بر اساس آمارهای اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گلستان، از ابتدای سال ۹۴ تا اوایل بهمن ماه بیش از ۱۵ کنسرت در ۲۹ سانس در تالار فخرالدین اسد گرگانی برگزارشده که سهم کنسرت‌های پاپ پنج و سهم کنسرت‌های سنتی و کلاسیک ۱۰ مورد است. طبق گفته مسئولان اداره ارشاد تمام بلیط های این کنسرت‌ها در زمان برگزاری فروخته شده است.
آن چه تبلیغات خیابان و گیشه های فروش بلیط نشان می‌دهد، قیمت بلیط کنسرت‌های پاپ و سنتی بین ۴۰ الی ۸۰ هزار تومان تعریف می‌شود، با توجه به ظرفیت ۵۰۰ نفره تالار فخرالدین اسد گرگانی اگر میانگین قیمت هر بلیط را ۶۰ هزارتومان درنظر بگیریم با یک حساب ساده به این نتیجه می‌رسیم که در هر سانس برگزاری کنسرت ۳۰ میلیون تومان بلیط فروخته می‌شود.
۳۰ میلیون تومانی که اگر در ۲۹ سانسی که کنسرت برگزار شده است ضرب شود رقمی معادل ۸۷۰ میلیون تومان به دست می‌آید. یعنی طی ۱۰ ماه گذشته گرگانی ها رقمی نزدیک به یک میلیارد تومان برای تماشای کنسرت هزینه کرده اند.
اکثر مخاطبان کنسرت‌ها را قشر مرفه جامعه هستند
کنسرت‌هایی که با یک نگاه اجمالی به مخاطبین صندلی‌های آن و ماشین‌های لوکس پارک شده مقابل محل برگزاری به این نتیجه می‌رسیم که اکثر مخاطبان کنسرت‌ها را قشر مرفه جامعه تشکیل می‌دهند.
بررسی این عدد می تواند مفاهیم متعددی داشته باشد اما در ابتدا به سراغ مردم رفتیم تادرباره برگزاری این کنسرت ها و مبلغ بلیط ها گفتگو کنیم.
جمعی از شهروندان گرگانی براین باورند که وجود کنسرت‌ها برای نشاط جامعه ضروری است و اگر کسی قرار است برای ناراحتی و افسردگی خود هزینه‌ای را برای روانشناس یا مشاوره بپردازد بهتر است آن هزینه را برای کنسرت بپردازد چون تأثیر بیشتری دارد.
در نقطه مقابل بسیاری از شهروندان هم هستند که تمایلی به کنسرت دیدن ندارند و دلایل مختلفی برای آن عنوان می کنند. نگاه اعتقادی، قیمت بالای بلیط ها، دغدغه هایی مانند اشتغال و همچنین توان مالی خانواده از جمله این دلایل است.
از سوی دیگر قشر جوان و به خصوص دانشجو معتقدند برگزارکنندگان کنسرت‌ها باید شرایط آنها را درک کنند و با کمتر کردن تعداد بلیط های رایگان در هر کنسرت قیمت را برای دانشجویان پایین بیاورند و یا تخفیف دانشجویی در نظر بگیرند. برای فهمیدن روند قیمت گذاری بلیط های کنسرت به سراغ یکی از برگزارکنندگان رفتیم تا اطلاعاتی در این زمینه به دست بیاوریم.
آغوش باز مردم گرگان به روی کنسرت‌ها
بهنام پهلوان نژاد موسیقیدان و فعال عرصه موسیقی دراین‌باره به خبرنگار مهر گفت: فرهنگ مردم گرگان ازنظر استقبال از کنسرت با شهرهای بزرگ مثل تهران برابری می‌کند و این مورد دلیل تمایل شرکت‌ها برای برگزاری کنسرت‌ها در شهر گرگان می‌شود.
پهلوان نژاد از علاقه مردم شهر گرگان به خواننده‌های برند و معروف گفت و افزود: تهیه‌کنندگان بر اساس بحث فرهنگ و مادیات اقدام به برگزاری کنسرت می‌کنند و در انتخاب نام خواننده برای کنسرت فقط به معروفیت و گیشه خور بودن آن خواننده توجه می‌شود.
