امروزه یکی از به‌صرفه‌ترین راه‌های سفر استفاده از قطار است. تقریباً در تمامی راه‌های اصلی ریل قطار وجود دارد و از نظر هزینه هم برای تمام اقشار جامعه و با هر میزان سطح درآمد مناسب است. همچنین در سفرهای ریلی دیگر خبری از ترافیک و یا تاخیر در شروع حرکت نیست.
راحتی راه و مسیر، مقرون به‌صرفه بودن و امکان انتخاب انواع امکانات در قیمت‌های مختلف باعث شده‌اند که سفر با قطار بسیار پرطرفدار باشد. در این دوره به دلیل پیشرفت‌های تکنولوژی و سرعت گرفتن امور، اکثریت ترجیح می‌دهند که با خرید بلیط قطار از علی بابا ، بلیط خود را تهیه کنند. که البته خودِ این کار مزایای بسیاری نسبت به خریدهای حضوری دارد.
اما در هر صورت ممکن است به دلایل مختلفی مجبور به لغو سفر باشید. در این مواقع مسئله‌ای که ذهن بسیاری از مسافرین را درگیر می‌کند این است که چگونه می‌شود بلیط قطار را استرداد داد؟ آیا در این‌باره قوانین ثابتی وجود دارد؟ آیا هزینه‌ی بلیط برگشت داده خواهد شد؟ و بسیاری سوال دیگر. هدف ما از نگارش این مطلب، ارائه‌ی توضیحاتی مفید و پاسخ به سوالاتی در این مورد است.
قوانین استرداد بلیط قطار
شرکت راهآهن جمهوری اسلامی ایران در راستای اهداف یکپارچه‌سازی و هماهنگی شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات، قوانین و مقررات خاصی را ایجاد ساخته است. این قوانین به گونه‌ای وضع شده‌ند که موجب بروز مشکل برای مسافر نشوند و در عین حال شرکت ارائه‌دهنده هم ضرر قابل توجهی نداشته باشد. استرداد بلیط در تمام ایستگاه‌های راهآهن و مراکز فروش امکان پذیر است. شرایط استرداد بلیط طبق مصوب شرکت راهآهن جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر هستند:
بلیط تا یک ساعت بعد از صدور در صورتی که قطار هنوز حرکت نکرده باشد و ساعت کاری مراکز فروش هنوز به اتمام نرسیده باشند، در مرکزی که بلیط را صادر کرده با پرداخت «تمام» هزینه آن به مسافر قابل ابطال است.
بلیط قطارهای مسافری در تمامی مراکز معتبر فروش بلیط (در ساعت کاری) و ایستگاه‌های راهآهن (در صورتی که مرکز فروش بلیط داشته باشند) با ارائه‌ی کارت شناسایی معتبر نظیر کارت ملی، شناسنامه و گذرنامه، فقط طبق مقررات زیر قابل استرداد هستند و نیازی به مراجعه‌ی حضوری به مرکزی که بلیط را از آن خریداری کرده‌اید نیست:
- اگر بلیط را تا ساعت ۱۲ روز قبل از حرکت قطار بازگشت دهید، ۹۰ درصد از بهای آن به شما پرداخت می‌شود.
- اگر از ساعت ۱۲ روز قبل از حرکت تا سه ساعت پیش از ترک قطار از ایستگاه بلیط را بازگشت دهید، ۷۰ درصد از بهای آن به مسافر استرداد می‌شود.
- از سه‌‌ساعت مانده به حرکت قطار تا لحظه‌ی حرکتی که روی بلیط نوشته شده است بلیط را استرداد دهید، ۵۰ درصد هزینه‌ی آن به شما پرداخت می‌شود.
- اما استرداد بلیط پس از حرکت قطار و ترک ایستگاه امکان ناپذیر است و هزینه‌ی آن برگشت نمی‌خورد چون بلیط سوخته حساب می‌شود.
نکاتی مهم درباره استرداد بلیط قطار
با این حال باز هم توجه داشته باشید که این قوانین کلی هستند و ممکن است هر شرکتی مقررات خاصی را برای خود داشته باشد. اگر قصد خرید اینترنتی بلیط قطار دارید، حتماً از منابع معتبر این کار را انجام دهید. همچنین به قوانین و مقررات استردادی که در سایت ذکر شده است، دقت کنید.
با گسترش خرید اینترنتی بلیط قطار و امکان استرداد آنلاین، کارها آسان‌تر شده است اما هنوز نیازمند توجه هستند. به عنوان مثال هنگام خرید ساعت حرکت بلیط را با دقت انتخاب کنید.
در زمینه تاخیر قطارها هم قوانینی وجود دارد. مثلا در صورت تاخیر قطار فدک (اگر به دلیل حوادث طبیعی نباشد) شرکت راهآهن موظف است تا خدماتی را به مسافر ارائه دهد. اگر از وعده‌ی غذایی روزانه گذشته باشد، با یک وعده‌ی رایگان براساس ساعت حرکت قطار از مسافران پذیرایی می‌شود. اگر تاخیر مسافر را از قطار بعدی هم جا بگذارد، باید او را با هرنوع قطار دیگری که در دسترس است به مقصد برسانند و در صورت نیاز مابه التفاوت آن حساب شود.
اما اگر بلیط شما مفقود شده باشد جای هیچ نگرانی‌ای نیست. از آنجایی که شما اقدام به خرید اینترنتی بلیط قطار کرده‌اید، اطلاعات شما در سیستم ثبت شده است، کافی است کمی زودتر در ایستگاه حاضر شوید (به شرط آن‌که سیستم فروش آنلاین داشته باشند) و با پرداخت ۵ درصد از قیمت کل، بلیط المثنی شما طبق آیین‌نامه‌های مربوطه صادر می‌شود.
سخن پایانی
مواردی که در بالا برایتان ذکر کردیم و توضیح دادیم، قوانین و مقرراتی هستند که سازمان راهآهن جمهوری اسلامی ایران به طور کلی و برای تمامی شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی خدمات و بلیط وضع کرده است. بنابراین فراموش نکنید که هنگام خرید اینترنتی بلیط قطار به قوانین داخلی شرکت مورد نظر توجه کافی بفرمایید.