کلمات «شاد» و «شادی» با احساس خوشایند همراه است اما این روزها «شاد»ی به خانواده‌ها وارد شده است که غم را مهمان برخی از آنها کرده است؛ احساس تلخ پدر و مادرهایی که نمی‌توانند شرایط تحصیل مناسبی را برای فرزندانشان فراهم کنند و در نتیجه فرزندشان از تحصیل عقب می‌افتد.
این جمله که «برای پدر و مادرها، آینده فرزندانشان بسیار مهم است»، جمله‌ای کلیشه‌ای و تکراری است اما نشان‌دهنده آن است که والدین از هر چه دارند، می‌گذرند تا فرزندشان در سلامت باشد و موفق زندگی کند.
حالا حدود دو ماه است که کرونا به کشور ما وارد شده است و در پی این ماجرا، مدارس کشور تعطیل شد تا از شیوع این بیماری جلوگیری شود؛ حالا حدود دو ماه است که دانش‌آموزان به مدرسه نرفته‌اند و پای برنامه‌های تلویزیون یا فضای مجازی می‌نشینند تا از درس و مشق عقب نیفتند.
آموزش‌های تلویزیونی، در شرایط اضطراری، اتفاق خوبی است اما نه تعداد شبکه‌ها و برنامه‌ها کفاف آموزش را می‌دهد و نه تعامل و ارتباط دوسویه بین معلم و دانش‌آموزان برقرار می‌شود؛ آموزش‌های مجازی هم تا قبل از 21 فروردین، در اختیار مدارس و خلاقیت و ابتکار مدیران و معلمان بود و حالا دو هفته‌ای می‌شود که مسؤولان آموزش و پرورش سکاندار آموزش مجازی هم شده‌اند.
محسن حاجی‌میرزایی وزیر آموزش و پرورش گفـت: «اگر بخواهیم کل دروس را پوشش دهیم نیاز به 12 شبکه تلویزیونی داشتیم چون ۱۲ پایه و بیش از ۲۵۰ درس داریم و تنها با ظرفیت تلویزیون آموزش تمام محتوای آموزشی قابل تأمین نبود».
وی با اشاره به برخی ضعف‌های آموزش از طریق تلویزیون، ادامه داد: «آموزش از طریق تلویزیون یک ارتباط تعاملی نیست و یک‌سویه است بنابراین به معلمان گفته شد که از ظرفیت‌های موجود استفاده کنند و به هر طریق ممکن است آموزش را ادامه دهید لذا معلمان به میدان آموزش مجازی آمدند و کارهای خلاقانه زیادی انجام دادند که در رسانه‌ها پخش شد و به شکل‌های مختلفی این کار ادامه پیدا کرد».
حدود دو هفته است که شبکه آموزش دانش‌آموزی(شاد) به مردم معرفی شده است البته قبل از آن شبکه اجتماعی دانش‌آموزان معرفی شده بود و حتی 5 پیام‌رسان داخلی هم معرفی شد تا مدارس یک پیام‌رسان را به خانواده‌ها معرفی کنند و کار آموزش انجام شود و در شرایطی که خانواده‌ها پیام‌رسان اعلامی مدارس را نصب کرده بودند، خبر داده شد که این طرح فعلا متوقف می‌شود.
در نهایت 21 فروردین، شبکه اجتماعی دانش‌آموزان تبدیل به شبکه آموزش دانش‌آموزان شد و «شاد» جدید به روی کار آمد؛ این شاد با شاد قبلی این تفاوت را داشت که عنوان می‌شد با همکاری پیام‌رسان‌ها نیست بلکه وزارت آموزش و پرورش پیام‌رسان شخصی خود را دارد و مقرر شد که همه مدارس و دانش‌آموزان وارد این شبکه جدید شوند.
تا سوم اردیبهشت 11 میلیون و 36 هزار و 587 بار شبکه آموزش دانش‌آموزی نصب شده است که از این تعداد، اطلاعات بیش از 9 میلیون دانشآموز و 585 هزار معلم در شبکه شاد ثبت شده است؛ این موضوع حاکی از آن است که از جمعیت 15 میلیون دانشآموز کشور، تعداد زیادی از دانش‌آموزان هنوز نتوانستند از سیستم استفاده کنند.
مادر 3 دانشآموز در شهرستان‌های استان تهران در حالی که بغض کرده است، به خبرنگار فارس گفت: «3 فرزند دارم و به غیر از همسرم که تلفن همراه دارد، تلفن همراه دیگری نداریم؛ او هم صبح به سر کار می‌رود و تلفن را هم با خودش می‌برد چرا که به تلفن نیاز دارد».
این مادر در حالی که اشک‌های نشسته بر روی گونه‌هایش را پاک می‌کرد، ادامه داد: «فرزندانم خیلی ناراحت هستند و مدام می‌گویند که دوستانشان وارد شاد شده‌اند اما آنها مانده‌اند؛ واقعا نمی‌دانم چه کنم؟ گریه‌های فرزند کوچکم قطع نمی‌شود و دلم خیلی می‌سوزد که نمی‌توانم کاری کنم».
