۰۷ آذر ۱۳۹۱ - ۱۱:۳۶

نامه‌های «عارف قزوینی» در یک کتاب

مجموعه‌ی نامه‌های عارف قزوینی به کوشش مهدی نور‌محمدی تدوین و از سوی نشر نگاه منتشر شده است.
کد خبر : ۸۷۹۹۱
به گزارش صراط، در معرفی این کتاب عنوان شده است: نامه‌های در سه بخش تدوین شده است؛ بخش نخست این اثر نامه‌هایی را در برمی‌گیرد که برای نخستین‌بار منتشر می‌شوند. بخش دوم در ارتباط با نامه‌هایی است که پیش‌تر در مجلاتی چون «آینه» و «ارمغان» به چاپ رسیدند. بخش سوم این نامه‌ها نیز 70 سال پیش در کتابی منتشر شدند، اما این کتاب نایاب شده است. علاوه بر گردآوری و تدوین این نامه‌ها، توضیح‌هایی درباره‌ی آن‌ها نیز ارایه شده است. همچنین در انتهای کتاب تعدادی عکس و نمونه دست‌خط عارف به چاپ رسیده است.

عارف در این نامه‌ها گریزی به مسایل سیاسی و اجتماعی می‌زند و در برخی از آن‌ها نام اشخاص سیاسی چون حسن تقی‌زاده، قوام‌السلطنه، وثوق الدوله و رضا خان به میان آمده است. از سوی دیگر، عارف برخی از این نامه‌ها را خطاب به ادیبان هم‌عصر خود چون ملک‌الشعرای بهار، ایرج میرزا، وحید دستگردی، احمد عارف، فریدالدوله گلگون و غمام همدانی نوشته است، بنابراین با مطالعه این نامه‌ها با دیدگاه عارف درباره‌ی این شخصیت‌ها نیز آشنا می‌شویم. این شاعر آزادی‌خواه مشروطه در این نامه‌ها دردها و تمام حالاتش را به خوبی بیان کرده است و از اوضاع روحی خویش در اواخر عمر سخن می‌گوید. تاریخ نگارش این نامه‌ها از سال 1301 آغاز می‌شود و تا سال 1312 ادامه دارد. البته حدود 60 درصد نامه‌ها از سال 1306 تا 1312 نوشته شده‌اند.

مهدی نور‌محمدی پیش‌تر کتاب «خاطرات عارف قزوینی به همراه اشعار چاپ‌نشده» را با مقدمه‌ی زنده‌یاد ایرج افشار از سوی نشر سخن منتشر کرده است. در این اثر نوشته‌هایی است که عارف در سال 1305 در سفری که به لرستان و روستاهای گل‌زرد و سره بند، آن‌ها را نوشته است.

به گفته‌ی نورمحمدی، عارف در لرستان شروع به نوشتن خاطرات مشروطه‌خواهی‌اش می‌کند و زمانی‌ که به قزوین بازمی‌گردد، آن‌ها را همراه خود دارد. وقتی او در سال 1312 در همدان فوت می‌کند، دست‌نوشته‌هایی را که در 1305 نوشته بود، نزد حسن اقبالی می‌گذارد که با فوت او در سال 57، نوشته‌ها به برادرش علی اقبالی می‌رسد و نورمحمدی آن‌ها را از علی اقبالی گرفته‌ و چهار سال روی آن‌ها کار کرده است.

عارف در حدود سال 1300 هجری قمری در قزوین متولد شد. پدرش ملاهادی وکیل بود. عارف صرف و نحو عربی و فارسی را در قزوین فراگرفت. خط شکسته و نستعلیق را بسیار خوب می‌نوشت و موسیقی را نزد حاج صادق خوارزمی فراگرفت. در سال 1323 هجری شمسی در زمان آغاز 23سالگی عارف که زمزمه‌ی مشروطیت بلند شده بود، او نیز با غزل‌های خود به موفقیت مشروطیت کمک کرد. تا اواخر عمر، تصنیف‌ها و شعرهای ملی سرود. تصنیف‌های او از دوران مشروطیت و جنگ جهانی اول تا امروز نیز بر سر زبان‌هاست. عارف در روز دوم بهمن 1312 خورشیدی در همدان درگذشت.
منبع: مهر