به گزارش صراط به نقل از تبیان نوشت: «تا حالا شده صبح زود وقتی از خواب بیدار میشی هیچ انرژی برای بلند شدن از تخت نداشته باشی؟ نه مریض شدی، نه شب دیر خوابیدی؛ اما این خستگی واقعی رو حس می‌کنی و فقط دلت می‌خواد همون‌جا بمونی، گوشی دستت بگیری و بی‌هدف اسکرول کنی؟»
جوانانی که ساعت‌ها روی تخت می‌مانند و فقط و فقط ویدیوهای شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام و تیک‌تاک را تماشا می‌کنند. در نگاه اول ممکن است به نظر برسد که این تنها کمی استراحت است، اما وقتی ساعت‌ها ادامه پیدا می‌کند، این سؤال مطرح می‌شود: «آیا این عادت تازه به سلامت کمک می‌کند یا هشدار جدی برای ذهن و بدن ما است؟»
بعد روان‌شناختی
روان‌شناسان می‌گویند این رفتار دو جنبه دارد. از یک طرف، ماندن در تخت می‌تواند مثل یک استراحت کوتاه و مراقبت از خود باشد؛ فرصتی برای فاصله گرفتن از هیاهوی بیرون، شارژ دوباره انرژی و کمی فاصله گرفتن از فشارهای مدرسه، کار یا شبکه‌های اجتماعی؛ اما تحقیقات اخیر در Psychology Today و Scientific American نشان می‌دهد که اگر این کار طولانی شود، می‌تواند باعث افزایش نشانه‌های افسردگی، اضطراب و مشکلات خواب شود.
تخت که قرار است جایی برای استراحت و آرامش باشد، گاهی تبدیل به «پناهگاه بی‌حرکتی» می‌شود. وقتی ساعت‌ها روی تخت می‌مانید، انگیزه انجام کارها و فعالیت‌ها کم‌کم کم می‌شود. گوشی تنها راه ارتباط با دنیا باقی می‌ماند، اما حجم بی‌پایان محتوا و مقایسه‌های اجتماعی ذهن را خسته و مضطرب می‌کند.
مطالعات Nature Scientific Reports هم نشان می‌دهد هر چه زمان بی‌حرکتی طولانی‌تر باشد، وابستگی به شبکه‌های اجتماعی و نشانه‌های افسردگی پررنگ‌تر می‌شود. یعنی یک چرخه معیوب شکل می‌گیرد؛ هر چه بیشتر روی تخت بمانید، انگیزه حرکت کمتر و وابستگی دیجیتال بیشتر می‌شود.
این رفتار یک هشدار است، اما در عین حال می‌تواند فرصتی برای بازسازی ذهن و بدن باشد، اگر محدود و آگاهانه انجام شود. درک این دو جنبه به ما کمک می‌کند بفهمیم چگونه می‌توان بین استراحت کوتاه و افتادن در چرخه‌ی بی‌تحرکی تعادل برقرار کرد.
بعد جامعه‌شناختی
از نگاه جامعه‌شناسی، Bed Rotting می‌تواند واکنشی از نسل Z به فشارهای زندگی باشد. نسلی که در دوران بحران‌های پی‌درپی مثل پاندمی کرونا، مشکلات اقتصادی، بی‌ثباتی شغلی و فشار شبکه‌های اجتماعی بزرگ شده است. در این شرایط، تخت دیگر فقط محل خواب نیست؛ بلکه به یک پناهگاه کوتاه‌مدت برای فرار از شلوغی و فشارهای بیرونی تبدیل می‌شود، جایی که رقابت و انتظارات موقتاً عقب می‌روند.
با این حال، این رفتار پیامدهای اجتماعی هم دارد. وقتی اتاق و تخت تبدیل به جایی برای تولید و مصرف محتوا می‌شوند، معنای «فضای خصوصی» تغییر می‌کند. حتی وقتی کسی تنهاست و فکر می‌کند آرام است، اسکرول کردن و دیدن ویدیوها او را به بخشی از فضای دیجیتال و شبکه‌ای تبدیل می‌کند. به بیان ساده، تخت و اتاق دیگر فقط محل آرامش شخصی نیست، بلکه بخشی از زندگی اجتماعی دیجیتال هم شده است. جامعه‌شناسان این رفتار را نشانه‌ای از فرسودگی اجتماعی می‌دانند؛ نسلی که راهی برای اعتراض یا تغییر پیدا نمی‌کند و به جای عمل جمعی، به سکون و انزوا پناه می‌برد.
