیر مبارزالدین محمد و شاه شجاع که سنی بودند روابطی در این حد نداشته است. مدح حافظ درباره حاکمان شیعه قوی تر و بیشتر از حاکمان سنی است.

می توان گفت عدم اظهار تشیع از سوی حافظ و رابطه با امرای سنّی از تقیه بوده که از اصول شیعه به شمار می رود.

سعدی: سعدی در بین سال های 610 تا 615 در شیراز به دنیا آمد و در سن 75 سالگی دار فانی را وداع گفت. سعدی قصیده ای دارد که در آن نخست پیامبر و سپس خلفای چهارگانه را ستوده است. ادبیات و تعبیرات او در این قصیده درباره خلفای سه گانه همان تعبیرات اهل سنت است. این امر با توجه به ترکیب مذهبی جامعه که بیشتر آنها اهل سنت هستند و رویه غالب نوشته ها مجبور به رعایت جو حاکم می باشند قابل توجیه می باشد.

نتیجه ای که در پایان می توانیم بگیریم این است که اولاً‌ مذهب غالب مردم ایران در زمان حافظ و سعدی سنی بوده است اما سنی‌گری آنها آمیخته با تعصب نبوده و محبت اهل بیت را هم داشته اند مثلاً‌ سعدی در یکی از اشعارش می گوید: سعـدی اگر عاشقی کنی و جوانی/ عشق محمّد بس است و آل محمّد. از این روی می توان گفت، سعدی دوستدار حقیقی خاندان پیامبر(ص) بوده است. شاید بتوان حافظ را شیعه دانست چون گرایش حافظ و تصریحات او بیش از دیگران او را به شیعه نزدیک می کند. علاوه بر این حافظ از مدح خلفا که سنت رایج تمام شعرا و مؤلفان بود در ابتدای کتابش پرهیز کرده اما درباره پیامبر(ص) و امیرمومنان اشعار جامع و عارفانه ای سروده.

این احتمال وجود دارد که آنها به جهت جو جامعه، تشیع خود را مخفی می کردند و در باطن به حقیقت رسیده باشند، چنان که نظر برخی از علما این گونه است.

قاضی نورالله شوشتری و برخی دیگر از علما حافظ و سعدی را شیعه دانسته و دلایلی برای گفته خود آورده اند.

قدم دریغ مدار از جنازه حافظ/ که گرچه غرق گناه است می رود به بهشت/ حافــظ اگر قــدم زنی در ره خاندان بصدق/ بدرقه رهت شود همت شحنه نجف. که منظور از خاندان می تواند اهل بیت پیامبر باشد و نیز شحنه نجف کسی غیر از امیرالمؤمنین علی علیه السلام نیست.

