به گزارش پایگاه خبری صراط به نقل از فارس، چندی است دشت‌های سرزمینی که روزی مأمن اسطوره و حماسه در دل هامون بوده، تشنه است؛ آب برای تالاب تشنه هامون به‌نحوی و برای ساکنان منطقه سیستان به‌نحوی دیگر به‌معنای زندگی است.
شهر‌های این منطقه مدت زمانی است که دیگر، چون گذشته حرکت سیال آب را ندیده‌اند که البته شاید درسی برای مصرف بهینه در فصل سوزان تابستان به‌عنوان یکی از گرم‌ترین استان‌های کشور باشد؛ اما به‌لطف الهی با عزم جهادی دولت‌مردان اگر آسمان بر این دیار نبارد قطعاً الفبای زندگی از دل زمین مردم را سیراب خواهد کرد.
کارشناسان بر این باورند که یکی از عوامل ماندگاری در مناطق مختلف آب است؛ نظریه‌پردازان زیادی این روز‌ها قلم زده‌اند بنابراین اگر بخواهیم طنین صدای کودکان سیستانی و بلوچستانی را در این دیار داشته باشیم باید آب آشامیدنی به‌صورت مناسب و کافی در اختیار این افراد قرار گیرد.
دیرزمانی است که با تکیه بر عنایات الهی از آن روز‌های سخت قبل از انقلاب و وضعیت تأسف‌بار آبرسانی روستایی سیستان و بلوچستان گذر کرده‌ایم و هم‌اکنون شاهد عزمی جهادی بین مسئولان هستیم که این روز‌ها از هر راهی تلاش می‌کنند این سرزمین تشنه را سیراب کنند.
با وجود بدعهدی حاکمان کشور افغانستان و عدم پایبندی این کشور به معاهده مهم بین‌المللی حق‌آبه هیرمند، دولت سیزدهم از راه‌های دیگری در صدد تأمین آب مورد نیاز استان است که این مهم را می‌توان در بهره‌مندی ۱۲۳ هزار نفر از ساکنان روستا‌ها و شهر‌های استان از طرح‌های تأمین و توسعه آب دید که به‌واسطه عزم جزم این دولت مردمی محقق شده است.
طرح تأمین آب اضطراری برای منطقه سیستان و زاهدان در دو فاز در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفت، بدین صورت که استفاده از منابع آب زیرزمینی همراه با شیرین‌سازی برای شهر زاهدان و آب سطحی برای منطقه سیستان در برنامه اجرا قرار گرفته است.
دشت "حرمک" که مقرر بود بخشی از کمبود آب شهر زاهدان را تأمین کند، در ابتدای سال ۱۴۰۱ با توسعه و وارد مدار شدن ۱۰ حلقه چاه در دو فاز اجرایی، ۲۵۰ لیتر بر ثانیه آب را تأمین کرد؛ طی سه ماه و در پایان فروردین‌ماه سال جاری نیز ۵ حلقه چاه جدید نیز تجهیز و وارد مدار شد و ۱۰۰ لیتر برداشت آب از چاه نیمه سیستان برای زاهدان به ۷۰۰ لیتر رسید و ۳۰۰ لیتر کمبود آب از طریق ۱۵ حلقه چاه حفرشده در دشت حرمک تأمین شد، همچنین در ادامه اجرای طرح‌های تأمین آب برای زاهدان، انتقال آب از هامون هیرمند با حفر ۳۵ حلقه چاه با اجرای ۴۹ کیلومتر خط برق و حدود ۴۰ کیلومتر خطوط انتقال آب با پیشرفت ۸۰ درصد در حال اجراست.
مقرر است یک مترمکعب آب خام از این محل برداشت و روزانه پس از شیرین‌سازی ۵۰ هزار مترمکعب آب برای زاهدان تأمین شود و انتقال یابد. از سال ۱۴۰۰ که تأمین آب منطقه سیستان با مخاطره مواجه شد، استفاده از ذخایر موجود در اولویت قرار گرفت به‌نحوی که آب از چاه‌نیمه‌های ۴ و ۲ به ۳ و ۱ توسط قرارگاه سازندگی سپاه پاسداران منتقل شد.
