به گزارش صراط به نقل از مهر، اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در نشست خبری هفتگی خود که در محل این وزارتخانه برگزار شد، اظهار داشت: دستگاه دیپلماسی یکی از لحظات پرکار خود را در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل سپری کرد. اما همچنان مهم ترین موضوع روز ادامه نسل کشی در فلسطین اشغالی علیرغم ادعاهایی که در مورد برقراری صلح وجنایات در غزه مطرح شده و کماکان فلسطینیان در معرض کشتار وسلاح گرم هستند و هم شاهد قحطی در غزه هستند.
وی ادامه داد: نزدیک به ۸۰هزار انسان در غزه کشته و یا مفقود شدند و کل غزه تبدیل به خاک شده است.بحث کارزار انسانی وبین المللی برای حمایت از مردم غزه ادامه دارد.
وی افزود: بازداشت فعالان ناوگان پایداری اقدام تروریستی و جنایت جنگی است.
سوء استفاده اروپا از سازوکار اسنپ بک در برجام
سخنگوی وزارت خارجه در مورد رویکرد سه کشور اروپایی، گفت: رویکرد سه کشور اروپایی در مورد مسئله هسته ای غیرمسئولانه و مخرب بوده است. سه کشور عملا از سازوکار موسوم به اسنپ بک در برجام سوء استفاده کردند.
وی عنوان کرد: سه کشور عملا از سازوکار موسوم به حل اختلاف در برجام برای تحمیل خواسته آمریکا سوءاستفاده کردند. هر سه شرطی که سه کشور گذاشتند شروط غیرمنطقی بود با وجود این ما بنا به مصالح خودمان تصمیم گرفتیم براساس تعهدات پادمانی با آژانس وارد گفت‌وگو شویم.
وی‌گفت: تفاهمی که حاصل شد برای شکل دهی به یک سازوکار جدید برای همکاری بین ایران و آژانس مورد رضایت آژانس قرار گرفت و حتی کشورهای اروپایی در ابتدا استقبال کردند ولی بعدا به نوعی رد کردند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی اظهار کرد: متعاقبا بحث‌های دیگری مطرح شد. شرط غیرمنطقی از سوی سه کشور برای اینکه ایران وارد گفت‌وگو با آمریکا شود.اروپایی‌ها نتوانستند خود را به عنوان طرف مذاکراتی بالغ و صاحب اراده نشان دهد. شرایط متفاوت از گذشته خواهد بود.
بقائی گفت: اینکه ادعا می‌کنند دیپلماسی باز است یک گزاره کلی است. هر گاه تشخیص دهیم دیپلماسی ثمربخش است از آن استفاده می‌کنیم.
گزارش آژانس شرایط سوء استفاده سه کشوراروپایی و آمریکا فراهم کرد
بقائی در مورد گزارش اخیر گروسی، گفت: ما حتما مقصر ومسئول حملات علیه تاسیسات هسته ای را رژیم صهیونیستی و آمریکا می دانیم اما گزارش آژانس شرایطی را برای سوء استفاده سه کشوراروپایی و آمریکا فراهم کرد. این انتظار مطرح می‌شود که آژانس در چنین شرایطی اقدام رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه تأسیسات هسته‌ای را محکوم می‌کرد. امیدواریم اتفاقی که در دو سه ماه گذشته افتاد، درسی برای همه طرف‌های ذیربط از جمله مسئولان آژانس و آژانس شود که در اظهارنظرهای خود راجع به موضوعات تحت صلاحیت‌شان دقت نظر داشته باشند.
کشورها از تبعیت از اقدام ۳ کشور اروپایی خودداری کنند
سخنگوی‌وزارت خارجه درمورد دیدار عراقچی با گوترش و دلایل ایران برای غیرقانونی بودن بازگشت تحریم‌ها، افزود: ما نشست مهمی با دبیرکل داشتیم. گفتگوهای مهمی انجام شد، یکی از موضوعات اقدام سه کشور اروپایی بود. ما به تفصیل دلایل خودمان را مطرح کردیم. مضافا اینکه در نظر داشته باشید قطعنامه‌هایی که به بهانه موضوع هسته‌ای ایران تصویب شد عموما با اجماع بود و شرایط را با امروز مقایسه کنید. حداقل دو عضو دائم شورای امنیت مخالفت کردند و نشان می‌دهد که اجماع وجود ندارد.
