به گزارش صراط نیوز، براساس گزارشی که اخیرا مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر کرده و شرایط صادراتی ایران تا سال ۱۴۰۲ را بررسی می‌کند، تنوع شرکای صادراتی ایران از سال ۱۳۸۳ به‌شدت کاهش داشته است. در سال ۱۳۸۳ حدود ۸۰ درصد صادرات ایران به ۲۱ کشور انجام می‌شد؛ این عدد تا سال ۱۴۰۲ به تنها هفت کشور رسیده است.
از طرفی نفوذ ایران در صادرات سه محصول خرما، فرش و پسته که در آن مزیت رقابتی داشت، طی ۱۹ سال گذشته رو به کاهش بوده است. کاهش نفوذ به معنای از دست رفتن بازار هدف صادراتی و دسترسی نداشتن به تقاضا‌های جدید است.
این گزارش در حالی منتشر شده است که اواخر فروردین ۱۴۰۴ سازمان گمرک ایران در گزارشی اعلام کرد: صادرات محصولات کشاورزی در سال ۱۴۰۳ با ۲۹ درصد افزایش به رقم پنج میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار رسیده است. بر اساس این گزارش، عمده‌ترین محصولات کشاورزی صادراتی در این مدت شامل انواع پسته، گوجه فرنگی و خرما بوده که ۱.۵ میلیارد دلار انواع پسته و ۲۰۵ میلیون دلار خرما صادر شده است.
هادی قوامی، نماینده اسفراین و عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در گفت‌و‌گو با تجارت‌نیوز درباره گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس درباره روند نزولی صادرات محصولات کشاورزی مانند خرما، پسته و زعفران در سال ۱۴۰۲ توضیح داد: صادرات در سال ۱۴۰۳ نسبت به ۱۴۰۲ بیشتر بوده است.
کسری تراز تجاری در سال ۱۴۰۳ به حدود ۹ میلیارد دلار کاهش پیدا کرده است
این نماینده مجلس با اشاره به کاهش میزان تراز تجاری کشور در سال ۱۴۰۳ تاکید کرد: کسری تراز تجاری ما از حدود ۱۷ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۲ به حدود ۹ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۳ کاهش پیدا کرده است. یعنی در واقع وضعیت نسبت به ۱۴۰۲ بهتر است.
رفع تعهد ارزی مانع صادرات برخی اقلام مانند فرش و پسته شده بود
قوامی با اشاره به تغییر سیاست‌های تجاری و بازرگانی در سال ۱۴۰۳ که منجر به معافیت رفع تعهد ارزی و بازگشت ارز حاصل از صادرات در برخی از اقلام کشاورزی شد، افزود: تا سال ۱۴۰۲ تغییر سیاست‌ها روی اقلامی مانند فرش و پسته به دلیل الزام رفع تعهد ارزی بود که باعث می‌شد صادرکنندگان از صادرات این اقلام استقبال نکنند.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با تاکید بر موثربودن برداشته شدن برخی از محدودیت‌ها مانند رفع تعهد ارزی گفت: یکی از دلایلی که صادرات برخی اقلام کشاورزی و همچنین فرش در سال ۱۴۰۳ نسبت به ۱۴۰۲ رشد داشت هم همین بود که بازگشت ارز حاصل از صادرات برداشته شد و به در نتیجه قیمت‌های این اقلام به قیمت بازار نزدیک‌تر و وضعیت بهتر شد.
برای افزایش کشور‌های هدف و صادرات بیشتر باید برخی سیاست‌های صادراتی اصلاح شود
این نماینده مجلس تاکید بر لزوم اصلاح برخی از سیاست‌ها در عرصه صادرات عنوان کرد: امیدواریم که با تدابیر خوبی که اتخاذ خواهد شد، هم به مرور کشور‌های هدف متنوع‌تر شوند و هم صادرات افزایش پیدا کند.
همسایگان مقصد خوبی برای صادرات محصولات ایران محسوب می‌شوند / ایران با وجود تحریم‌ها می‌تواند صادرات و کشور‌های هدف خود را افزایش دهد
قوامی در پاسخ به این سوال که با توجه به تحریم‌هایی که ایران با آنها دست و پنجه نرم می‌کند می‌تواند کشور‌های هدف را متنوع کند و محصولات صادراتی و اقلام کشاورزی را به کشور‌های بیشتری صادر کند، تاکید کرد: بله، امکان افزایش کشور‌های هدف برای صادرات وجود دارد. چون بالاخره کشور‌هایی که ما را تحریم کرده‌اند یا از تحریم‌ها پیروی می‌کنند در یک مسیر خاص هستند. اما در مقابل کشور‌های دیگری که در پیرامون ما قرار دارند و همسایگان ما هستند می‌توانند مقصد خوبی برای صادرات محصولات ما به حساب بیایند و دولت باید تمرکز و اولویت صادرات را به این شکور‌ها بدهد و تلاش کند تا برای محصولات خود در این کشور‌ها بازار پیدا کند.
