مردم برای مرمت طاق کسری، کارزار راه انداختند

اواسط دی ماه خبر رسید که برای دومین‌بار بخش‌هایی از طاق کسری فرو ریخت، خبری که هشدارش را متولیان میراث فرهنگی عراق در طول کمتر از ۱۰ سال گذشته بیش از دو بار داده بودند و حتی دو بار از متولیان میراث فرهنگی ایران خواسته بودند تا برای مرمت این بنای تاریخی به آن‌ها کمک کنند.

به گزارش ایسنا، از سوی دیگر بر اساس اسناد باقی مانده از نامه‌نگاری‌های گذشته؛ محمدحسن محب‌علی - مدیر وقت دفتر ابنیه و بافت‌های تاریخی کشور - در ۱۳ آذر ۱۳۸۳ از وجود گزارشی در این معاونت خبر داده بود که از ترک‌هایی در تاق حرف می‌زدند. همین گزارش کافی بود که در آن زمان کارشناسان سازمان وقت میراث فرهنگی آمادگی خود را برای بازدید از این بنا و بررسی وضعیت آن به صورت دقیق و کارشناسی شده اعلام کنند.

درخواستی که عملیاتی نشد، هر چند هفت سال بعد خبرگزاری فرانسه اعلام کرد «دولت عراق قصد دارد شهر ساسانی مدائن را به مقصد جدید گردشگری این کشور تبدیل کند»، اما این اعلام هم عاملی برای مرمت این بنای تاریخی نشد.

تا دو سال بعد که رئیس انجمن علمی باستان‌شناسی ایران در پنجم آبان ۱۳۹۲ و در افتتاحیه همایش بین‌المللی باستان‌شناسان جوان به محمدعلی نجفی - رئیس وقت سازمان وقت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری - پیشنهاد دادکه «مدیران میراث فرهنگی کشور به آثار فرهنگی و تمدنی باشکوه ایران در کشور‌های پیرامونی - که زمانی بخش از قلمرو ایرانِ سرفراز بوده‌اند - توجهی ویژه داشته باشند و با رایزنی با مقامات میراث فرهنگی این کشورها، امکان حضور باستان‌شناسان ایرانی را برای پژوهش‌ها و کاوش‌های باستان‌شناسی فراهم کنند» او این درخواست را به آثار تاریخی کشور‌های همسایه و به خصوص عراق و تاق کسری تعمیم داد.

بی توجهی‌ها ادامه داشت تا هفت سال بعد یعنی ۲۲ بهمن ۱۳۹۷ که در سفر یک‌روزه عبدالامیر الحمدانی - وزیر فرهنگ و گردشگری عراق - به ایران و در دیدار با علی‌اصغر مونسان - معاون وقت رئیس‌جمهور و رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی و وزیر کنونی وزارتخانه میراث فرهنگی -، در کنار پیشنهاد‌هایی که برای توسعه همکاری‌های دو کشور در بخش گردشگری و میراث فرهنگی داشت، به صورت جداگانه برای نجات «ایوان مدائن» از ایران کمک خواست، که مونسان تنها صحبت‌اش برای مرمت کاخ کسری، اعلام آمادگی بود.

اما این اعلام امادگی ۲۴ روز بیشتر دلخوش کننده نبود؛ چون یعنی ۱۶ اسفند ۱۳۹۷ شبکه سومریه اعلام کرد «شب گذشته (۱۶ اسفند) بخش‌هایی از ایوان کسری فروریخت».

سرانجام قدمی نسبتا خوشحال کننده هر چند تا کنون بدون عمل برداشته شده؛ اما ۲۳ اسفند همان سال، رییس جمهوری کشورمان در سفر خود به عراق از این محوطه دیدن کرد و عبدالامیر الحمدانی - وزیر فرهنگ و گردشگری عراق - نیز در زمان دیدنِ این اثر همراه رییس‌جمهور ایران، از دانشگاه بغداد خواست تا به دنبال علل خرابی بخشی از تاق کسری باشند و درباره مرمت آن تحقیق کنند.

درخواست بعدی متولیان میراث فرهنگی عراق؛ به یکم تیر سال گذشته برمی‌گردد؛ در جلسه‌ای که، ولی تیموری - معاون گردشگری میراث فرهنگی - به عنوان نماینده سازمان وقتِ میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران در نشست با هیات عراق و معاون گردشگری این کشور حضور داشت و بعد از برگزاری نشست، درباره پیگیری پیشنهاد قبلی عراق درباره مرمت «ایوان مدائن» (تاق کسری) و قبرستان «وادی‌السلام» اظهار کرد: ایران برای مرمت این آثار باستانی قبلا هم اعلام آمادگی کرده بود، اما شرط آن، تامین هزینه‌های متخصصان ایرانی از سوی عراق است که اگر این شرایط از سوی آن‌ها فراهم شود، ایران در این‌باره اقدام خواهد کرد.

اما ۲۳ ماه بعد یعنی در اواسط دی ماه امسال، این‌بار خود تاق کسری سعی کرد با رها کردن بخشی از بار سنگینی که به دوش داشت، هشدار‌ها را به سمت وضعیت نامطلوبش سوق دهد؛ و حالا کارزاری مردمی برای نجاتِ تاق کسرایِ بی‌دفاع راه افتاده؛ بنایی تاریخی و بسیار مهم در تاریخ کشورمان که تصاویر نشان می‌دهند چند سالی است فضای اطراف آن و حتی فضای خالی زیر طاق، آن به زمین فوتبال کودکان عراقی تبدیل شده است.

کارزار مردمی درخواست مرمت فوری و نجات تاق کسری در جنوب بغداد، خطاب به علی‌اصغر مونسان - وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی - که از ۱۷ دی جمع‌آوری امضای آن آغاز شده و قرار است تا ۱۷ بهمن ادامه داشته باشد، تا کنون بیش از ۳۰۰۰ امضا جمع کرده است.

در متن این نامه خطاب به مونسان آمده است: «خبر بسیار کوتاه و تلخ بود: "بخش دیگری از طاق کسری فرو ریخت. "

تاق تمدن و هویت ایرانی، در حالی نفس‌های پایانی خود را می‌کشد که از همیشه بی‌پناه‌تر مانده و شاید این فرو ریختن‌های سالانه‌اش، فریاد‌های آخر مادر درمانده‌ایست به سوی فرزندان فراموش‌کارش. محلی که روزی دل ایرانشهر نام داشت و خسرو در آن به دادگستری می‌پرداخت، هم‌اکنون به زمین بازی کودکان تبدیل شده و ما به عنوان وارثان آن تمدن صرفاً به نظاره نشسته‌ایم. ملت ایران از جنابعالی و سایر مسئولان مربوطه درخواست دارد که بدون کوچک‌ترین معطلی، این میراث کهن را نجات دهید.»