از نیمه سال ۱۴۰۱ نیز موضوع استفاده از منابع جایگزین آب برای سیستان مصوب شد هرچند "چاه‌های ژرف" به‌عنوان طرح‌های مطالعاتی روند خود را طی می‌کرد. استفاده از منابع آبی غرب سیستان در سفر کمیسیون عمرانی مجلس شورای اسلامی به سیستان توسط مدیرعامل شرکت مهندسی آبفای کشور بر اساس مطالعات و مستندات ارائه‌شده مطرح شد و در آذرماه سال ۱۴۰۱ طرح اضطراری سیستان با استفاده از منابع آبی هامون صابری در فاز یک و استفاده از منابع آبی دشت شیله و بندان و منابع زیرزمینی جنوب شرق سیستان در فاز ۲ مصوب شد.
متأسفانه طی سال‌های اخیر استفاده از آب‌های سطحی در سیستان که از خارج کشور تأمین می‌شود به حداقل رسید به‌نحوی که هیچ آوردی از هامون صابری و "فراه‌رود" وارد ایران نشد، اما وجود منابع آب زیرزمینی قابل اتکا به دشت "شیله" می‌تواند بخش قابل‌توجهی از کمبود‌ها را جبران کند، منابعی که به‌همت کارشناسان منابع آب و شرکت آب و فاضلاب شناسایی شده است و هم‌اکنون چاه‌های دستگاهی با عمق متوسط در حال حفر است.
پیش‌بینی می‌شود با حفر حداقل ۳۰ حلقه چاه در این دشت که امکان توسعه نیز دارد و تکمیل خط انتقال آب دوم چاه‌نیمه به زاهدان بتوان آب را به سیستان منتقل کرد به‌نحوی که با خطوط موجود و خط دوم انتقال به چاه‌نیمه ۳ انجام خواهد شد و از آنجا با خطوط انتقال موجود تأمین آب کل سیستان صورت خواهد گرفت. با فرض برداشت ۳۰ لیتر بر ثانیه آب از هر حلقه چاه و ۸۰ درصد شیرین‌سازی، امکان انتقال یک مترمکعب برای شرب سیستان فراهم خواهد شد که ۶۰ درصد نیاز آبی سیستان در پیک مصرف را تأمین خواهد کرد.
همچنین با برداشت آب از طریق چاه‌هایی که توسط شرکت سهامی آب منطقه‌ای در جنوب شرق دشت سیستان در حال حفر و تجهیز است و همچنین برداشت و انتقال آب از منطقه "بندان" آب شرب سیستان در شرایط فعلی از منابع آب زیرزمینی تأمین خواهد شد. نکته حائز اهمیت این‌جاست که اقدامات لازم برای جلوگیری از بروز تنش آبی احتمالی در استان سیستان و بلوچستان صورت گرفته است و جای نگرانی نیست.
برای اطلاع از اجرای این طرح‌های آبرسانی به گفتگو با استاندار سیستان و بلوچستان پرداختیم.
محمد کرمی اظهار داشت: علاوه بر پیگیری حق‌آبه هیرمند اقدامات کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدتی برای جلوگیری از بروز تنش آبی احتمالی در استان صورت گرفته است.
استاندار سیستان و بلوچستان تصریح کرد: طی ماه‌های آینده آب شهر زاهدان از منطقه سیستان جدا خواهد شد، علاوه بر آن حفر ۷۰ حلقه چاه آب در منطقه شیله، زهک و بندان آغاز شده است که در عمق‌های ۷ و ۲۰ متری به آب دسترسی پیدا کرده‌ایم.
وی با اشاره به جلسه اخیر در زمینه انتقال آب دریای عمان بیان کرد: مسئولیت این پروژه عظیم به قرارگاه خاتم الانبیاء (ص) واگذار شده است که با شروع به کار چندین کارگاه، تهیه امکانات مورد نیاز و پیگیری کارها به‌صورت روزشمار و به‌سرعت در حال پیگیری است.
چاره‌اندیشی دولت برای کاهش تنش آبی در سیستان و بلوچستان
با وجود درگیر بودن سیستان و بلوچستان با خشکسالی شدید و بدعهدی افغانستان در پرداخت حق‌آبه هیرمند، دولت سیزدهم اما با گزینه‌های متعدد پای کار آمده است تا تنش آبی منطقه را مدیریت کند.