یک خانم کارمند که البته خودش فرزند مدرسه‌ای ندارد اما مشکلات فرزندان خواهر و برادر خود را مشاهده کرده است، گفت: «وقتی دیدم که تعدادی از اقوام مشکل تلفن همراه دارند، به همراه چند نفر از دوستانم سعی کردیم از تلفن همراه‌های قدیمی که در خانه داشتیم، استفاده کنیم تا بعد از به‌روزرسانی و تعمیر در اختیارشان قرار دهیم».
وی افزود: «البته با چند تلفن همراه که مشکل همه دانش‌آموزان حل نمی‌شود ولی به نظرم این طرح را همه می‌توانیم انجام دهیم و اگر کسی در خانه تلفن دارد می‌تواند در اختیار دانش‌آموزانی که تلفن همراه ندارند، قرار دهد».
مادر دانشآموز دیگری، بعد از اینکه درباره آموزش فرزندش از طریق شبکه «شاد» می‌پرسم، می‌گوید: «جانم به لبم رسیده است؛ هر کاری کردیم، فرزندم نتوانست وارد شاد شود؛ همین شد که معلم فرزندم در یک پیام‌رسان، فایل و مطالب را می‌گذارد و ما استفاده می‌کنیم».
البته مشکلات شاد به مجلس هم کشیده شده است و نمایندگان مجلس هم در این خصوص گلایه دارند؛ محمدمهدی زاهدی رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در خصوص شبکه «شاد»، گفت: «چرا این وزارتخانه دانش‌آموزان را مجبور به استفاده از نرم‌افزار شاد می‌کند، مگر نمی‌دانید که مردم چقدر محروم هستند و همه مردم توان و امکان خرید تلفن همراه هوشمند ندارد. به فرض هم که داشته باشند، بهای اینترنت چه می‌شود؟ چه کسی اعلام کرده که باید دانش‌آموزان مجبور به استفاده از شبکه نرم‌افزار شاد باشند، در حالی که بسیاری از معلمان در حال آموزش به دانش‌آموزان هستند»
سیدحمایت میرزاده سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در خصوص شبکه آموزشی دانشآموز(شاد)، گفت: «برخی معلمان در تلفن همراه برای نصب این شبکه مشکل دارند؛ از سوی دیگر برخی دانش‌آموزان تلفن همراه ندارند و یا برخی دانش‌آموزان که تلفن همراه دارند، تلفن پیشرفته‌ای نیست که بتوانند برنامه «شاد» را نصب کرده و تحت آموزش قرار بگیرند».
میرزاده با بیان اینکه بعضی خانواده‌ها اعتقاد ندارند که تلفن همراه دست فرزندشان باشد، گفت: برخی دانش‌آموزان باید صبر کنند تا والدینشان از سر کار برگردند تا بتوانند از تلفن همراه آنها استفاده کنند؛ از سوی دیگر برخی معلمان، خودشان والدین هستند و باید تلفن همراه، همزمان هم دست آنها به عنوان معلم و هم دست فرزندان به عنوان دانشآموز باشد».
سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با بیان اینکه اگر آموزش و پرورش حالت اجبار به شبکه «شاد» بدهد، درست نیست، افزود: «به نظر می‌رسد حالا که زحمت کشیده شده است باید انعطاف باشد و اجبار و تهدید کردن و اینکه پرونده معلم را به دلیل عدم نصب «شاد» به هیأت رسیدگی به تخلفات اداری می‌فرستند، نه در شأن آموزش و پرورش و نه در شأن فرهنگیان است و قطعا نتیجه عکس خواهد داد».
وزارت آموزش و پرورش تلاش می‌کند به نوعی به این گلایه‌ها پاسخ دهد؛ وزیر آموزش و پرورش با اشاره به اینکه برخی از افراد در مناطقی زندگی می‌کنند که دسترسی به اینترنت ندارند و یا ممکن است برخی دسترسی به گوشی هوشمند نداشته باشند و ما نسبت به همه دانش آموزان مسؤول هستیم، گفت: «در مناطقی که امکان استفاده از شبکه شاد را ندارند از مدیران خواستیم امکان‌های مختلف را بررسی کنند و بر اساس آن ادامه آموزش را امکان‌پذیر کنند چراکه این حق دانش‌آموزان است که از آموزش برخوردار باشند و موظفیم از تولید بسته‌های آموزشی، ظرفیت تلویزیون‌های محلی و رادیو نیز استفاده کنیم».
البته وزارت آموزش و پرورش عنوان می‌کند که «شاد» می‌تواند 90 درصد دانش‌آموزان را پوشش دهد و اینکه بعد از دو هفته از ایجاد «شاد»، هنوز تعداد زیادی از دانش‌آموزان وارد آن نشدند، نکته قابل تأملی است؛ از سوی دیگر حتی برخی از مدارس نیز که وارد «شاد» شدند به دلیل کندی و مشکلات این سیستم همچنان در پیام‌رسان‌های دیگر فعال هستند.
همچنین به رغم آنکه وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده است که تمام مدارس غیردولتی هم باید وارد «شاد» شوند اما به دلیل مشکلات شاد و اینکه نمی‌تواند خواسته برخی مدارس را برطرف کند، همچنان این مدارس از نرم‌افزار و بسترهای دیگر استفاده می‌کنند.