به گزارش صراط به نقل از ایسنا، اتحادیه اروپا جمعه گذشته، با هجدهمین بسته تحریم‌ها علیه روسیه موافقت کرد. تحت این بسته، سقف قیمت نفت روسیه، از ۶۰ دلار، به ۴۷.۶۰ دلار در هر بشکه کاهش یافت و شرکت‌های حمل و نقل و بیمه اروپایی اجازه ندارند برای محموله‌های نفت روسیه که بالاتر از این قیمت فروخته شده‌اند، خدمات ارائه دهند. سقف جدید که از سوم سپتامبر اجرایی می‌شود، همچنین شامل مکانیزمی است که تضمین می‌کند قیمت همیشه ۱۵ درصد پایین‌تر از میانگین قیمت نفت خام روسیه باشد.
یک مورد جدید و قابل توجه، ممنوعیت واردات فرآورده‌های نفتی پالایش شده است که با استفاده از نفت خام روسیه تولید شده‌اند. این ممنوعیت که احتمالا سال آینده اعمال خواهد شد، به دنبال بستن روزنه ایجاد شده پس از توقف واردات نفت خام و فرآورده‌های نفتی شده روسیه به اتحادیه اروپا پس از آغاز جنگ اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ است. پس از این ممنوعیت، واردات سوخت به ویژه دیزل و سوخت هواپیما با منشا نفت روسیه، به اروپا از چین، هند و ترکیه به شدت افزایش یافت و اثربخشی این ممنوعیت را محدود کرد.
در نهایت، بزرگترین بازنده از ممنوعیت جدید احتمالا هند خواهد بود که طبق داده‌های شرکت کپلر، سهم ۱۶ درصدی از صادرات دیزل و سوخت جت به اروپا در سال گذشته داشت. نفت خام روسیه، ۳۸ درصد از واردات نفت خام به هند در سال ۲۰۲۴ را به خود اختصاص داد.
ممنوعیت جدید، کشورهایی را که صادرکننده بزرگ نفت خام هستند، معاف می‌کند. در نتیجه، بزرگترین ذینفعان محدودیت جدید احتمالا تولیدکنندگان خلیج فارس با عملیات پالایش بزرگ مانند عربستان سعودی، امارات عربی متحده و کویت خواهند بود که می‌توانند سهم کمبود پالایشگاه‌های هند را تصاحب کرده و سوخت بیشتری به اروپا صادر کنند.
رنج و منفعت
تحریم‌های غرب علیه صنعت نفت روسیه از سال ۲۰۲۲ با دقت طراحی شده‌اند تا از ایجاد شوک شدید قیمت انرژی جلوگیری کنند و در عین حال، درآمد مسکو را که سومین صادرکننده بزرگ نفت جهان است، محدود کنند اما آنها در مورد دوم خیلی موفق نبوده‌اند.
درآمد صادرات نفت خام و فرآورده‌های نفتی روسیه در سال ۲۰۲۴، به ۱۹۲ میلیارد دلار رسید که به طور قابل توجهی بیشتر از بودجه دفاعی ۱۱۰ میلیارد دلاری این کشور در سال گذشته است. البته این رقم در مقایسه با درآمد صادرات نفت ۲۲۵ میلیارد دلاری در سال ۲۰۱۹، کمتر است.
بر اساس برآوردهای آژانس بین‌المللی انرژی، در حالی که صادرات نفت روسیه در ژوئن اندکی کاهش یافت و به ۷.۲۳ میلیون بشکه در روز رسید، اما درآمد نفتی به لطف افزایش قیمت جهانی نفت، نسبت به ماه مه، ۸۰۰ میلیون دلار افزایش یافت و به ۱۳.۶ میلیارد دلار رسید.
این تا حدودی نشان دهنده این واقعیت است که روسیه، راه‌حل‌هایی از جمله توسعه شبکه‌ای گسترده و غیرشفاف از نفتکش‌ها، بیمه و طرح‌های پرداخت که به آن اجازه می‌دهد نفت خود را بالاتر از سقف قیمت صادر کند را پیدا کرده است. جدیدترین بسته تحریمی اتحادیه اروپا، علاوه بر ۳۴۲ نفتکش تحریم شده قبلی، ۱۰۵ نفتکش دیگر را نیز به دلیل دور زدن سقف قیمت اولیه، تحت تحریم قرار داده است.
اما مسکو شاید با گسترش ناوگان سایه یا پنهان کردن بیشتر منشا نفت خود از طریق اقداماتی مانند انتقال کشتی به کشتی در میان اقیانوس، احتمالا راه‌هایی برای فرار از بدترین اثرات تحریم‌های جدید پیدا خواهد کرد.
علاوه بر این، هند و چین احتمالا به خرید نفت خام روسیه با تخفیف برای بهره‌مندی بازارهای داخلی خود ادامه خواهند داد و در عین حال، سوختی را که قبلا به اتحادیه اروپا ارسال می‌شد، به بازارهای جدید ارسال می‌کنند.
بنابراین، اگرچه، روی کاغذ، سقف قیمت جدید می‌تواند درآمد نفتی روسیه را به طور کلی کاهش دهد، در واقع، بعید است که اقدامات جدید اتحادیه اروپا شریان مالی مسکو را مسدود کند.
تعرفه‌های ثانویه ترامپ
یکی از راه‌های ضربه زدن به امور مالی مسکو، اجرای «تحریم‌های ثانویه» توسط رئیس جمهور آمریکا است که هفته گذشته تهدید کرد. در این تحریم‌ها، کشورهایی که از مسکو نفت می‌خرند، با تعرفه‌های ۱۰۰ درصدی مواجه خواهند شد، مگر اینکه کرملین ظرف ۵۰ روز به توافقی برای پایان دادن به جنگ در اوکراین دست یابد. این تعرفه‌های ثانویه به این معنی است که هر کشوری که نفت روسیه را خریداری کند، با محدودیت‌های شدیدی در توانایی تجارت با بزرگترین اقتصاد جهان مواجه خواهد شد.
آیا ترامپ واقعا این گام را برمی‌دارد؟
ترامپ در هفته‌های اخیر ناامیدی قابل توجهی از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، ابراز کرده است و با توجه به اینکه چندین دور تحریم‌های اتحادیه اروپا و آمریکا علیه روسیه تاثیر محدودی بر بودجه مسکو داشته است، تحریم‌های ثانویه می‌تواند یکی از معدود ابزارهای موثر باقی مانده باشد.
بر اساس گزارش رویترز، اما در بازار جهانی انرژی، این اثربخشی دقیقا مشکل است. اگر این تشدید شدید جنگ اقتصادی غرب علیه مسکو، صادرات نفت روسیه را به شدت کاهش دهد، احتمالا به افزایش شدید قیمت جهانی نفت و تورم بالاتر منجر خواهد شد و این دو موردی هستند که رئیس‌جمهور آمریکا، قطعا خواهان آن نیست و احتمالا به همین دلیل است که با وجود همه این تحولات، مسکو و معامله گران نفت فعلا نسبتا آرام به نظر می‌رسند.
