علت اصلی عرضه شیر بطری با نرخ‌های مختلف چیست؟

در جلسه ستاد تنظیم بازار در ۲۸ آبان، قیمت مصوب محصولات لبنی بر مبنای نرخ شیر ۴ هزار و ۱۵۰ تومان تعیین شد که متاسفانه ستاد تنظیم بازار در یکم آذر، قیمت شیرخام را به ۴ هزار و ۵۰۰ تومان افزایش داد که این موضوع با واکنش شدید تولیدکنندگان‌ محصولات لبنی روبه‌رو شد، در حالی که این گرانی‌های پی در پی جز کاهش یا حذف محصولات لبنی از سفره خانوار و تعطیلی کارخانه‌ها نتیجه دیگری در بر ندارد.

به گزارش باشگاه خبرنگاران بسیاری از کارشناسان بر این باورند که با وجود افزایش قیمت کالاها یکی پس از دیگری و عدم سنخیت درآمد خانوار با قیمت فروش، دولت به منظور حمایت از تولید باید وارد میدان شود در غیر این صورت به سبب افزایش هزینه‌های تولید ناشی از نوسانات نرخ ارز، تولید فلج می‌شود.

ماجرا تنها به این‌جا ختم‌ نمی شود چرا که ستاد تنظیم بازار بعد از اعلام قیمت مصوب محصولات اقدام به افزایش نرخ هزینه‌های تولید می‌کند، در حالی  که مواد اولیه تولید تاثیر بسزایی در قیمت تمام شده کالا دارد که مصداق بارز این تصمیمات نادرست در محصولات لبنی است.

حال به سراغ مسئولان ذی ربط می‌رویم تا درباره تاثیر گرانی مجدد قیمت شیرخام بر نرخ نهایی محصولات لبنی، قدرت خرید خانوار و فروش کارخانجات با خبر شویم:

دامدار نقشی در تعیین قیمت ندارد

سعید سلطانی مدیر عامل اتحادیه دامداران کشور با اشاره به اینکه دامدار نقشی در تعیین قیمت ندارد، اظهار کرد: علی رغم واکنش کارخانه‌های لبنی به نرخ ۴ هزار و ۵۰۰ تومانی قیمت شیرخام باید گفت که در صورت تامین ۱۰۰ درصد نهاده‌های تولید با نرخ مصوب، قیمت تمام شده شیر خام ۴ هزار و ۷۰۰ تومان است.

او افزود: با افزایش نرخ شیرخام، قیمت محصولات لبنی خارج از شمول قیمت گذاری دولتی جهش چندبرابری داشته است. به عنوان مثال قیمت بستنی یک هزار تومانی به ۴ هزار تومان رسیده است.

سلطانی سروستانی ادامه داد: با توجه به آنکه کارخانه‌های لبنی چربی شیرخام را می‌گیرند، نرخ هر کیلو شیر برایشان ۳ هزار و ۵۰۰ تومان تمام می‌شود و بعد آن را با نرخ‌های ۷ هزار تومان و ۱۱ هزار تومان در بازار عرضه می‌کنند. البته این امر بیانگر سود حداقل ۲ برابری نیست چرا که یک سوم مربوط به قیمت شیرخام، یک سوم هزینه توزیع تا مصرف کننده و یک سوم دیگر قیمت بسته بندی است.

این مقام مسئول درباره اینکه کارخانه‌های لبنی افزایش قیمت شیرخام را بعد از تصویب نرخ محصولات لبنی عامل زیان ۳ تا ۴ درصدی در فروش می‌دانند، بیان کرد: دامدار در افزایش قیمت شیرخام از ۴ هزار و ۱۵۰ تومان به ۴ هزار و ۵۰۰ تومان نقشی ندارد و ستاد تنظیم بازار باید پاسخگوی این موضوع باشد که چرا بعد از تصویب، نرخ شیر خام را مجدد افزایش داده است. در حالی که قیمت تمام شده شیرخام درصورت تامین ۱۰۰ درصدی نهاده‌ها ۴ هزار و ۷۰۰ تومان است.