منبع:نامه
نظرات بینندگان
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۲:۴۳ - ۲۳ ارديبهشت ۱۳۹۳
۲۴
۶۱
چرا شیعه مذهب سه وقت نماز میخوانند تو قرآن نوشته پنج وقت؟
رامین حاجی زاده
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۱:۱۱ - ۱۶ دی ۱۳۹۶
۱۲
۲۳
اولا لازمه که بگم اهل سنت بیشتر از تشیع محبت اهل بیت دارن لطفا مطالب اشتباه تحویل مردم ندید. در ثانی چون گفتین که مذهب اکثر مردم در ان زمان اهل سنت بوده و این شاعران بزرگوار در اشعارشون مدح خلفای چهار گانه را کرده اند و هم مدح اهل بیت پس نتیجه میگیریم که این عزیزان قطع به یقین از اهل سنت بوده اند برادران اهل تشیع لطفا در مورد خلفای چهارگانه و رابطه ای که با هم داشتن بیشتر مطالعه کنید
سیدجابر
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۲:۰۶ - ۱۱ اسفند ۱۳۹۶
۲۴
۳۰
سلام
اهل سنت محبت زیادی به اهل بیت دارن حافظ و سعدی بدون شک سنی بوده اند و دلایل محکم هست در مورد این قضیه و تمام شاعران سنی بوده و مذهب غالب مردم ایران سنی بوده - مطالب بی پایه و بی اساس نشر ندهید لطفا
دلنیا
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۳:۳۹ - ۲۱ اسفند ۱۳۹۶
۲۶
۲۶
چه مطالب تاسف باری، نوشته چون به پیامبرارادت داشتن پس شیعه بودن، میشه بفرماییدپیامبرسنیهاکی بوده؟ کاش بجای نشراکاذیب بیشترتحقیق کنید، هرچندبنظربنده ملاک انسانیت مذهب نیست بلکه عملکردفرد
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۰:۱۴ - ۰۱ فروردين ۱۳۹۷
۱۶
۲۰
هیچ دلیلی بر شیعه بودن این بزرگواران نیست میگن از ترس جو غالب شیعه بودن خودشونو پنهان میکردن
سوشا
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۲:۱۶ - ۰۷ فروردين ۱۳۹۷
۱۸
۲۰
جناب حافظ شیرازی رحمت الله علیه، در اکثر اشعار و ابیات خود به صورت کنایه و استعاره نسبت به امام زمان حضرت مهدی موعود عجل الله تعالی فرجه الشریف، ارادت نشان داده و به ایشان عشق میورزند که این به تنهایی شیعه بود حافظ را اثبات میکند. زیرا اهل تسنن عقیده به زنده بود و در قید حیات بود امام عصر ندارند و در متون ادبیِ شعرای اهل تسنن اثری از ارادت نسبت به امام موعود ارواحنا له الفداء یافت نمیشود
حسن
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۲:۲۲ - ۰۲ تير ۱۳۹۷
۳۴
۹
فقط به برادران اهل تشییعم میخوام بگم خواهشااول بریدتحقبق کنیدبعد قضاوت کنید.اهل تسنن حاضرن خودشون روبرای اهل بیت پیامبرفداکنن مدح که جای خود داره.نمیدونم این طرزتفکرغلط که اهل تشییع درباره اهل تسنن دارن ازکجااومده...
ناتل
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۸:۵۹ - ۰۲ آذر ۱۳۹۷
۲۰
۲۲
عزیزان سنی...برادران گلم...شما کی تصمیم میگیرید دست از این قطعی گویی هاتون بردارید.
قطعا سعدی سنی بوده؟؟؟؟؟!!!!!! ‌‌‌‌‌
واقعا برام عجیبه که چه راحت با خیال و اوهام درباره یه نفر نظر میدید
شما همین الانش هم درباره شیعه ها با طعنه و کنایه حرف میزنید ... واقعا باورتون میشه امام شیعه ها رو دوست داشته باشید...؟؟؟؟؟؛!!!!!!
محمد
|
Poland
|
۲۳:۵۰ - ۱۵ آذر ۱۳۹۷
۲۳
۸
تمام شعرا و ادبا و دانشمندان قبل از صفویه سنی مذهب بودن.... ..........
سید حسین
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۵:۵۱ - ۱۱ دی ۱۳۹۷
۱۹
۱۴
در روز حشر که شافع سنی عمر شود. کور دگر عصا کش کور دگر شود
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۳:۲۴ - ۳۱ فروردين ۱۳۹۸
۱۸
۱۰
