از نشانه های سعادت یک مرد

توضیح مختصر:

همسر صالح یکی از نشانه های سعادت انسان در این دنیا می باشد؛ قبل از آنکه بدانیم همسر صالح کیست بایستی صفات انسان صالح را بشناسیم بر همین اساس خداوند در آیه ۱۱۴ سوره مبارکه آل عمران[۱]، برای انسان صالح، ۵ نشانه بیان فرموده است:

1. یؤمنون بالله، زیربنای اعتقادی انسان صالح را ایمان به خدا پوشش داده است، انسان خداباور، مهار دارد مهاری که او را از ارتکاب بسیاری از امور باز می دارد.
2. و الیوم الآخر؛ انسان صالح کسی است که به روز قیامت و روز جزاء معتقد باشد؛ او معتقد است که اگر یَعمَل مِثقالَ ذَرَّةٍ خَیراً، یَرَهُ، و إِن یَعمَل مِثقالَ ذَرَّةٍ شَرّاً، یَرَه؛ لذا او سعی می کند با رفتاری مناسب، آینده ای درخشان برای خویش رقم زند.
   
3. یأمرون بالمعروف، انسان صالح کسی است که به نیکی ها امر می کند؛ کسی می تواند به نیکی ها امر کند که اوّلاً خوبی ها را بشناسد ثانیاً، خودش عامل به خوبی ها باشد تا بتواند به دیگران هم، انجام آن را توصیه کند، و این با انسانی که یا خوب را از بد تشخیص نمی دهد یا خودش بدکاره است بسیار متفاوت است.
4. و ینهون عن المنکر، انسان صالح کسی است که دیگران را از ارتکاب کارهای بد نهی می کند؛ آنچه در مورد قبل گفته شد اینجا نیز صادق است همچنین از بند ۲ و ۳ استفاده می کنیم که انسان صالح، نمی تواند آدم بی تفاوتی باشد چه نسبت به نزدیکان خویش و چه نسبت به جامعه؛ علاوه بر اینکه چنین آدمی که امر به معروف و نهی از منکر می کند قاعدتاً مبانی تربیتی را نیز بایستی به خوبی واقف باشد.
5. و یسارعون فی الخیرات، انسان صالح کسی است که در انجام کارهای خیر، شتاب می کند؛ این صفت، یعنی وقتی خیر بودن چیزی را تشخیص داد، معطّل نمی ماند و سریع السیر، نسبت به انجام آن اقدام می نماید لذا اهل نماز و روزه و خمس و.. می باشد.

همچنین از عبارت «زَوجَتُهُ صالِحةً» نکات زیر استفاده می شود:

1. در برخی روایات به جای عبارت «زوجته صالحة»، عبارت «الْمَرْأَةُ الْمُؤَاتِيَة» یعنی همسری که با هم، هم عقیده و موافق باشند آمده است.
2. در این حدیث واژه «زوجته» مفرد بیان شده است لذا نتیجه می گیریم در اسلام، اصل ازدواج در تک همسری می باشد و چند همسری، منحصر در موارد خاصی است که در آن موارد خاص هم مشروط به برقراری عدالت شده است عدالتی که کمتر انسانی از پس آن بر می آید.
3. از واژه صالحة، استفاده می شود همسر صالح، زنی است که عفیف و پاک دامان باشد.

از دیگر نشانه های سعادت مرد این است که فرزندان و هم نشینانش نیز، صالح و اهل خیر باشند؛ تصوّر کنید که حشر و نشر انسانی از همسر گرفته تا فرزندان و اطرافیانش، همه و همه صالح و درستکار باشند، مسلّم است که چنین انسانی سعادتمند خواهد بود.

نکته مهم دیگری که لازم است یادآوری شود اینکه از ما خواسته شده است به تبعیّت از بزرگان دین، داشتن فرزند صالح را از خداوند مسئلت کنیم و یکی از دعاهای ما از خداوند، توفیق داشتن فرزند صالح باشد، خداوند به نقل از حضرت ابراهیم علیه السلام، در آیه ۱۰۰ سوره صافات می فرماید: رَبِّ هَبْ لي‏ مِنَ الصَّالِحين‏؛ پروردگارا مرا فرزندى شايسته کار، عطا بفرما!

آخرین نشانه سعادت مرد این است که رزقش در شهرش باشد، یعنی کار و کسب و شغل او در شهر محل سکونتش باشد، این که شغل مرد در شهر محل سکونتش باشد نکات تربیتی زیادی را در بر دارد یکی از آن ها، نظارت بر فرزندان و همسر و پیگیری امورشان می باشد.

رزق در این فراز، منحصر در رزق مادی نمی باشد بلکه شامل ارزاق معنوی نیز می گردد مثلاً اقوام و فرزندان و تحصیلات انسان نیز از جمله ارزاق معنوی انسان محسوب می گردند لذا از سعادت مرد آن است که فرزندان و اقوامش در کنارش باشند همچنین محل تحصیل خود و فرزندانش نیز در شهر محل سکونتش باشد.

کلمه «شهر» در فراز آخر موضوعیّت نداشته بلکه به این معناست که هر چه ارزاق مادی و معنوی انسان به محل زندگی او، نزدیک تر باشد اسباب سعادت انسان فراهم تر است.

نکته دیگر اینکه هم سعادت و هم این پنج نشانه، همگی کلی مشکّک هستند یعنی هر چه این پنج نشانه قوی تر و پر رنگ تر ظاهر شود آن شخص سعادت مند تر خواهد بود.

و آخرین نکته اینکه منظور نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله از کلمه «مرء» در این حدیث، انسان صالح می باشد در واقع معنی دقیق این حدیث اینگونه خواهد بود:

از نشانه های انسان سعادتمند این است که علاوه بر خود، همسر و فرزندان و اطرافیانش نیز صالح باشند هم چنین شغل او نیز در نزدیکی محل سکونتش باشد.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

[۱] يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ يُسارِعُونَ فِي الْخَيْراتِ وَ أُولئِكَ مِنَ الصَّالِحين.