وی افزود: ما قائل نیستیم تصمیمی در شورای امنیت صورت گرفته است، اتفاقی که افتاد اقدام ۳ کشور اروپایی برای بازگرداندن قطعنامه‌های تحریمی بود. ما این موضوع را به دبیرکل متذکر شدیم. اعتقاد داریم قطعنامه‌های شورای امنیت در موعد مقرر ۲۶ مهر خاتمه می‌یابد. کاری که ۳ کشور اروپایی انجام دادند از لحاظ قانونی ایراد جدی دارد و از حیث حقوقی هم باعث آشفتگی شده است. مشخص نیست که چه چیزی بازگردانده شده است. به نظر می‌رسد اقدام آنان صرفا نوعی اقدام از روی لجاجت، بر اساس درخواست آمریکا و بدون در نظر گرفتن مصالح کشورهای اروپایی بود.
بقایی تصریح کرد: ما معتقدیم اقدام دبیرخانه سازمان ملل هیچ وجاهت قانونی ندارد. موضع ایران مورد حمایت چین و روسیه هم هست. آنان خیلی صریح غیرقانونی بودن اقدام را گوشزد کردند. ما اعتراض خودمان را اعلام کردیم و معتقدیم اقدام ۳ کشور اروپایی هیچ تعهدی را بر دولت‌ها ندارد و انتظار داریم کشورها از تبعیت از این اقدام ۳ کشور اروپایی خودداری کنند.
برنامه‌ای برای مذاکره با اروپا نداریم
وی‌در مورد ادعاهای وزیر خارجه آمریکا علیه ایران گفت: در مورد اظهارنظر آنان و افتخار به عمل مجرمانه، هربار گفتن این اظهارات بار حقوقی را برای آمریکا سنگین‌تر می‌کند. این برای ملت ایران ثابت می‌کند آمریکا یک طرف قانون شکن است. تکرار این گزاره که برنامه هسته‌ای ایران را عقب انداختیم هیچ تردیدی در اقدام غیرقانونی آنان ایجاد نمی‌کند.
بقائی در مورد برنامه برای گفتگو با اروپا گفت: فعلا برنامه‌ای برای مذاکره نداریم. ما متمرکز بر بررسی آثار و تبعات اقدام ۳ کشور اروپایی و آمریکا هستیم. طبیعی است دیپلماسی به مفهوم ادامه رایزنی‌ها ادامه داشته باشد.
اقدامات مراجع ذیربط برای آزادی مهدیه اسفندیاری و دو تبعه فرانسوی
وی در مورد اظهارات استاندار اردبیل پیرامون بسته بودن تردد مرزی ایران و آذربایجان گفت: توسط بخش معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت در دست بررسی است.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره دو تبعه فرانسوی دستگیر شده در ایران بیان کرد:اتهامات این دو نفر مشخص است. (مهدیه اسفندیاری) تبعه ایران که در فرانسه دستگیر شده بازداشتش غیرقانونی بوده است و هیچ مبنای قانونی پذیرفته شده‌ای برای بازداشت ایشان به ما تا الان ارائه نشده است. به واسطه وظایف ذاتی به عنوان وزارت امور خارجه پیگیر حقوق خانم اسفندیاری بوده و هستیم و آخرین نوبت جمعه ۱۰ روز قبل سفیر برای سومین بار با وی دیدار داشته است. دیدارهای کنسولی را همکاران در سفارت در پاریس مرتب انجام می‌دهند. پرونده ایشان در مرحله تحقیقات است و ما برای تسریع در وضعیت موضوع آزادی دو زندانی فرانسوی را مدنظر قرار دادیم و کارهایی که لازم بوده در سطح وزارت خارجه انجام شده است. درباره آزادی این دو و اسفندیاری تصمیم گیری در مراجع ذیربط در دست انجام است و امیدواریم با انجام مقدمات مربوطه این کار به زودی انجام شود.
بقایی در مورد بازگشت ایرانیان به کشور از آمریکا گفت: موافق نیستم استرداد را در این‌باره مطرح کنیم. انچه اتفاق افتاد برخورد تبعیض آمیز هیات حاکمه آمریکا با تعدادی از ایرانیان بود که از ایرانیان خواستند از آمریکا خارج شوند. ما به عنوان دولت ایران همواره استقبال کردیم که هموطنان هرزمان بخواهند به کشور بازگردند. برخورد ناشایستی با آنها شد که بنا به رضایت و درخواست خودشان تصمیم گرفتند به ایران بازگردند. ۵۳ نفر به کشور برگشتند.
