به گزارش صراط محمدمسعود تجریشی کارشناس محیط زیست در گفت‌و‌گو با خبرنگار اعتماد آنلاین در خصوص پیامد‌های آلودگی هوا در فصل تابستان، اظهار کرد: در حال حاضر، ما در فصل تابستان با دو پدیده اصلی مرتبط با آلودگی هوا مواجه هستیم. نخست، افزایش دما و در پی آن تولید گاز اُزُن است؛ گازی بی‌بو و بی‌طعم که در نتیجه‌ی ترکیب دمای بالا و وجود ترکیبات هیدروکربنی در هوا شکل می‌گیرد. این گاز، گرچه قابل تشخیص با حواس انسانی نیست، اما به شدت خطرناک و سرطان‌زا بوده و در بسیاری از کشور‌های جهان به عنوان یکی از آلاینده‌های جدی شناخته می‌شود. در کشور ما نیز طی سال‌های اخیر، با بالا رفتن دمای هوا، میزان اُزُن به‌ویژه در ساعات میانی روز ــ معمولاً از ساعت ۱۱ صبح تا حدود ۳ بعدازظهر ــ به طرز نگران‌کننده‌ای افزایش یافته و سلامت شهروندان را تهدید می‌کند.
وی افزود: برای مقابله با این پدیده، باید به‌طور جدی به بهبود کیفیت سوخت‌ها پرداخت؛ به‌ویژه سوخت دیزل که یکی از منابع اصلی تولید آلاینده‌هاست، باید تا حد امکان از چرخه مصرف حذف شود. ارتقای استاندارد سوخت می‌تواند در کاهش این نوع آلودگی مؤثر واقع شود.
تجریشی ادامه داد: دومین معضل آلودگی در فصل تابستان، گرد و غبار است؛ برخلاف اُزُن که گازی است، گرد و غبار شامل ذرات معلق درشت‌تر از ۱۰ میکرون است. منشأ این گرد و غبار، عموماً مناطق حاشیه‌ای شهرهاست؛ جایی که کشاورزی بی‌ضابطه، کاهش بارش‌ها و خشک‌سازی تالاب‌ها باعث ایجاد کانون‌های جدید گرد و غبار شده‌اند. برای نمونه، در اردیبهشت‌ماه سال گذشته، شهر تهران به دلیل ورود حجم عظیمی از گرد و غبار، برای یک روز تعطیل شد. این گرد و غبار منشأیی در تالاب صالحیه داشت؛ تالابی در مرز استان‌های البرز و قزوین که در گذشته به دلیل توسعه بی‌رویه کشاورزی خشک شده و امروز خود به یکی از منابع اصلی تولید گرد و غبار برای پایتخت بدل گشته است.
وی خاطرنشان کرد: یاد دارم که یکی از کارشناسان سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) در بازدیدی از آن منطقه، با شگفتی گفته بود چگونه چنین تالابی در مجاورت جمعیتی ۸ تا ۹ میلیونی قرار دارد، اما کسی مسئولیت جدی برای مدیریت آن بر عهده نگرفته است.
به گفته تجریشی، امروزه اگرچه بیشتر گرد و غبار مشاهده‌شده منشأ خارجی دارد، اما تالاب‌های خشک‌شده در داخل کشور نیز به کانون‌های خطرناکی تبدیل شده‌اند. متأسفانه با وجود آن‌که برنامه‌هایی برای مدیریت این بحران وجود دارد، اما خلأ متولی مشخص و نبود اراده کافی برای پیگیری آنها، سبب شده این مسئله به دست فراموشی سپرده شود. آیا برای مهار این وضعیت راهکاری وجود دارد؟ بله، راهکار اصلی، بازگرداندن حق‌آبه‌ی تالاب‌ها و احیای آنهاست. تالاب‌ها علاوه بر اینکه می‌توانند به تلطیف هوا کمک کنند، ظرفیت بالایی در توسعه گردشگری طبیعی نیز دارند و، مهم‌تر از همه، مانعی طبیعی برای برخاستن گرد و غبار به شمار می‌روند.
وی در پایان گفت: لازم به یادآوری است که بر اساس مطالعات سازمان جهانی بهداشت (WHO)، ذرات گرد و غبار معلق در هوا نیز همانند برخی گاز‌های سمی، اثرات سرطان‌زا داشته و نفوذ آنها به ریه‌ها تهدیدی جدی برای سلامت عمومی محسوب می‌شود.
