خودسوزی زمین در عمق چاه
مدیرکل بررسی مخاطرات زمین‌شناختی، زیست‌محیطی و مهندسی سازمان
زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، پدیده خودسوزی زمین را یکی از مخاطرات
زمین‌شناختی دانست و اظهار داشت: به دلیل دستکاری انسان در طبیعت شاهد این
پدیده هستیم.
وی با بیان اینکه برای این پدیده دلایل متعددی در جهان شناخته شده است،
ادامه داد: سوختن لایه‌های ذغال سنگ، سوختن مواد نفتی و گاز و یا سوختن
زمینهای غنی از موادآلی مانند باتلاق‌ها و مرداب‌های گذشته از عمده دلایل
آن به شمار می‌رود.
بلورچی با اشاره به دلایل پدیده خود سوزی زمین در کوهدشت، خاطر نشان
کرد: در منطقه کوهدشت که در کوهستان‌های زاگرس قرار گرفته تاکنون گزارشی در
مورد وجود ذغال سنگ گزارش نشده است ولی این بخش از ایران به دلیل نوع چین
خوردگی‌های موجود در آن شرایطی را ایجاد کرده است که امکان ذخیره مواد
نفتی و گازی در آن وجود دارد.
آغاز بررسی ها در مورد علل خودسوزی زمین
وی به بیان منشا خودسوزی در منطقه کوهدشت پرداخت و اضافه کرد: تاکنون
پیرامون کوهدشت و دشت آن به جز نمونه‌ای از قیر طبیعی که در شمال غربی دشت
در دامنه‌ها وجود دارد، اثر دیگری دیده نشده است از این رو بررسی برای
شناخت منشا نفت و گاز برای خود سوزی زمین در این منطقه یکی از راهکارهای
جدی است که مورد بررسی قرار می گیرد.
مدیرکل بررسی مخاطرات زمین‌شناختی سازمان زمین‌شناسی از آغاز تحقیقات در
زمینه علل و منشا خودسوزی در این منطقه خبر داد و یادآور شد: با همکاری با
مدیریت اکتشاف نفت در حال انجام تحقیقاتی در این زمینه هستیم.
بلورچی، وجود لایه‌های غنی از موادآلی را از جمله دلایل خوسوزی زمین ذکر
کرد و ادامه داد: این لایه‌ها می‌تواند حاصل مرداب‌های گذشته منطقه باشد که
در خودسوزی سطح زمین اثرات گیاه در خاک‌های در حال سوختن در کنار چاه مورد
نظر مشاهده شد که مساله نیز در حال بررسی است.
برداشت زیاد از آبهای زیر زمینی و پدیده خود سوزی
وی در عین حال یادآور می شود: نکته قابل توجه در مورد خودسوزی زمین در بسیاری از دشتهای کشور این است که این پدیده در حالی در دشت‌ها به وجود می‌آید که سطح آب زیرزمینی به‌دلیل برداشت بیش از حد از آنها دچار افت شدیدی شدند.
بلورچی ادامه داد: در منطقه کوهدشت نیز شرایط افت سطح آب زیر زمینی، خشک
شدن چاه‌ها و تغییر محل و کف‌شکنی چاه‌ها از مواردی است که به فراوانی دیده
می‌شود و چاه درحال سوختن نیز یکی از این موارد است که برای یافتن منابع
آب بیشتر به اعماق بیشتر نفوذ کرده است.
مدیرکل بررسی مخاطرات زمین‌شناختی سازمان زمین‌شناسی اضافه کرد: نتیجه این
نفوذ شکستن لایه‌ای بوده که احتمالا جلوی آلوده شدن آبهای زیرزمینی دشت با
مواد آلی یا نفتی را گرفته بود.
آب استخراج شده از چاه که آلوده به مواد آلی است
وی با تاکید بر ضرورت جلوگیری از پدیده خودسوزی زمین، اظهار داشت: برای حل
این مشکل و جلوگیری از پدیده‌های مخرب خود سوزی و یا فرونشت زمین، حفظ
آبخوان و آب زیرزمینی دشت‌ها از اولویتهای اصلی کشور است که تنها با مدیریت
برداشت آبهای زیرزمینی می‌توان از افت آب جلوگیری کرد.
اعلام علل قطعی خودسوزی پس از تحقیقات
مدیرکل بررسی مخاطرات زمین‌شناختی، زیست‌محیطی و مهندسی سازمان زمین‌شناسی
و اکتشافات‌معدنی کشور با بیان اینکه علل خودسوزی منطقه کوهدشت در آینده
نزدیک اعلام خواهد شد، گفت: نتایج تکمیلی دلایل رخداد خودسوزی زمین در
کوهدشت در آینده نزدیک و بعد از انجام آزمایشات مورد نیاز و تجزیه و تحلیل
داده‌ها ارائه خواهد شد.
خودسوزی زمین در سایر نقاط کشور
بلورچی با اشاره به خودسوزیهای زمین در سایر نقاط کشور، خاطرنشان کرد:
خودسوزی در دشت جنوب شیراز (روستای سلطان‌آباد)، خودسوزی یکی از دشتهای
استان چهارمحال بختیاری و رسوبات دریاچه خشک شده پریشان از نمونه‌های
خودسوزی زمین در ایران است که از خودسوزی با منشا خاک‌های دارای مواد آلی
(تورب) است.
وی ادامه داد: در مقابل پدیده‌هایی مانند تشکوه رامهرمز، مسجد سلیمان و
آتش سوزی صخره‌های رومشکان کوهدشت نمونه‌های خودسوزی مواد گازی و نفتی است.