به گزارش صراط به نقل از همشهری آنلاین، درحالیکه همه ما بلندترین شب سال را جشن میگیریم، موقعیت جغرافیایی شهرها روی نقشه ایران باعث میشود طول این شب در نقاط مختلف کشور با یکدیگر اختلاف داشته باشد، یک راز نجومی که در دل آیین باستانی ما پنهان است.
این تفاوت زمانی یک پدیده علمی مبتنی بر عرض جغرافیایی است. به گفته کارشناسان انجمن نجوم آماتوری ایران، هرچه به قطب شمال نزدیکتر شویم، طول شب در شب یلدا(انقلاب زمستانی) بیشتر میشود. رکورددار طولانیترین شب یلدا شهر اردبیل است که ساکنانش شبی به درازای تقریبی ۱۴ساعت و ۳۰دقیقه دارند. شهرهای دیگری مانند رشت با ۱۴ساعت و ۲۵دقیقه و تبریز با ۱۴ساعت و ۲۰دقیقه در رتبههای بعدی قرار دارند و حس بلند بودن شب در این مناطق بسیار ملموستر است.
با حرکت به سمت مرکز کشور، از طول شب کاسته میشود. پایتختنشینان در تهران یلدایی حدودا ۱۴ساعته را سپری میکنند. در اصفهان طول آن به حدود ۱۳ساعت و ۴۵دقیقه و در شیراز به ۱۳ساعت و ۳۰دقیقه میرسد. این روند کاهشی در جنوب کشور شدت بیشتری میگیرد، به طوری که در بندرعباس طول شب به حدود ۱۳ساعت کاهش مییابد و در نهایت، در جنوبیترین نقطه یعنی چابهار، با شبی به درازای تقریبی ۱۲ساعت و ۵۵دقیقه کوتاهترین یلدا به ثبت میرسد. این یعنی تفاوتی نزدیک به ۹۰دقیقه بین شمال غربی و جنوب شرقی کشور.
البته کارشناسان تأکید میکنند که هرچند یلدا عنوان «طولانیترین شب» را یدک میکشد، تفاوت آن با شبهای قبل و بعدش ممکن است تنها چند ثانیه باشد. با این حال، انقلاب زمستانی همچنان معیار رسمی و نمادین این رویداد است. در نهایت اما جوهر و فلسفه یلدا در ثانیهها و دقیقهها خلاصه نمیشود. این آیین کهن فراتر از یک پدیده نجومی، یک جشن فرهنگی برای امید است. چه یلدای شما ۱۴.۵ساعت طول بکشد و چه کمتر از ۱۳ساعت، پیام مشترک آن در سراسر ایران یکی است: پایان چیرگی تاریکی و جشن «زایش خورشید». این شب نویدبخش آن است که از فردایش روزها ذرهذره بلندتر میشود و روشنایی بر تاریکی پیروز خواهد شد، مفهومی عمیق و وحدتبخش که بهمراتب از اختلاف ساعتها و دقیقهها مهمتر است.