این هنرمند گلستان در رابطه با تعیین قیمت بلیط کنسرت‌ها هم گفت: قیمت بلیط بر اثر یک سری عوامل تعیین می‌شود به این صورت که مجموع پول پرداخت‌شده به خواننده، گروه موسیقی، هزینه‌های هتل، ایاب و ذهاب، تبلیغات، اجاره سالن، هزینه نورپردازی و هزینه امنیت فضای سالن جمع شده و تقسیم بر تعداد سانس ها و صندلی‌ها می‌شود و بعد از بررسی قیمتی تعیین می‌شود که تهیه‌کننده هم سودی ببرد.
بحث مالی و کسب درآمد برای تهیه‌کنندگان موضوع دیگیری بود که پهلوان نژاد به توضیح آن پرداخت و اضافه کرد: برای اینکه قیمت بلیط کاهش پیدا کند، باید هزینه‌های جاری کاهش یابد. اگر هزینه‌هایی ازجمله هزینه اجاره سالن و تبلیغات و ... کم شود قطعاً در قیمت بلیط تأثیرگذار خواهد بود.
هرکسی حق استفاده از خوشی را به میزان دارایی‌اش دارد!
پهلوان نژاد در رابطه با اینکه مشتریان کنسرت‌ها قشر مرفه جامعه هستند هم گفت: این حقیقت دردناک جامعه ماست که هرکسی حق استفاده از تفریحات را به میزان دارایی‌اش دارد. برای من بارها اتفاق افتاده است افراد بی‌بضاعتی را که توان شرکت در کنسرت‌ها را نداشته‌اند ازنظر تأمین بلیط و یا ملاقات با خواننده محبوب خود کمک کرده‌ام و یا برای انگیزه دادن به افراد معلول هنگام برگزاری کنسرت رضا صادقی تعدادی بلیط رایگان در اختیار بهزیستی گذاشته‌ام، از طرف برگزار کنندگان کنسرت این اتفاقات زیبا رخ می‌دهد اما کافی نیست.
پهلوان نژاد برگزاری کنسرت‌ها را نوعی تجارت و گردش اقتصادی دانست و در ادامه گفت: همانطور که فردی هزینه‌ای را متحمل می‌شود و ساختمانی می‌سازد و از کنار آن به سود کلانی می‌رسد، برگزاری کنسرت که یک کار سخت و مشکل هست یک سرش به درآمد تهیه‌کننده و سر دیگرش به تفریح و احساس رضایت مردم منتهی می‌شود.
به نظر می‌رسد کم‌کم باید این امر را پذیرفت که به سبب اتخاذ برخی سیاست‌های نادرست، موسیقی رفته‌رفته به سمت مجلل شدن سوق پیدا می‌کند و جمعی از علاقه‌مندان به این هنر که درآمد بالایی ندارند، عملاً از حضور در کنسرت‌ها محروم می‌شوند.
متأسفانه صندلی‌های سالن اجرای موسیقی کم‌کم دارد مخاطبانی خاص با استطاعت مالی بالا پیدا می‌کند. حضور نداشتن مخاطبان محرومی که شاید به یک شکاف جدید بین عرصه هنر و مخاطب هنری کشور بدل شود و آسیب‌های احتمالی آتی را در پی داشته باشد.
حمیدرضا آقاملایی عضو انجمن جامعه شناسان ایران و مدرس دانشگاه در رابطه با تأثیر برگزاری کنسرت‌ها در جامعه می‌گوید: تأثیر موسیقی در جامعه ثابت‌شده است. موسیقی روح را تکان می‌دهد و باعث شورونشاط و افزایش انگیزه می‌شود. امروزه با توجه به وسعت فضای مجازی آهنگ‌های اکثر خواننده‌ها در اختیار تمام اقشار جامعه به‌ویژه نوجوانان قراردارد، اما کنسرت‌ها به دلیل فضای هیجان‌انگیز و شور و نشاط موجود در آن برای مردم جذابیت ویژه‌ای دارد.
وی در ادامه افزود: نوجوانی که خانواده‌اش توانایی تأمین هزینه بلیط راندارد به نسبت هم سن و سالانش که توانایی رفتن به کنسرت رادارند احساس سرخوردگی می‌کند و احساس یاس و ناامیدی اولین ضربه‌ای است که به او وارد می‌شود.
محدود شدن شادی به قشر خاص شکاف اجتماعی ایجاد می‌کند
وی خاطرنشان کرد: این حس سرخوردگی موجب می‌شود نوجوان احساس نابرابری کند و عده یا اشخاصی را مسئول این وضعیت بداند، دیدش نسبت به جامعه عوض شود و تصوری در ذهنش شکل بگیرد که حق استفاده از رفاه و خوشی فقط مختص قشر مرفه جامعه است.
