صراط: بحث بازگشایی سفارت انگلیس این روزها نقل محافل سیاسی و رسانه‌ای شده است؛ روز چهارشنبه هفته گذشته بود که باشگاه خبرنگاران به نقل از علاءالدین بروجردی رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از توافق ایران و انگلیس برای بازگشایی سفارت این کشور در تهران خبر داد.
خبر مذکور بازتاب زیادی در رسانه‌های داخلی و خارجی داشت و
برخی رسانه‌ها با برجسته‌کردن این خبر، بحث ارتقاء سطح روابط دیپلماتیک ایران و
انگلیس را مطرح کردند؛ البته بروجردی در گفتگویی که با باشگاه خبرنگاران داشت بر استمرار
و اعتبار مصوبه مجلس مبنی بر کاهش سطح روابط ایران و انگلیس از سفیر به کاردار
تاکید کرد.
طرح مزبور که در دوم آذر 1390 با 162
رای موافق به تصویب بهارستان‌نشینان و تایید شورای نگهبان رسید، دستگاه دیپلماسی
دولت وقت را مکلف می‌کرد تا روابط با لندن را به سطح کاردار تنزل دهد و سفیر
انگلیس را اخراج کند.
البته این اقدام نمایندگان مجلس هشتم پس از آن صورت گرفت که
دولت خبیث انگلیس بدنبال گزارش یکسویه دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به
تحریم بانک مرکزی ایران مبادرت ورزید.
در مقدمه طرح مجلس مبنی بر کاهش سطح روابط
با انگلیس چنین آمده است: با توجه به اینکه دولت انگلیس با تصمیم قطعنامه اخیر خود
یک‌بار دیگر سیاست‌های کینه‌توزانه خود را در قبال ملت و دولت ایران نشان داد،
داشتن روابط خارجی با این کشور به هیج وجه قابل قبول و منطبق بر منافع جمهوری
اسلامی نیست. بر همین اساس وزارت امور خارجه باید هر چه روابط سیاسی را به سطح
کاردار تنزل داده و روابط اقتصادی و تجاری را به حداقل برساند.
این طرح که با امضای برخی نمایندگان
از جمله علاءالدین بروجردی، جواد جهانگیرزاده، محمد دهقانی نقندر، محمدتقی رهبر، سیدشهاب‌الدین
صدر، محمدحسن ابوترابی‌فرد و برخی دیگر از نمایندگان با قید دوفوریت تقدیم مجلس
شده بود با رای بالای مجلس تصویب شد.
البته در تبصره یک ماده واحد کاهش سطح
روابط با انگلیس قید شده بود که در صورت تغییر سیاست‌های خصمانه این کشور و با
گزارش وزارت امور خارجه و تصویب مجلس شورای اسلامی امکان ارتقاء سطح روابط
وجود دارد.
اوایل پاییز سال گذشته در شرایطی که
وزیدن نسیم اعتدال در قوه اجرایی کشور شدت گرفته بود و رویکرد تعامل‌گرایانه به
استراتژی سیاست خارجی کشور بدل شده بود، سخنگوی وزارت امور خارجه از آغاز روابط
رسمی ایران و انگلیس در سطح کاردار خبر داد؛ گویی شرایط برای تحقق تبصره یک ماده
واحد مجلس پس از دو سال فراهم و آسمان تیره روابط تهران و لندن صاف شده بود.
البته این کشش برای عادی‌سازی روابط
تنها منحصر در تهران نبود بلکه "ویلیام هیگ" وزیر خارجه وقت انگلیس نیز
با حضور در مجلس عوام این کشور از تلاش 2 دولت ایران و انگلیس برای بهبود روابط و
سرانجام بازگشایی سفارت‌‌خانه‌ها خبر داد.
هیگ در اکتبر 2013 در پارلمان انگلیس
چنین گفت: "هردو کشور یک کاردار غیرمقیم منصوب خواهند کرد که مامور بازسازی
مناسبات، و از جمله برداشتن گام‌های موقت به منظور بازگشایی نهایی سفارت‌های
کشورهایمان هستند".
پس از این اظهارات وزیر خارجه انگلیس بود که برخی رسانه‌های
داخلی و خارجی با ارائه تحلیل‌هایی، انتصاب کاردارغیرمقیم را مقدمه‌ای برای
بازگشایی سفارت‌ها و تعیین سفیر دائم ارزیابی کردند، آن‌ها حتی در خصوص سفرای احتمالی
نیز گمانه‌زنی‌هایی را مطرح کردند.
البته برخی از رسانه‌ها نیز توافق
ایران و انگلیس برای از سرگیری روابط و تعیین کاردار غیرمقیم را نتیجه دیدار خصوصی
ظریف و هیگ دانستند، دیداری که اواخر شهریور در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل صورت
گرفت و ابراز رضایت مسئولان ارشد دستگاه‌های دیپلماسی ایران و انگلیس را بدنبال
داشت.
