مقابله با تمامي وجوه تحريم

صراط: نتیجه این فعالیت‌ها منجر به آن شد که غذا و دارو از فهرست تحریمی بیرون آید؛ اما این تمام داستان نبود. در حالی که فعالان حقوق بشر خوشحال بودند که به هر ترتیب مردم عراق غذا و دارو خواهند داشت، ولی همین مستثنی کردن غذا و دارو از فهرست تحریم، عامل کلیدی بود بر تداوم بلندمدت تحریم‌های غیر‌انسانی که تنها یکی از نتایج آن، کشته شدن حداقل صد هزار کودک بود. شادی فعالان حقوق بشر بسی زود گذر بود. آنان درک نکردند آنهایی که به دنبال تحريم‌هاي خرد‌کننده بر علیه عراق بودند با مستثنی کردن غذا و دارو تنها به دنبال کسب مشروعیت برای تداوم تحریم‌ها بودند.

با این تجربه دردناک، می‌توان عنوان کرد که گام برداشتن در استراتژی که به دنبال کاهش فشار‌ها تنها بر کالاهای ضروری مانند دارو باشد، استراتژی درستی در جهت تامین منافع ایرانیان نخواهد بود، بلکه می‌تواند در جهت عکس عمل کند.

راهکار مناسب، مبارزه با تمامی وجوه تحریم است و باید با اصل آن به مخالفت برخاست؛ اما آیا می‌توان یک مبارزه مدنی را بر ضدتحریم تشکیل داد که نتیجه ملموسی هم داشته باشد؟ اگرچه موردی وجود ندارد که تحریمی تا این سطح علیه کشوری وجود داشته باشد و جنبشی مدنی آن را متوقف کرده باشد، اما بارقه‌هایی وجود دارد که امید به سرانجام رسیدن این امر را زنده نگه می‌دارد. اولین نکته آن است که در همان غربی که این تحریم‌ها به‌وجود آمده‌اند، ارگان‌ها و سازمان‌های تاثیرگذاری وجود دارند که به سخن مخالفان این تحریم‌ها گوش دهند.

 موفقیت برخی از بانک‌های ایرانی برای خروج از تحریم‌ها موید این نکته است. استقلال و تفکیک قوا و آزادی رسانه‌ها خصوصیات ذاتی جوامع باز است و می‌توان با استفاده از آن در جهت نیل به هدف گام برداشت. این ساخت اجتماعی – سیاسی در غرب اتفاقا از آن روی به‌وجود آمده است که اگر تصمیمی اشتباه گرفته شده است، تصحیح شود و چه اشتباهی از این فاجعه‌آمیزتر! دوم آنکه جنبش مدنی ضد تحریم، خروج با ثبات از وضعیت فعلی را در توافق میان بازیگران اصلی آن می‌داند و هر چند این امر بسی دشوار است، اما با روی کار آمدن دولت جدید می‌توان به این امر امید بست که توافق پایدار و گام به گام رخ نماید.

سوم آنکه با طولانی‌تر شدن پرونده هسته‌ای ایران، انتظار برای به سرانجام رسیدن آن بیشتر می‌شود و اگر دوطرف به دنبال تقابل نهایی نباشند، پس گزینه دیگر را انتخاب می‌کنند.

ذات طولانی‌تر شدن این مساله آن است که گزینه‌های روبه‌روی دو طرف تقلیل می‌یابد و تنها دو گزینه باقی می‌ماند. حال اگر هر دو طرف مشتاق به استفاده از گزینه تقابل نباشند، امید به توافق بیشتر می‌شود. در چنین تصویری است که به نظر می‌رسد جنبش ضد تحریم می‌تواند دلگرم باشد که مطالبه اصلی‌اش به سرانجام رسد.