به گزارش صراط اشرف کاظمی تولیدکننده محصولات عفاف و حجاب گفتگو با خبرنگار مهر، در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه مؤلفه‌های هنری در طراحی و تولید لباس تا چه اندازه در صنعت پوشش ایران مورد توجه قرار می‌گیرد، گفت: به عنوان فردی که سال‌ها در حوزه تولید و آموزش طراحی لباس فعالیت داشته‌ام، باید بگویم متأسفانه مؤلفه‌های هنری و فرهنگی در صنعت پوشش ایران چندان جدی گرفته نمی‌شود. بیشتر طراحی‌های امروزی تحت تأثیر فضای مجازی و کپی‌برداری از مدل‌های اروپایی یا کشورهای همسایه است، بدون آن‌که به فرهنگ و هویت ایرانی توجهی شود.
وی ادامه داد: ما در مجموعه خود، با برگزاری جشنواره‌های متعدد مد و لباس در سطح کشور و همچنین سمینارهای آموزشی سه‌روزه در ۱۵ استان، سعی کرده‌ایم این خلأ را پر کنیم. تاکنون بیش از هزار نفر در این دوره‌ها آموزش دیده‌اند. علاوه بر این، با همکاری دانشگاه‌ها و آموزشگاه‌ها، مسابقاتی طراحی کرده‌ایم که در آنها از شرکت‌کنندگان می‌خواهیم با توجه به فرهنگ بومی و موقعیت استانی خود، لباس‌های اصیل و کاربردی طراحی کنند.
این تولیدکننده گفت: برای مثال، در برخی رویدادها، به تیم‌های شرکت‌کننده متشکل از طراح، خیاط و دستیارش، تنها ۸ ساعت فرصت می‌دهیم تا یک لباس را از مرحله طراحی تا دوخت و ارائه نهایی اجرا کنند. این روش نه‌تنها مهارت‌های عملی را تقویت می‌کند، بلکه فرهنگ و هویت ایرانی را نیز به نسل جدید یادآوری می‌کند.
بی‌توجهی به مؤلفه‌های فرهنگی مهم‌ترین چالش اصلی در صنعت پوشاک است
کاظمی گفت: مشکل اصلی این است که بسیاری از فعالان این صنعت، به‌جای پرداختن به عناصر هنری و بومی، صرفاً به دنبال تقلید از مدهای خارجی هستند. این مسئله لزوم توجه جدی‌تر به آموزش و فرهنگ‌سازی در حوزه طراحی لباس را نشان می‌دهد.
وی افزود: ما از فرهنگ غنی و مؤلفه‌های ارزشمند در طراحی لباس برخوردار هستیم، اما متأسفانه هجمه فضای مجازی باعث شده این میراث اصیل به حاشیه رانده شود. مشکل اصلی اینجاست که کشورهای دیگر در حوزه مد و پوشاک بسیار پیشرفته‌تر عمل می‌کنند. با طراحی‌های سریع، تولید انبوه و ارزش‌گذاری ویژه بر روی طراحان‌شان. این وضعیت باعث شده بسیاری از طراحان و خیاطان ما ناخودآگاه به سمت الگوبرداری از آنها سوق پیدا کنند.
این طراح ادامه داد: برای مقابله با این چالش، از طریق نهادهای مختلفی مانند سازمان فنی و حرفه‌ای، اداره ارشاد و امور بانوان استانداری برنامه‌ریزی کرده‌ایم. هر سال حداقل دو تا سه جشنواره تخصصی برگزار می‌کنیم تا بتوانیم جایگاه واقعی طراحان ایرانی را به جامعه معرفی کنیم.
وی افزود: نکته کلیدی که همیشه به تولیدکنندگان گوشزد می‌کنیم این است که یک تولیدکننده بدون طراح حرفه‌ای، مانند بدنی بدون سر است. در کارگاه‌های آموزشی ما به صورت عملی ثابت می‌کنیم که رمز موفقیت در تولید لباس، همکاری تنگاتنگ با طراحان خلاق است. هدف نهایی ما این است که این حرفه ارزشمند جایگاه واقعی خود را در جامعه پیدا کند و هنرمندان این عرصه به جایگاه شایسته‌شان دست یابند.
این فعال حوزه مد و لباس، با اشاره به ضرورت ارائه راهکارهای عملی برای ترویج پوشش ایرانی-اسلامی، بر سه محور اصلی تأکید کرد و گفت: همکاری با بلاگرها و افراد تأثیرگذار، تولید محتوای جذاب و حمایت از تولیدکنندگان از جمله این راهکارها به شمار می‌رود.
