واکسن های کرونا در چه مراحلی هستند؟

در زیر آخرین نتایج مسابقه برای واکسن کرونا را مرور می‌کنیم:

چه واکسن‌هایی از همه جلوتر هستند؟

شرکت داروسازی آمریکایی فایزر و همکار آلمانی‌اش شرکت بیوان‌تک داده‌های کارآزمایی بالینی مرحله نهایی واکسن‌شان را منتشر کرده‌اندن که نشاندهنده تاثیربخش بودن ۹۵ درصدی آن در پیشگیری از کووید-۱۹ است که بیشترین میزان تاثیربخشی اعلام‌شده یک واکسن تا به حال است.

این دو شرکت نخستین شرکت‌هایی هستند که داده‌های تاثیربخشی و بی‌خطر بودن واکسن را در مرحله سوم یا نهایی کارآزمایی بالینی منتشر کرده‌اند و قرار است در روزهای آینده از سازمان غذا و داروی آمریکا تقاضای مجوز مصرف اضطراری کنند.

شرکت آمریکایی داروسازی مدرنا نیز این هفته داده‌های مقدماتی کارآزمایی مرحله سوم یا نهایی واکسنش را منتظر کرد که نشان‌دهنده تاثیربخشی ۹۴.۵ درصدی است.

نتایج مقدماتی کارآزمایی مرحله نهایی واکسن روسی اسپوتنیک V هم هفته پیش منتشر شد که تاثیربخشی ۹۲ درصدی را نشان می‌داد.

داده‌های بعدی که احتمالا به زودی منتشر خواهند شد مربوط به واکسن شرکت آسترا-زنکا و دانشگاه آکسفورد است که در ماه نوامبر یا دسامبر (آذر یا دی) منتشر خواهند.

شرکت آمریکایی جانسون و جانسون هم می‌گوید تا پایان سال میلادی جاری داده‌های کارآزمایی مرحله نهایی واکسنش را منتشر خواهد کرد.

در این کارآزمایی‌ها چه کاری انجام می‌شود؟

شرکت‌ها در این کارآزمایی‌ها واکسن‌هایشان در برابر دارونما یا پلاسبو- معمولا یک محلول نمکی بی‌تاثیر- در داوطلبان سالم آزمایش می‌کنند تا معلوم شود آیا میزان عفونت کووید-۱۹ در میان افراد واکسن‌زده نسبت به افراد دریافت‌کننده دارونما به طور قابل‌توجه پایین‌تر هست یا نه.

شرکت ها برای انتشار داده‌ها منتظر چه هستند؟

این کارآزمایی‌ها متکی بر این هستند که افراد به طور طبیعی با کروناویروس آلوده شوند، بنابراین مدت زمانی که طول می‌کشد تا نتایج به دست آید عمدتا بستگی به این دارد که در جایی که کارآزمایی در حال انجام است، شیوع ویروس چقدر فراگیر است. هر شرکت داروسازی میزان معینی از موارد عفونت‌ را تعیین کرده است که پس از رسیدن به آن نخستین تحلیل داده‌ها انجام شود.

در ابتدای انجام این کارآزمایی‌ها میزان‌های عفونت پایین بودند. با افزاشی دوباره موارد کرونا در ماه‌های اکتبر و نوامبر (مهر و آبان) در سراسر جهان شرکت‌کنندگان در این کارآزمایی‌ها سریع‌تر دچار عفونت شدند.

نتایج نهایی واکسن فایزر بر اساس ۱۷۰ مورد عفوند در کارآزمایی شامل بیش از ۴۳۰۰۰ شرکت‌کننده است.

شرکت مدرنا تحلیل مقدماتی‌اش پس از دچار شدن ۹۵ نفر از شرکت‌کنندگان به عفونت انجام داد و روسیه پس از دچار شدن ۲۰ نفر از داوطلبان تحلیل مقدماتی‌شان را انجام دادند.

شرکت آسترا-زنکا دو هفته پیش اعلام کرد کاهش شمار عفونت‌ها در طول تابستان باعث تاخیر در تحلیل داده‌ها در کارآزمایی‌اش در بریتانیا شده است.

واکسن‌ها چقدر باید تاثیربخش باشند؟

سازمان جهانی بهداشت در شرایط ایدئال می‌خواهد در این کارآزمایی‌ها دست کم ۷۰ درصد تاثیربخشی ببیند. سازمان غذا و داروی آمریکا تاثیربخشی دست کم ۵۰ درصدی را در نظر دارد- به عبارت دیگر شمار عفونت‌ها در داوطلبان دریافت‌کننده دارونما باید دست کم ۲ برابر عفونت‌ها در گروه واکسن باشد. سازمان دارویی اروپا کفته است ممکن است میزان تاثیربخشی پایین‌تر را هم بپذیرد.

سازمان‌های ناظر در چه هنگامی تصمیم‌شان درباره واکسن‌ها را اعلام خواهند کرد؟

شرکت‌های فایزر / بیوان‌تک قصد دارند در طول روزهای آینده تقاضای مجوز مصرف اضطراری واکسن‌شان در آمریکا ارائه دهند. شرکت مدرنا قصد دارد در هفته‌های آینده هنگامی که براساس شرط سازمان غذا و داروی آمریکا داده‌های مربوط به بی‌خطر بودن واکسن در نیمی از شرکت‌کنندگان در کارآزمایی به دست آمد، تقاضای مجوز کند. این تقاضا احتمالا در نیمه دوم نوامبر (اوائل آذر) انجام می‌شود.

به این ترتیب بعید به نظر می‌رسد سازمان غذا و داروی آمریکا پیش از ماه دسامبر (دی ماه) تصمیمش را اعلام کند.

سازمان‌های ناظر در اروپا، بریتانیا و کانادا نیز هنگامی داده‌ها در دسترس قرار می‌گیرد، بررسی‌شان شروع می‌کنند. هنوز معلوم نیست که شرکت‌ها در چه هنگامی داده‌های تاثیربخشی واکسن‌هایشان را در اختیار این سازمان‌ها قرار می‌دهند.

آیا همین واکسن‌ها نخستین واکسن‌های دردسترس خواهند بود؟

بله، گرچه چین در ماه ژوئیه (تیر)‌یک برنامه مصرف اضطراری واکسن برای کارکنان ضروری و دیگر افراد در معرض خطر بالای عفون را اجرا کرد که در آن صدها هزار نفر را واکسینه کرد.

دست کم چهار واکسن چینی به مراحل نهایی آزمایشی رسیده‌اند از جمله واکسن‌ها گروه ملی زیست‌فناوری چین (CNBG)، شرکت کان‌سینو بایولوجیکز و شرکت سینوواک بیوتک.

سینوواک انی اعلام کرد که نتایج کارآزمایی مرحله میانه واکسنش به نام «کوروناواک» نشان‌دهنده ایجاد پاسخ ایمنی سریع بوده است، اما میزان آنتی‌بادی‌ها تولیدشده نسبت به آنتی‌بادی‌ها در افراد بهبودیافته از بیماری پایین‌تر بوده است.

CNBG گفته است داده‌های ابتدایی کارآزمایی‌اش را احتمالا در ماه نوامبر (اوائل آذر) منتشر کند.

روسیه نیز واکسن اسپوتنیک V ساخت انستیتوی گامالیای مسکو را  به ۱۰۰۰۰ عضو جمعیت عمومی که در معرض خطر بالایی گرفتن ویروس بوده‌اند، تزریق کرده است.