به گزارش صراط ، روزنامه خراسان در گزارش میدانی از وضعیت عرضه و قیمت انواع برنج در بازار مشهد نوشت: با گذشت یک سال از اجرای ممنوعیت واردات برنج خارجی، بازار این کالای اساسی در مشهد همچنان دچار نوسانات شدید قیمتی است. انتظار می‌رفت با پایان دهه آخر صفر و شروع فصل برداشت برنج ایرانی، کمی آرامش به بازار بازگردد، اما مشاهدات میدانی نشان می‌دهد که قیمت‌ها نه تنها ثابت نشده‌اند، بلکه افزایش هم یافته‌اند.
بررسی فروشگاه‌های زنجیره‌ای در مشهد حاکی از آن است که کیسه ۱۰ کیلویی برنج هندی «جی‌تی‌سی» با قیمت ۵۷۹ هزار و ۹۰۰ تومان، برنج نیمدانه هاشمی ۴.۵ کیلویی ۸۰۵ هزار تومان و برنج استخوانی ۵ کیلویی «آذوقه» یک میلیون و ۱۴۹ هزار تومان به فروش می‌رسد. نکته قابل توجه، عدم عرضه برنج پاکستانی در برخی فروشگاه‌هاست؛ با توجه به قیمت مصوب ۶۶ هزار و ۳۰۰ تومان، فروشگاه‌ها از عرضه آن خودداری می‌کنند. در فروشگاه‌های دیگر، برنج ایرانی فجر برند پردیس ۲ میلیون و ۲۸۹ هزار تومان، برنج استخوانی کاویش ۱ میلیون و ۹۳۲ هزار تومان و برنج کشت اول هاشمی برند بیار ۲ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شده‌اند. حتی برنج پاکستانی سوپرباسمتی برند شمس با قیمت یک میلیون و ۱۹۹ هزار تومان عرضه می‌شود که تقریباً دو برابر قیمت مصوب است.
عدم تخصیص به موقع ارز؛ عامل اصلی گرانی
بخشعلی بیاتی قله‌زو، معاون بازرسی و حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی، در گفت‌و‌گو با خراسان رضوی می‌گوید: «متولی گری کالا‌های اساسی بر عهده وزارت جهاد کشاورزی است. تخصیص ارز به واردکنندگان با تاخیر انجام شده و این موضوع موجب گرانی برنج در بازار شده است. قیمت مصوب ۶۶ هزار و ۳۰۰ تومان بر اساس اسناد واردکنندگان تعیین شده و ما مصر هستیم این قیمت رعایت شود.»
او همچنین تاکید می‌کند: «در زمان جنگ ۱۲ روزه اجازه واردات برنج به استان را دادیم تا کمبودی در بازار پیش نیاید، اما اگر کسی مدارکی داشته باشد که برنج را با قیمت بالا خریداری کرده، باید به بازرسان ارائه کند تا با متخلفان برخورد شود.»
سامانه بازارگاه؛ راهکار دولت برای کنترل قیمت
علی‌اکبر قارزی، مدیر توسعه بازرگانی جهاد کشاورزی استان، درباره برنامه‌های کنترل بازار توضیح می‌دهد: «بعضی واردکنندگان ارز خود را دیر دریافت کرده‌اند یا برنج را به قیمت مصوب فروخته‌اند و تخلفات در حلقه‌های بعدی رخ داده است. تصمیم کشور این است که برنج وارداتی از طریق سامانه بازارگاه توزیع شود و مباشرین برای دریافت برنج، کد نقش خود را از طریق سامانه دریافت کنند. این طرح از ۱۵ شهریور اجرایی خواهد شد و برنج‌های وارداتی تازه از این مسیر عرضه می‌شوند.»
نگاهی به بازار خرده‌فروشی
بررسی بازار‌های خرد نشان می‌دهد که قیمت برنج پاکستانی درجه یک، شامل برند‌های غزال صورتی، کیهان سبز، انبه، آسمان و ملحم، بین ۱.۴۰۰.۰۰۰ تا ۱.۵۰۰.۰۰۰ تومان است. فروشندگان علت این اختلاف را خرید با قیمت بالاتر و دریافت فاکتور نادرست از توزیع‌کننده اعلام می‌کنند. قیمت برنج ایرانی دو بار کشت نیز به ازای هر کیلوگرم ۳۴۰ هزار تومان (فلاح آبی) و ۴۲۰ هزار تومان (فلاح سبز) است.
به نظر می‌رسد که افزایش قیمت برنج در مشهد نتیجه ترکیبی از تاخیر در تخصیص ارز، اختلال در زنجیره توزیع، تخلفات حلقه‌های مختلف و محدودیت واردات است. ایجاد شفافیت در مدیریت منابع، نظارت دقیق مجلس و اجرایی شدن کامل سامانه بازارگاه، می‌تواند به کاهش نوسانات و بازگشت قیمت‌ها به سطح مصوب کمک کند، اما تا زمانی که مشکلات تخصیص ارز و مدیریت توزیع حل نشود، بازار برنج همچنان دستخوش نوسان خواهد بود.