پرداخت یارانه به خانوار راه حل مناسبی برای گرانی لبنیات نیست

مدیر عامل اتحادیه دامداران درباره اینکه  آیا آزادسازی نرخ نهاده‌های دامی و پرداخت یارانه می‌تواند راه حل مناسبی برای این گرانی‌ها باشد، بیان کرد: آزادسازی قیمت نهاده‌ها شرایط را بدتر می‌کند چرا که پرداخت یارانه شعاری بیش نیست و هیچ‌گاه به دست دامدار نرسیده است. اما آنچه حائز اهمیت است با افزایش قیمت اقلام لبنی و دیگر کالاها به سبب درآمد ثابت افراد، خانوار چاره‌ای جز کاهش اقلام مصرفی سبد خود ندارند که این امر سلامتی مردم را به مخاطره می‌اندازد.

به گفته او، با افزایش قیمت محصولات لبنی و کاهش قدرت خرید خانوار، دولت برای دهک‌های پایین جامعه باید تمهیداتی بیندیشد، در غیر این صورت با افزایش قیمت و کاهش تقاضا، کارخانه‌های لبنی، شیر تولیدی دامدار را پس می‌زنند که با این وجود ضربه مهلکی به صنعت دامداری وارد می‌شود.

سلطانی با بیان اینکه موافق گرانی و افزایش قیمت کالاها نیستیم، گفت: گرچه موافق زیان تولیدکننده نیستیم، اما در مجموع دولت باید تدابیری بیندیشد تا تولید محصولات در معرض خطر قرار نگیرد، در غیر این صورت با عدم تولید شیر در بلندمدت برای تامین نیاز کشور مجبور به واردات محصولات لبنی و وابستگی به کشورهای بیگانه می‌شویم.

اتحادیه لبنی مخالف افزایش قیمت لبنیات است

علی احسان ظفری مدیر عامل اتحادیه تعاونی‌های لبنی در واکنش به تصمیم سازمان حمایت مبنی بر افزایش مجدد قیمت شیرخام در بازار اظهار کرد: تشکل‌های تولیدی به افزایش مجدد قیمت شیرخام معترض هستند، هر چند انجمن صنایع لبنی تا قطعی شدن این مصوبه نباید آن را رسانه‌ای می‌کرد چرا که چوب رسانه‌ای شدن این موضوع قبل از ابلاغ را صنعت لبنیات خورد.

او افزود: علی رغم آنکه قیمت محصولات لبنی برمبنای نرخ ۴ هزار و ۱۵۰ تومانی نرخ شیرخام مصوب شد، اما سازمان حمایت به سبب آنکه تمامی نهاده‌های تولید با نرخ مصوب به دست دامدار نرسیده است، قیمت مصوب شیرخام را به سبب هزینه‌های بالای تولید مجدد افزایش داد.

ظفری با بیان اینکه مخالف افزایش قیمت لبنیات هستیم، گفت: دولت شرایطی ایجاد می‌کند که قیمت‌ها یکی پس از دیگری افزایش می‌یابد و در رسانه‌ها به نحوی گفته می‌شود که گویا دولت کاری به این ماجرا ندارد، در حالی که بدون مجوز دولت، قیمت‌ها افزایش نمی‌یابد.

این مقام مسئول ادامه داد: با توجه به مشکل ارز و کمبود نهاده دامی با نرخ مصوب، دولت اجازه افزایش قیمت را به دامداران و صنایع لبنی داده است.

مدیر عامل اتحادیه تعاونی‌های لبنی با تاکید بر حمایت دولت مبنی بر کاهش قیمت تمام شده تولید بیان کرد: با توجه به ارز آزاد ۲۴ تا ۲۵ هزار تومانی، نرخ تمام شده تولید بالاست، به همبن خاطر دولت با اتخاذ برخی تدابیر باید هزینه‌های تولید را کاهش دهد تا قیمت کالاها یکی پس از دیگری افزایش نیابد چرا که با نحوه مدیریت فعلی، تولید فلج می‌شود.

به گفته او، با توجه به افزایش مجدد نرخ شیرخام بعد از قیمت گذاری کالا و تاثیر گذاری در نرخ تمام شده تولید، سازمان حمایت باید پاسخگو باشد.

درآمد خانوار سنخیتی با قیمت فروش محصولات لبنی ندارد

ظفری در پایان با اشاره به اینکه درآمد خانوار هیچ گونه سنخیتی با قیمت فروش ندارد، تصریح کرد: اگر دولت حمایتی از تولید نداشته باشد، قیمت تمام شده تولید فراتر خواهد رفت و چنانچه قرار باشد مردم با ارز آزاد مایحتاج خود را تهیه کنند، حقوق و درآمدشان هم باید با ارز آزاد محاسبه شود، در غیر این صورت عدم توانمندی مردم باعث تعطیلی صنعت می‌شود.