در ادامه این روند، 16 مهرماه ویلیام
هیگ در گفت‌وگوی تلفنی با ظریف خواستار تعیین کاردار غیرمقیم شد که این موضوع مورد
توافق طرفین قرار گرفت.
همچنین 24 مهر در خلال مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 در ژنو "تخت روانچی" معاون اروپا و آمریکای وزیر امورخارجه با "سایمون گس" مدیرکل سیاسی وزارت خارجه انگلیس دیدار کرد و در آن دیدار مقرر شد ظرف دو هفته کاردارهای غیرمقیم ایران و انگلیس کار خود را آغاز کنند.
سرانجام پس از کش‌وقوس‌های فراوان در آبان سال گذشته
کاردار ترددی یا غیر مقیم ایران در انگلیس منصوب شد و افخم سخنگوی دستگاه دیپلماسی
کشورمان در یکی از نشست‌های خبری خود چنین گفت: به دنبال دیدار وزرای امور خارجه
جمهوری اسلامی ایران و انگلستان در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در تاریخ
اول مهرماه 1392 و متعاقب دیدارهای برگزار شده بین مسوولان وزارت امور خارجه دو
کشور در نیویورک و ژنو، وزارت امور خارجه از امروز 20 آبان 1392، آقای محمدحسن حبیب‌الله‌زاده را به
عنوان کاردار ترددی کشورمان در انگلیس تعیین و به طرف انگلیسی معرفی کرد.
بررسی وضعیت اموال و اماکن جمهوری
اسلامی ایران در انگلستان و همچنین بهینه‌سازی فعالیت جاری بخش کنسولی سفارت
جمهوری اسلامی ایران در لندن، عمده ماموریت کاردار غیر مقیم منصوب شده ایران در
انگلیس عنوان شد.
دولت انگلیس نیز متعاقب دولت ایران به
معرفی کاردار غیرمقیم در تهران پرداخت و
"اجی مارشال"
رییس بخش ایران در وزارت خارجه انگلیس
را به عنوان کاردار غیرمقیم خود در تهران معرفی کرد؛ البته مارشال در خلال سال‌های
2007 تا 2008 نیز به عنوان معاون سفیر انگلیس در تهران سابقه فعالیت داشته است.
حالا پس از گذشت چندماه، گویا یخ‌های
روابط تهران و لندن بیشتر آب شده است و دو طرف پس از انتصاب کاردارغیرمقیم در فکر
بازگشایی سفارت‌خانه‌های خود نیز هستند.
"در صورت بازگشایی سفارت انگلیس در
ایران، باید صدور ویزا در تهران صورت گیرد"؛ این بخشی از اظهارات
بروجردی است که می‌توان آن را جمله شرطیه‌ای دانست که رییس کمیسیون امنیت
ملی و سیاست خارجی مجلس در خصوص بازگشایی سفارت انگلیس مطرح کرده است.
اما سفارت انگلیس که این روزها بحث
گشایش مجددش، محافل سیاسی را درنوردیده و به محافل رسانه‌ای رسیده است، قریب به دو
قرن سابقه فعالیت در ایران دارد، دو قرنی که اکثر سال‌هایش به توطئه‌چینی و جاسوسی
و خدعه‌گری سپری شده است، به گونه‌ای که در تمامی بحران‌های سیاسی و اجتماعی معاصر
ایران می‌توان ردپای این دولت استعمارگر را به وضوح مشاهده کرد.
تحمیل عهدنامه‌ها
و قراردادهای ننگینی چون مفصل، رویتر، لاتاری، تالبوت، هرات، نفت شمال، دارسی،
1919، اشغال ایران در خلال جنگ‌های جهانی اول و دوم، ایفای نقش موثر در کودتای 28
مرداد 1332، تسلیح و تجهیز رژیم بعث عراق در جنگ 8 ساله، نقش آفرینی در فتنه‌های
78 و 88 و اعمال تحریم‌های اقتصای به بهانه برنامه صلح آمیز هسته‌ای کشورمان در یک
دهه اخیر تنها بخش کوچکی از خیانت‌ها، خباثت‌ها و خسارت‌هایی است که از جانب دولت
طماح انگلیس به ملت ایران وارد شده است.
حالا بنا
بر اظهارات مسئولان ذی‌ربط، قرار است پس از حدود سه سال وقفه، باردیگر کرکرهای
سفارت انگلیس بالا زده شود، سفارتی که عملکردش در دو قرن فعالیت، ذهنیتی منفی را
در حافظه تاریخی ایرانیان ایجاد کرده است؛ آیا سفارت انگلیس در دوره جدید فعالیتش
می‌تواند این ذهنیت منفی را اصلاح کند یا اینکه کماکان درهای این سفارتخانه بر
همان پاشنه سابق خواهد چرخید.