آینده سوریه باید توسط مردم این کشور ترسیم شود
وی در مورد روابط با سوریه افزود: موضع ما در مورد سوریه بارها بیان شده و تاکید به احترام‌به یکپارچگی سرزمینی و حفظ تمامیت سرزمینی است. سوریه باید بتواند از خودش در برابر جنایت اسراییل دفاع کند و آینده سوریه باید بدون مداخله خارجی و توسط مردم این کشور ترسیم شود.
سخنگوی وزارت خارجه درباره شکایت از اروپایی‌ها، عنوان کرد: اقدام 3 کشور اروپایی نه تنها از نظر ما، بلکه از نظر 6 عضو شورای امنیت ناموجه بود. 6 عضو در دو نوبت از خواست اروپایی‌ها حمایت نکردند. رئیس شورای امنیت هم به عنوان اولین طرفی که پیش نویس را ارائه کرد رای ممتنع داد. کافی است فقط به سابقه عملکرد این 6 کشور نگاه کنید. ایران تا سال 2019 به توافق برجام پایبند بود و بر اساس یک بند برجام تصمیم به کاهش تعهدات خود در قبال عدم اجرای تعهدات آمریکا و خروج از برجام گرفت. منطقا و قانونا هیچ یک از چهار طرف صلاحیت توسل به ابراز حل اختلاف نداشتند.
وی در مورد عدم صدور ویزا به اعضای فدراسیون فوتبال ایران از سوی آمریکا تصریح‌کرد: ما امیدواریم که دولت آمریکا از اعمال غرض ورزی‌های سیاسی و سیاست زدگی در حوزه ورزش خودداری کند. دولت آمریکا وظایف مشخصی در قبال هیات‌های ورزشی دارد. مراجع ذیربط از طریق فیفا در حال پیگیری موضوع هستند. در ایران، وزارت خارجه از هیچ تلاشی برای تسهیل موضوع فروگذاری نخواهد کرد. در رابطه با هیات دیپلماتیک ایران هم آمریکا از جایگاه میزبانی سوءاستفاده کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال خبرنگار مهر، مبنی بر اینکه آیا ریاست روسیه بر شورای امنیت تاثیری در نحوه اجرایی تحریم‌های اعمال سازمان ملل خواهد داشت؟ گفت: ارتباطات بین ایران و روسیه در سطوح مختلف ادامه دارد؛ نمایندگی‌های دو کشور در نیویورک به‌صورت مستمر در تماس هستند و در صورت لزوم وزرای امور خارجه نیز گفتگو می‌کنند.
وی ادامه داد: نقش روسیه به عنوان یکی از اعضای دائم و رئیس دوره‌ای شورای امنیت اهمیت ویژه‌ای دارد، به‌ویژه در بررسی ادعاهای مطرح شده توسط کشورهای غربی درباره اقدامات غیرقانونی. روسیه موضع خود را به سرعت در رد اقدامات سه کشور اروپایی اعلام کرده است و چین نیز موضع مشابهی دارد.همچنین برخی اعضای دیگر شورای امنیت نیز از این اقدام حمایت نکرده‌اند، اگرچه تحت فشار سه کشور اروپایی و آمریکا، برخی کشورها به اجبار با آن موافقت کرده‌اند.
هیچ بازرسی فعالی در ایران وجود ندارد/ تفاهم قاهره کارآیی ندارد و قابل اجرا شدن نیست
بقائی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار مهر مبنی بر اینکه گزارش رسمی از فعالیت بازرسان آژانس در ایران به ۵ مهر ۱۴۰۴ مربوط می‌شود، زمانی که بازرسی از دومین سایت بمباران‌نشده انجام شد. با توجه به آنکه تداوم تفاهم قاهره مشروط به عدم اجرای سازوکار اسنپ‌بک بود، این پرسش مطرح است که آیا بازرسان هنوز در ایران حضور دارند؟ و در صورت تعلیق تفاهم، آیا امکان نظارت‌های موردی تحت مجوز شورای عالی امنیت ملی، مشابه آنچه در فرآیند تعویض سوخت نیروگاه بوشهر انجام شد، باقی می‌ماند؟ گفت: در حال حاضر هیچ بازرسی فعال در ایران وجود ندارد؛ آخرین بازرسی‌ها حداقل 10 روز پیش در چارچوب قرارداد فنی بین ایران و روسیه و برای نیروگاه بوشهر انجام شده است.اینکه در آینده چه کار می‌کنیم باید توسط شورای عالی امنیت ملی تصمیم گرفته شود، اما بدون تردید تفاهم قاهره کارآیی ندارد و قابل اجرا شدن نیست.