چرا Bed Rotting روی بدن و ذهن اثر می‌گذارد؟
وقتی ساعت‌ها روی تخت می‌مانید و از گوشی استفاده می‌کنید، بدن و ذهن شما تحت تأثیر قرار می‌گیرند. بی‌تحرکی طولانی خطر ابتلا به بیماری‌هایی مثل دیابت، چاقی، مشکلات قلبی و فشار خون بالا را افزایش می‌دهد. عضلات و استخوان‌ها وقتی تحرک کافی نداشته باشند، قدرت و تراکم‌شان کاهش می‌یابد و ممکن است درد مزمن ایجاد شود.
نشستن طولانی و مصرف زیاد انرژی کمتر باعث اضافه وزن و مشکلات متابولیک می‌شود، مثل مقاومت به انسولین یا بیماری کبد چرب.
استفاده طولانی از گوشی در تخت هم می‌تواند گردن، شانه و کمر را خسته کند و دردهای اسکلتی عضلانی ایجاد کند.
علاوه بر این، استرس مزمن، کم‌تحرکی و خواب نامناسب توان دفاعی بدن را کاهش می‌دهند و باعث افزایش التهابات می‌شوند.
نور صفحه نمایش هم می‌تواند تولید ملاتونین را مختل کند و خواب شما را بی‌کیفیت کند، که خود مشکلات روانی و جسمی را تشدید می‌کند.
جلوگیری از اثرات منفی
با این حال، می‌توان این وضعیت را مدیریت کرد و حتی از آن برای استراحت سالم استفاده کرد. ماندن ۲۰ تا ۳۰ دقیقه روی تخت می‌تواند به عنوان یک استراحت کوتاه مفید باشد، بدون اینکه به بی‌تحرکی طولانی تبدیل شود. به جای اسکرول بی‌پایان، می‌توان وقت را به مدیتیشن، گوش دادن به موسیقی، خواندن چند صفحه کتاب یا نوشتن یادداشت روزانه اختصاص داد. انجام پیاده‌روی کوتاه یا چند دقیقه کشش عضلانی هم می‌تواند استرس را کم کرده و جایگزین سالمی برای بی‌تحرکی کامل باشد.
مدیریت رسانه‌ها و ارتباط اجتماعی
مدیریت مصرف رسانه‌ای اهمیت زیادی دارد. خاموش کردن اعلان‌ها، محدود کردن زمان حضور در شبکه‌های اجتماعی و انتخاب محتوای هدفمند می‌تواند از فشار مقایسه‌های اجتماعی کم کند. حتی لحظات کوتاه معاشرت، حتی به شکل آنلاین، می‌تواند حس تعلق و حمایت اجتماعی را برگرداند و جلوی تنها شدن را بگیرد. به این ترتیب، Bed Rotting می‌تواند هم فرصتی برای بازسازی ذهن و بدن باشد و هم اگر بدون کنترل ادامه یابد، به مشکلات روانی و جسمانی منجر شود. کلید کار در تعادل و آگاهی از زمان و نحوه استفاده است.
آخرین سنگر خاموشی
Bed Rotting را نمی‌توان فقط یک ترند بی‌ضرر یا یک آسیب جدی دانست. این رفتار در مرز میان این دو قرار دارد؛ در کوتاه‌مدت می‌تواند فرصتی برای بازسازی ذهن و انرژی باشد، اما اگر به عادت روزمره تبدیل شود، نشانه‌ای از مشکلات عمیق‌تر سلامت روان و شکاف‌های اجتماعی است. این پدیده آینه‌ای است از زندگی نسل Z؛ نسلی که بین نیاز به استراحت و فشارهای بی‌پایان اجتماعی، بین سکوت و هجوم محتوای دیجیتال سرگردان است. پرسش مهم این است؛ آیا جامعه و نهادهای روانی می‌توانند محیطی سالم‌تر برای استراحت و حمایت از جوانان فراهم کنند، یا تخت‌ها همچنان آخرین سنگر خاموشی خواهند بود؟