به گزارش صراط، این همایش دو روزه به ابتکار رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در رم و مشارکت وزارت میراث و فعالیت‌های فرهنگی ایتالیا، انجمن بین‌المللی مطالعات مدیترانه و شرق و نیز همکاری دانشکده‌ی ادبیات و فلسفه‌ی دانشگاه «لا ساپینتزا» و موزه‌ی ملی هنرهای شرقی برگزار شد.
«"لوییچی فراتی» - رییس دانشگاه «لا ساپینتزا»ی رم - به‌عنوان میزبان روز اول این همایش، در مراسم افتتاحیه با تأکید بر اهمیت حوزه‌ی تحقیقات ایران‌شناسی در مجموعه‌ی مطالعات شرق‌شناسی، اظهار امیدواری کرد که راه‌های نوین ارتباطی بین دانشگاه‌ها و مراکز شرق‌شناسی ایتالیا و ایران برای مطالعات نوین ایران‌شناسی باز شود.
او در ادامه افزود: دانشگاه «لا ساپینتزا» افتخار همکاری در زمینه‌ی باستان‌شناسی با ایران را دارد.
در این همایش، سیدمحمدعلی حسینی - سفیر جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا - نیز با استقبال از برگزاری همایش‌هایی از این نوع، خلاصه‌ای از تاریخ روابط فرهنگی ایران و ایتالیا را تشریح کرد.
حسینی با اشاراه به این‌که دو کشور ایران و ایتالیا قدیمی‌ترین تمدن‌های بشری را دارند، گفت: ایران و ایتالیا همواره به‌عنوان دو مهد فرهنگ و تمدن در دو منطقه‌ی خاورمیانه و مدیترانه سهم به‌سزایی در ارتقای سطح فرهنگی جوامع اطراف خود داشته‌اند. طبیعتا دو ملت با این سابقه‌ی دیرینه‌ی تاریخی از ظرفیت‌های گسترده و فراوانی برای توسعه‌ی مناسبات و تعاملات برخوردارند. خوشبختانه نگاهی به تاریخ روابط دوجانبه‌ی ایران و ایتالیا نیز بیانگر همین احساس قرابت و درک اشتراکات متعدد تاریخی، مذهبی و فرهنگی است.
حسینی با درخواست از اصحاب فرهنگ برای کشف و ابراز واقعیات در راستای تصحیح برداشت و تصویر افکار عمومی از ایران، گفت: متأسفانه در طول سه دهه‌ی گذشته و بویژه در سال‌های اخیر، موجی از ایران‌هراسی و شیعه‌هراسی به‌صورت هدف‌مند و برنامه‌ریزی‌شده در غرب به راه افتاده که این موج فعالیت‌های فرهنگی مرتبط با ایران و تشیع را نیز تحت تأثیر قرار داده که نتیجه‌ی آن با تأسف، ارائه‌ی اطلاعات غلط، ناقص و بعضا وارونه از ایران معاصر و ایران امروز بوده است.
وی همچنین ایران‌شناسان ایتالیایی را به مطالعه‌ی ایران معاصر دعوت کرد و در این رابطه، وابستگی و اختلاط دو مبحث ایران‌شناسی و شیعه‌شناسی را مورد توجه قرار داد و افزود: شناخت عمیق و درک درست از واقعیت‌های ایران، بدون شناخت مذهب تشیع و میزان رسوخ آن در جامعه‌ی ایران و باور ایرانی، ممکن نخواهد بود و بنابراین شایسته است مبحث شیعه‌شناسی نیز به‌عنوان یکی از شاخه‌های ایران‌شناسی مورد توجه و کنکاش بیشتری قرار گیرد.
در ادامه‌ی این همایش، پروفسور «مارکو منچینی» - رییس انجمن بین‌المللی مطالعات مدیترانه و شرق (ISMEO) و رییس دانشگاه ویتربو - نیز با اظهار خرسندی از برگزاری همایش «تمدن ایران، گذشته، حال و آینده» به ارائه‌ی گزارشی از سابقه‌ی فعالیت‌ها در حوزه شرق‌شناسی و ایران‌شناسی در ایتالیا پرداخت.
او با تأکید بر برخی دشواری‌ها در زمینه‌ی این شاخه از مطالعات در ایتالیا نسبت به مرتفع شدن این دشواری‌ها با همکاری طرفین ایرانی و ایتالیایی ابراز امیدواری کرد.
منچینو همچنین با اشاره به گفت‌وگوی تلفنی خود با «فرانچسکو پروفومو» - وزیر آموزش و پرورش، آموزش عالی و تحقیقات ایتالیا - پیام او را برای افتتاحیه‌ی همایش «تمدن ایران، گذشته، حال و آینده» خواند.
در این پیام، وزیر آموزش و پرورش و آموزش عالی و تحقیقات ایتالیا با ابراز خرسندی از برگزاری همایش ایران‌شناسی در رم، بر ضرورت تقویت هرچه بیشتر روابط فرهنگی، آموزشی و تحقیقاتی میان دو کشور تأکید کرده بود.
قربان‌علی پورمرجان - رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا - نیز به ویژگی‌های برجسته‌ی فرهنگ و تمدن ایران اشاره کرد و گفت: ایران به‌عنوان یکی از اثرگذارترین مراکز تمدن جهانی، محل نشو و نمای ادیان قدیمی همچون زردشتی‌گری، محل انشاء و صدور اولین منشور حقوق بشر، یکی از اصلی‌ترین زادگاه‌ها و کامل‌ترین خطوط باستانی، سنت‌های باستانی، هنر و معماری کم‌نظیر در دوره‌ی باستان و بالاخره زادگاه فرهنگ چندهزار ساله، همواره مورد توجه اندیشمندان، خردورزان و محققان و تاریخ‌نگاران بوده است.
پورمرجان در ادامه با اشاره به نقش تأثیرگذار دو کشور ایران و رم قدیم به‌عنوان دو کشور قدرتمند و صاحب تمدن، یکی در اروپا و دیگری در خاورمیانه از دیرباز در عرصه‌ی جهانی، به دوستی و همکاری‌های دو کشور اشاره کرد و گفت: در این زمینه، آثار بسیار زیادی در همین شهر رم می‌توان پیدا کرد.
او با تأکید بر این‌که برای اولین‌بار در ایتالیا همایش بین‌المللی «تمدن ایران: گذشته، حال و آینده» با حضور اساتید ایران‌شناس در حوزه‌های مختلف هنر، فرهنگ، ادبیات فارسی، دین، باستان‌شناسی و معماری برگزار می‌شود، اظهار امیدواری کرد که برگزاری چنین همایشی به‌طور سالانه در مراکز ایران‌شناسی یا مطالعاتی ایتالیا استمرار یابد.
در این همایش، بیش از 30 نفر از ایران‌شناسان در زمینه‌های مختلف از جمله ادبیات و شعر فارسی، تاریخ تمدن، باستان‌شناسی، معماری ایرانی و موضوعات مختلف ایران‌شناسی به سخنرانی پرداختند و نتایج آخرین تحقیقات خود را ارائه کردند.