برادران شیعہ ھمہ دنیا را بگردین سنی پیدا نمیشود با اھلبیت بد بگوید یا اصعاب پیامبر بد بگوید پیامبر ھرکس را دوست داشت ما سنی ھا دوسش داریم علی حسن حسین فاطمہ رض اللہ را دوست داریم ۔ فقط یک چیز دیگر شما سر قبر خاک می آوری خانہ از این بزرگان۔ پیش ما بدعت است ۔ وشما یاران و برخی زنان پیامبر را بد و لعن می کنید ولی سنی ھا بہ ھیچ کس بد نمی گویند ۔ نگوید سنی ھا اھلبیت را دوست ندارن ۔ سنی ھا اھلبیت و یاران حضرت محمد را دوست دارن بہ مردم بیسواد تعویل میدی سنی یا وھابی با علی یا اھل بیت مخالفند ۔ با این دروغ روز قیامت جواب خدا را چی میدی واللہ ھرچی بیشتر علیہ سنی یا ادیان دیگر تبلیغ دروغ مکنید جھنم امثال شما پر خواھد شد
میثم رضاخانی
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۰:۱۴ - ۰۲ ارديبهشت ۱۳۹۸
۱۲
۱۸
من سندی را خدمتتان ارائه میکنم که حافظ صد درصد شیعه بوده شعر فوق در مدح امام حسین ع بوده ،توجه شما را جلب میکنم به مصراع دوم بیت دوم که امام را ولی مسلمین بیان کرد که در همین حد هم در زمان خودش واقعا خطر داشته است .
در زلف چون کمنش ای دل مپیچ کانجا ...سرها بریده بینی بی جرم وبی جنایت ،_ رندان تشنه لب را آبی نمی دهد کس ......((گویی ولی شناسان رفتند ازین ولایت
م ع
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۳:۰۸ - ۰۷ تير ۱۳۹۸
۲۴
۷
سلام به برادران اهل تسنن.بنده کاری به اینکه جناب حافظ شیعه بوده یا سنی ندارم .والله علیم بذات الصدور.اتحاد ویگرنگی شیعه وسنی کابوس دشمنان اسلام بوده وهست.عاجزانه استدعا دارم کلمات وجملاتی در خور نام اسلام ومطابق قرآن وعترت به کار ببریم.اعتقادات هر قوم وقبیله ای درجای خود محترم است.ملاک انسانیت وتقواست.انشاالله درپناه قرآن وعترت موید باشید.یاحق
آذربایجان زنجان
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۴:۵۳ - ۱۰ تير ۱۳۹۸
۲۵
۴
شیعه و سنی برادریم .دشمن بهائیت و وهابیت هستیم.
فائز
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۱:۴۵ - ۱۳ تير ۱۳۹۸
۲۱
۸
با سلام عرض ادب به تمامی برادران شیعی و سنی
اگر فرزندان من ما برادر هستیم چه فرق میکند این شعرای عزیز سنی یا شیعه باشند این افکار را دور بریزید
ابراهیم
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۳:۲۸ - ۰۷ مرداد ۱۳۹۸
۱۱
۷
سلام در سنی بودن سعدی و دیگربزرگان اون زمان هیچ شکی نیست خودسعدی حضرت محمد صلی الله علیه وسلم راخطاب قرار میدهدو میفرماید: دورود ملک بر روان توباد بر اصحاب وبر پیروان توباد نخستین ابابکر پیرمرید عمر پنجه در پیچ درپیچ دیو مرید خردمندعثمان شب زنددار چهارم علی شاه دلدل سوار..حالا این شخص شیعه بوده یاسنی؟ واینکه دوستی گفتن مگه میشه شما سنی ها امامان شیعه رو دوست داشت باشید بله عزیزم میشه ما جان خودمونم حاضریم برای اهل بیت پیامبربدیم از علی بن ابی طالب(کرم الله وجه) تا حسن عسگری(رحمه الله) را دوست داریم اما نه اونطورکه شما دوستشون دارید و واسته قرارشون میدید ما این کارو بدعت میدونیم اگه عقیده ما اهل سنت و جماعت و راجب اهل بیت پیامبر میخواین بدونیین مراجعه کنید کتوب امام ترمزی رحمه الله بعد ببینید ماچطور اهلبیت پیامبر را دوست داریم لطفا کورکورانه وبا شنیده هاتون که روافض به اهل سنت نسبت میدن راجب ما قضاوت نکنید.
ابراهیم
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۴:۴۴ - ۰۷ مرداد ۱۳۹۸
۱۰
۱۲
سلام دوست عزیز شما که دم از برادری شیعه و سنی میزنی وشمایی که از اتحاد شیعه سنی میگید ؛ شما فقط شعار برادری میزنید اما از اونطرف میگید اهل سنت ... اند ناصبی هستن به خلفای راشدین ناسزا میدید به امهات المومنین احانت میکنید پس دم از برادی نزنید لطفا شما حتی به فرامین قران عمل نمیکنید بعد ما اهل سنت رو متهم میکنید که اگر عمل میکردید به همسران پیامبر احانت نمیکردید چراکه ایه ۵ سوره احزاب همسران پیامبر را مادران مومنین معرفی میکند اما شما.......
حسن
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۰:۳۵ - ۱۴ مرداد ۱۳۹۸
۱۰
۱۰
اینا نه سنی بودند نه شیعه، اینا انسان بودند...