بی حسی بازار سرمایه به اخبار مثبت

بازار سرمایه در یک رکود تاریخی گرفتار شده است. تصمیمات اشتباه دولت  و سازمان بورس در ماه های گذشته، رفتار شرکت های حقوقی بازار سرمایه و نوسان گیری بازارگردان ها، همه و همه سبب شده است، بورس در یک وضعیت رکودی گرفتار شود.

در ماه های گذشته و با آغاز ریزش 45 درصدی بورس، بسیاری از تحلیلگران حجم بالای معاملات در بورس را نشانه خوبی برای برگشت بازار می دانستند. اما طی معاملات هفته های اخیر، ارزش معاملات هر روز کمتر شده است و این روند می تواند اینده بورس را با خطر جدی مواجه کند.

در زمان ریزش بازار در ماه پایانی تابستان و ماه های ابتدایی پاییز، دلخوشی کارشناسان و سهامداران خرد، میزان بالای ارزش معاملات بوده است. اما در روند معاملات این چند روز ارزش معاملات به زیر 10 هزار میلیارد تومان رسیده است که نشان می دهد نه تنها پولی وارد بازار سرمایه نمی شود، بلکه تقریبا همه افرادی که اصطلاحا نقد هستند، در حال خارج کردن پول خود از بازار سرمایه هستند.

این روند نشان می دهد، بی اعتمادی به بازار سرمایه به اوج خود رسیده است و سیاست هایی مانند تغییر دامنه نوسان و تغییر حجم مبنا نیز نتوانسته است، بازار را به روند متعادل بازگرداند.

به عبارت دیگر، از دید فعالان و تحلیلگران بازار سرمایه، دخالت‌ های دولت و سازمان بورس به عنوان سیاستگذار نه تنها نتوانسته بر موج بی ‌اعتمادی و فشار هیجانی فروش اثر خاصی داشته باشد. این اقدامات تنها در یک وضعیت نامتقارن شرایطی را فراهم کرده که بازار را گیج و سردرگم کرده و نتیجه این موضوع نیز رکود فعلی در بازار شده است. البته بررسی رفتار بازار نشان می ‌دهد یک شرایط بی ‌تفاوتی و بی ‌اعتمادی بر بازار سایه افکنده است. انتظار از مداخله دولت در بازار که برخی همچنان بر آن اصرار دارند، نه تنها اعتماد به بازار را باز نمی‌ گرداند، بلکه موج دیگری از نااطمینانی را به دنبال خواهد داشت.

تغییر دامنه نوسان راهی برای بالا رفتن سود یا کم شدن ضرر؟

25 بهمن روزی بود که سازمان بورس، تغییر دامنه نوسان و تغییر حجم مبنا را اجرایی کرد. تنها روز شنبه بازار با 47 هزار واحد افزایش کار خود را به پایان برد. در همه روزهای بعد از این تاریخ بازار یکپارچه قرمزپوش بوده است. معاملات بازار سرمایه در روزهای پایانی هفته گذشته و اولین روزهای کار در این هفته، نشان می دهد تغییر دامنه نوسان نه تنها نتوانست به بهبود روند معاملات کمک کند، بلکه بازار را خشک و بی ‌روح کرده است. طی روزهای گذشته اتفاق قابل ملاحظه‌ای در روند معاملات نمادهای مختلف روی نداد و ۸۰ درصد نمادهای بازار سرمایه در صف فروش گرفتار بوده اند.

به نظر می‌رسد معاملات روزهای آتی نیز به همین منوال دنبال شود. در این روزها تقریبا 80 درصد نمادها در منفی 2 معامله شده اند. اما نکته جالب پرنشدن قیمت پایانی بوده است. در برخی نمادها زیر 10 هزار سهم خرید و فروش شده است که این مساله نشان می دهد، سهامداران دیگر رغبتی برای انجام معامله ندارند و این مساله می تواند برای بازار سرمایه خطرناک باشد.

به عبارت دیگر، تغییر دامنه نوسان در حال حاضر بیشتر به جای آنکه ماهیت افزایش سود برای سهامداران داشته باشد، برای جلوگیری از کاهش قیمت آنان گرفته شده است. در این وضعیت خالی نشدن فشار فروش می تواند مشکل افزایش صف های فروش را جدی تر کند.

اخبار مثبتی که دیده نمی شود

نکته جالب توجه دیگر در بازار سرمایه عدم توجه سهامداران به اخبار مثبت این روزهای بورس است. از یک طرف تقریبا همه نمادها در این روزها از نظر تحلیل تکنیکال به یک وضعیت کف قیمتی رسیده اند. اما نکته جالب اینکه در روزهای گذشته نمادها به این وضعیت تکنیکال واکنش مثبتی نشان نداده اند و همچنان منفی هستند.

از دیگر سو، اخبار مثبتی که توسط شرکت ها جهت عملکردشان در بهمن ماه در کدال به ثبت می رساند، می تواند هر کدام برای یک نماد آنقدر خود باشد که نماد را تا چند روز و یا چند هفته مثبت نگه دارد. اما در بورس ایران این مساله نیز نتوانسته است حریف بی اعتمادی موجود در بازار شود و همه از مثبت ها به عنوان راهی برای خروج استفاده می کنند.

از دیگر سو، بالا رفتن قیمت فلزات در بازارهای جهانی نیز می توانست در حالت عادی خبر خوبی برای بازار سرمایه ایران باشد؛ اما در شرایط فعلی بورس ایران از هر نوع واکنشی به اخبار مثبت سرباز می زند. این شرایط ضرر بیشتری را نصیب سهامداران حقیقی خواهد کرد.

کاهش شدید نقدشوندگی در بازار سرمایه

بازار سرمایه همواره با ریسک های مختلفی همراه بوده است. اما یکی از ویژگی های این بازار که به بازارهای دیگر ترجیح داده می شد، نقدشوندگی بالای آن بوده است. سهم هایی که تا همین هفته گذشته حجم معاملات آنها روزانه صدها میلیون بود، این روزها حتی به اندازه حجم مبنا هم معامله نمی شوند. به نظر می رسد ادامه پیدا کردن قانون دامنه نوسان نامتقارن به هیچ عنوان به نفع بازار نیست. هرچند باعث شده است سرعت خروج نقدینگی از بورس به سایر بازارها کاهش یابد، اما این اتفاق نمی تواند برای مدت طولانی ادامه یابد. با توجه به عدم مشاهده تغییرات خاصی در روند معاملات نسبت به روزهای گذشته، باید دید چه اتفاقی می تواند بازار سرمایه را از وضعیت رکودی فعلی خارج کند.