امروزه بلاگرها به الگوهای فرهنگی جوانان تبدیل شده‌اند
وی افزود: امروزه بلاگرها به الگوهای فرهنگی جوانان تبدیل شده‌اند و می‌توان از این ظرفیت برای معرفی لباس‌های متناسب با فرهنگ ایرانی-اسلامی استفاده کرد. وقتی یک بلاگر روسری مینی‌اسکات یا شلوار پاره می‌پوشد، این مد می‌شود؛ پس چرا از همین ابزار برای ترویج پوشش اصیل استفاده نکنیم؟
این تولیدکننده محصولات حجاب با انتقاد از رویکرد صرفاً سلبی در برخورد با مدهای نامتناسب، گفت: ما مدام به جوانان می‌گوئیم این را نپوش، اما جایگزینی ارائه نمی‌دهیم. باید قبل از نهی کردن، گزینه‌های جذاب و قابل دسترس طراحی کنیم.
وی بر لزوم حمایت مالی از تولیدکنندگان تأکید کرد و افزود: کشورهای دیگر برای تغییر ذائقه فرهنگی ما هزینه می‌کنند، اما ما برای حفظ هویت خود سرمایه‌گذاری نمی‌کنیم. اعطای تسهیلات و سوبسید به تولیدکنندگان می‌تواند تحول ایجاد کند.
اعتبارات فرهنگی صرف گزارش‌های صوری می‌شود
این فعال حوزه مد و لباس با اشاره به ضعف در سیاست‌گذاری‌های فرهنگی گفت: متأسفانه اعتبارات فرهنگی صرف همایش‌های گذرا و گزارش‌های صوری می‌شود. اگر این منابع به‌صورت هدفمند و با پیگیری مستمر صرف توسعه مد ایرانی-اسلامی شود، قطعاً شاهد تغییرات ملموس خواهیم بود. ترکیب این راهکارها همراه با نظارت جدی می‌تواند صنعت پوشاک ایران را هم از نظر اقتصادی و هم از منظر فرهنگی ارتقا دهد.
وی افزود: معتقدیم با حفظ اصالت‌های فرهنگی و همزمان استفاده از تکنیک‌های روز دنیا، می‌توانیم صنعت پوشاک ایران را به جایگاه درخوری برسانیم. این مسیر اگرچه دشوار است، اما با برنامه‌ریزی و حمایت نهادهای مرتبط کاملاً قابل دستیابی است.
کاظمی با اشاره به تفاوت پوشش ایرانی با سایر کشورها گفت: وقتی یک هندی لباس می‌پوشد، مشخص است که هندی است. اما متأسفانه برای ایرانی‌ها این اتفاق نمی‌افتد.مشکل اصلی در عدم نمایش صحیح فرهنگ و اصالت ایرانی در طراحی‌هاست. ما در طراحی قوی هستیم، اما فرهنگ خود را به درستی نشان نمی‌دهیم.
وی با اشاره به تجربه برگزاری نمایشگاه لباس اقوام ایرانی گفت: از طراحان خواستیم با الهام از لباس اقوام، طراحی‌های مدرن انجام دهند. برخی طرح‌ها خوب بودند، اما مشکل اصلی حمایت نشدن برای تولید انبوه است. اگر به تولیدکننده بگوییم ۵۰۰ عدد از این طرح را تولید و در استان پخش کنید، با حمایت مالی مثل وام‌های کم‌بهره، می‌توانیم انگیزه ایجاد کنیم.
این تولیدکننده گفت: از سال ۷۵ در این حوزه فعالیت می‌کنم. از مانتوهای بی‌دکمه تا مدل‌های امروزی، تغییرات زیادی دیده‌ام. امروز حتی مانتو کمتر تولید می‌شود و شومیز جایگزین آن شده است. بخشی از این تغییرات تحت تأثیر بلاگرهاست، اما بخش اصلی به حمایت نکردن از طراحان مربوط می‌شود.
لباس پیش از صحبت کردن هویت شما را معرفی می‌کند
وی با اشاره به الزام حضور طراح در واحدهای تولیدی گفت: باید شرط بگذاریم هر تولیدکننده‌ای برای دریافت مجوز، طراح داشته باشد. تشکیل تیم‌های تخصصی از دیگر راهکارهای مهم در این زمینه است. برای تولیدکنندگان نوپا، تیمی از مشاور، بازاریاب و طراح تشکیل شود. طراحی لباس اداری با هویت استانی از دیگر راهکارهای پیشنهادی‌ام است. هر استان می‌تواند لباس اداری خود را با الهام از پوشش بومی طراحی کند.
کاظمی با تأکید بر اهمیت پوشش به عنوان شناسنامه فرهنگی گفت: لباس شما پیش از صحبت کردن، هویت شما را معرفی می‌کند. خواهش من این است که در طراحی‌ها و پوشش روزمره، اصالت ایرانی-اسلامی را حفظ کنیم. از مسئولان می‌خواهم این موضوع را در ادارات و همایش‌ها جدی بگیرند. در همایش‌های ملی، نمایندگان هر استان می‌توانند با پوشش بومی خود حاضر شوند تا تنوع فرهنگی ایران را نمایش دهند.