اروپا پیشنهادات ایران را پذیرفت ولی نتوانست آمریکا را مجاب کند
بقائی در مورد اظهارات عراقچی درباره پیشنهاد ایران در نیویورک، بیان کرد: هیات ایران از هیچ کوششی برای جلوگیری از تحقق اقدام غیرقانونی 3 کشور اروپایی دریغ نکرد. ما با ابتکار به نیویورک رفتیم و سه نوبت طرف‌های اروپایی پیشنهادات مطرح شده را به نوعی پذیرفتند، اما ظاهرا نتوانستند طرف آمریکایی را مجاب کنند. این نشان می‌دهد که صدور بیانیه دولت جدید آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها مبنا و دستورالعمل طرف‌های غربی بوده است، غربی‌ها به هیچ کدام از پیشنهادات توجهی نکردند.
وی ادامه داد: در سه نوبت پیشنهاداتی از طرف مقابل برای نشست چندجانبه با حضور آمریکا ارائه شد که ما مخالفتی نداشتیم، با حسن نیت پذیرفتیم اما باز طرف‌های مقابل از برگزاری نشست چندجانبه طفره رفتند. هر آنچه که معقول و منطقی بود از طرف ایران مطرح شد ولی طرف‌های مقابل یا اراده لازم و یا توان لازم برای رسیدن به راه حل منطقی نداشتند.
بقایی درباره همراهی ترکیه با بازگشت تحریم‌ها، افزود: اقدام ترکیه که در رسانه‌ها اعلام شد، بنظر ما اقدام غیرضروری و به نوعی از لحاظ استدلال‌های عرض شده غیرقانونی تلقی می‌شود، زیرا مبناها و پیش فرض‌هایی که برای اقدام سه کشور اروپایی وجود دارد همه آنان غیرقانونی است. درخواست ما از کشورهای دوست این است که از اثردهی به تصمیمی که غیرقانونی است، خوردداری کنند. در عین حال باید تذکر داد که نهادها و شرکت های نامبرده شده هیچ کدام در ترکیه دارایی نداشتند.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: سازمان انرژی اتمی هم موضع روشن گرفتند و گفتند هیچ دارایی از این حساب ها توقیف نشده است.
از هر ابتکاری که منجر به توقف نسل کشی در غزه شود استقبال می‌کنیم
بقائی با اشاره به مذاکره حماس و رژیم صهیونیستی برای بررسی طرح صلح ترامپ، بیان کرد: ما بیانیه صریحی منتشر کردیم، موضع ما روشن است. ما از هر ابتکاری که در این مرحله منجر به توقف نسل کشی و فراهم شدن کمک به غزه شود، استقبال می‌کنیم. از موضع گروه‌های مقاومت فلسطینی درباره طرحی برای تعیین سرنوست بر اساس حق فلسطینی‌ها باخبریم و نسبت به خطرات و مسائلی جدی که می‌تواند به بهانه پیگیری این طرح برای فلسطین و منطقه ایجاد شود نگرانیم.
وی تاکید کرد: ما همه جهات ذیربط را دعوت می‌کنیم که با چشمان باز این مسئله را دنبال کنند. تصمیم گیری درباره فلسطین باید توسط مردم فلسطین و بدون فشار طرف‌های مختلف انجام شود.
ایران هیچ‌وقت برای مذاکره التماس نمی‌کند
سخنگوی‌دستگاه دیپلماسی در مورد تفاوت‌های اظهارات درباره اتفاقات افتاده در نیویورک، اظهار داشت: ایران هیچ‌وقت برای مذاکره التماس نمی‌کند. مذاکره امر دو سویه است که باید درباره منافعش تصمیم گرفته شود. حراست از منافع ملی به اندازه صیانت از اقتدار ملی مهم است.
وی ادامه داد: قبل از اینکه عازم نیویورک شویم پیشنهاداتی از سوی گروسی مطرح شد تا نشست‌های مشترکی با حضور نماینده آمریکا برای ممانعت از اقدام طرف‌ها برای بازگشت تحریم‌ها داشته باشیم. برای همین پیشنهاد نشست چندجانبه با حضور آمریکا مطرح شد و ما مخالفتی نکردیم و حسن نیت نشان دادیم اما طرف‌های مقابل با روایت‌های مختلف آماده نبودند. در این ابتکار و همچنین دو نوبت بعد که برگزاری نشست مطرح شد خودشان از برگزاری طفره رفتند. البته ما نشست‌های دوجانبه با اروپایی‌ها داشتیم و این واقعیت ماجرا است.