۶۵ درصد هزینه تولید لبنیات را شیرخام‌ تشکیل می‌دهد

محمدرضا بنی طبا سخنگوی انجمن صنایع لبنی با اشاره به دلایل گرانی لبنیات در بازار اظهار کرد: با توجه به افزایش هزینه‌های تولید نشات گرفته از نرخ ارز، تورم، هزینه‌های کارگری، حمل‌ونقل و سیاست‌های کلان در حوزه اقتصاد، قیمت محصولات لبنی دچار نوسان شد.

او با اشاره به اینکه قیمت شیرخام ۶۵ درصد هزینه‌های تولید را تشکیل می‌دهد، افزود: بسته‌بندی و ظروف ۱۵ تا ۲۰ درصد در تولید ضریب دارد و بدیهی است که با افزایش قیمت، نرخ نهایی کالا گران می‌شود.

بنی طبا با بیان اینکه قیمت شیر خام از سال گذشته تاکنون ۸۸ درصد رشد داشته است، گفت: نرخ خرید شیرخام از ۴ هزار و ۱۵۰ تومان به ۴ هزار و ۵۰۰ تومان افزایش یافت، اما شیرخام تا به دست کارخانه برسد قیمت آن ۵ هزار تومان تمام می‌شود.

سخنگوی انجمن صنایع لبنی با انتقاد از فقدان نظارت بر نرخ شیرخام بیان کرد: اگر قیمت محصولات لبنی خارج از شمول قیمت گذاری کالا افزایش یابد، به دلیل آنکه کارخانه با مصرف‌کننده سروکار دارد، سریع به سراغ تولیدکننده لبنی می‌روند، در حالی که بر قیمت شیرخام نظارتی نیست.

انتقاد کارخانه‌های لبنی از فقدان نظارت بر قیمت شیرخام

او افزود: اگر قرار بر نظارت بر محصول نهایی است، قیمت مصوب شیرخام و نهاده‌های دامی باید رعایت شود، در غیر این صورت فشار بر کارخانه لبنی است و کارخانجات تا حدی می‌توانند تحمل کنند چرا که امروز افزایش قیمت محصولات لبنی ناشی از افزایش قیمت شیرخام است که بر آن هیچ نظارتی انجام نمی‌شود.

سخنگوی انجمن صنایع لبنی با اشاره به اینکه افزایش ۳۵۰ تومانی نرخ شیر خام، قیمت‌تمام شده محصول لبنی را ۸ درصد بالا برده است، بیان کرد: علی رغم آنکه سازمان حمایت ۲۸ آبان قیمت‌ محصولات لبنی را بر مبنای نرخ مصوب ۴ هزار و ۱۵۰ تومانی مصوب کرد، اما ۲ روز بعد قیمت شیرخام ۴ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام شد که افزایش ۳۵۰ تومانی نرخ شیرخام، ۶ درصد هزینه تولید را بالا برد و از آن جا که کارخانه‌ها ۲ تا ۳ درصد در فروش محصول سود می‌کردند با این ضریب افزایش شیرخام، محصولات خود را باید با زیان عرضه کنند.

بنی طبا با بیان اینکه کارخانه‌های لبنی متهم به گرانفروشی هستند، گفت: با وجود آنکه کارخانه‌های لبنی محصولات خود را با ضرر عرضه می‌کنند، متهم به گرانفروشی هستند، در حالی که سود در فروش انبوه است.

او در واکنش به فرآیند تصمیم‌گیری سازمان حمایت و ستاد تنظیم بازار بیان کرد: هم اکنون افزایش قیمت‌ها ناشی از شرایط تحریم و هر موضوع دیگری به تولیدکنندگان تحمیل شده است، به رغم آنکه مشکلی در تولید نداریم، هزینه‌های تولید به شدت بالا رفته است که در صورت عدم صرفه اقتصادی تولید، خطوط رو به تعطیلی می‌روند و تامین نیاز کشور دچار مشکل می‌شود.

بنی طبا در پایان‌ با اشاره به اینکه بودن کالا بهتر از کمبود یا گرانی است، تصریح کرد: اگر قیمت محصولات مشمول قیمت گذاری متناسب با هزینه‌های تولید همچون تغییر قیمت شیرخام به عنوان مهم‌ترین ضریب قیمت تمام شده افزایش نیابد، صنعت لبنیات تعطیل می‌شود، به همین خاطر معتقدیم که عارضه را نباید تبدیل به مسئله و بحران کرد.