باید گفت این تصورات چه برای نوجوان و چه برای دیگر اقشار جامعه اثرات تخریبی زیادی دارد و موجب مرزبندی می‌شود. مرزبندی که برخی امکانات را مختص به یک قشر خاص می‌کند و نتیجه آن تدبیل شدن شادی به یک کالای لوکس و برای قشری خاص است.
در این میان وظیفه اداره کل ارشاد که صادر کننده این مجوزها است سنگین تر است. نظارت دقیق بر قیمت گذاری و فراهم کردن بستر حضور همه اقشار جامعه برای استفاده از این ظرفیت باید در دستور کار ارشاد باشد.
برای به دست آوردن اطلاعاتی دررابطه با وضعیت برگزاری کنسرت‌ها نزد رئیس اداره امور هنری فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گلستان رفتیم.
مریم رحمانپور در رابطه با نحوه صدور مجوز برای کنسرت‌ها گفت: شرکت‌های استانی، مراکز فرهنگی هنری، استودیوها، آموزشگاه‌های موسیقی درخواست برگزاری کنسرت را به شورای موسیقی تحویل می‌دهند و در این شورا بررسی درخواست توسط نمایندگان انجمن موسیقی و اداره کل انجام می‌شود و تاریخ برگزاری کنسرت‌ها مشخص می‌شود.
از رحمانپور در رابطه با نظارت بر قیمت بلیط های کنسرت پرسیدیم و اودرجواب گفت: متأسفانه هیچ نظارتی بر تعیین قیمت بلیط وجود ندارد و مجری و تهیه‌کننده کنسرت بر اساس قراردادی که با خواننده امضا می‌کنند قیمت بلیط را مشخص می‌کنند.
رحمانپور تصریح کرد: با افزایش روزافزون قیمت بلیط ها تصمیم داریم تا در شورا موسیقی این مسئله را مطرح و پیگیری کنیم.
قرارداد میلیونی با خواننده کنسرت، عامل گرانی بلیط
درحالی که برگزار کنندگان کنسرت هزینه‌های جاری را عامل افزایش قیمت بلیط‌ها می دانند، رئیس اداره امور هنری فرهنگ و ارشاد اسلامی گلستان با انتقاد از قراردادهای میلیونی که تهیه‌کنندگان با خوانندگان امضا می‌کنند، گفت: این سؤال مطرح می‌شود که چرا باید با خواننده‌ای که نصف آهنگ‌ها را به‌صورت لب‌خوانی اجرا می‌کند قرارداد میلیونی بسته شود که به واسطه آن قیمت بلیط افزایش یابد.
رحمانپور در رابطه با برنامه اداره ارشاد و فرهنگ اسلامی برای برگزاری کنسرت برای قشر کم درآمد جامعه گفت: فقط برگزاری کنسرت جزء برنامه‌های ارشاد نیست و برنامه های دیگری هم داریم، اما اداره ارشاد برای قشر ضعیف جامعه اقدام به برگزاری جُنگ‌های شادمانه رایگان می‌کند.
رحمانپور در ادامه گفت: امسال یک هفته جشنواره موسیقی فجر با حضور گروه‌های موسیقی داخلی و خارجی در گرگان برگزار می‌شود و سعی می‌شود قیمت بلیط ها پایین در نظر گرفته شود تا تمامی اقشار جامعه بتوانند از آن بهره‌مند شوند.
آنچه که مشخص است این است که اگر نظارتی بر روی افزایش قیمت بلیط کنسرت‌ها انجام نشود رفته‌رفته کنسرت‌ها تبدیل به یک کالای لوکس فرهنگی می‌شود که تنها قشر مرفه توان بهره‌مندی از آن را خواهند داشت و حق بهره‌مندی از آن برای قشر ضعیف جامعه در خواب و رؤیا محقق می‌شود.
این موضوع همانطور که اشاره شد باعث ایجاد شکاف بیشتر بین قشر مرفه و متوسط یا حتی پایین جامعه شده و به جای تاثیر مثبت آن را به عاملی برای ایجاد مشکلات اجتماعی بیشتر تبدیل می کند. قطعا تبدیل شدن شادی به کالای لوسکی که در اختیار همه نیست، ضربه ای محکم برای بدنه جامعه که بیشتر آن را قشر متوسط و ضعیف تشکل می دهد خواهد بود.