به گزارش صراط تنش‌ها میان ایران و غرب وارد مرحله تازه‌ای شده است؛ همزمان با افزایش فشار‌های دیپلماتیک و تهدید‌های نظامی، عباس عراقچی، مذاکره‌کننده باسابقه هسته‌ای ایران، در گفت‌وگویی با تلویزیون رسمی چین (CGTN) موضعی صریح و بی‌پرده اتخاذ کرده است؛ ایران برای بازگشت به مذاکرات، تضمین امنیتی، توقف حملات و جبران خسارات را مطالبه می‌کند.
عراقچی گفته: «اگر هنوز قانع نشده‌ایم به میز مذاکره برگردیم، به این خاطر است که طرف مقابل هنوز تصور می‌کند با ابزار نظامی می‌تواند امتیاز بگیرد. این اشتباه است.»
دیپلماسی در سایه تهدید
با پایان یافتن دور تازه‌ای از تنش‌های نظامی و آغاز آتش‌بس بین ایران و اسرائیل، فضای مذاکرات هسته‌ای در وضعیتی شکننده و حساس قرار گرفته است. اگرچه مقامات آمریکایی همچنان از «گزینه‌های پیشگیرانه» سخن می‌گویند، اما نشانه‌هایی از عقب‌نشینی از فاز نظامی و بازگشت به مسیر دیپلماتیک نیز مشاهده می‌شود.
در همین حال، عباس عراقچی با تأکید بر فقدان راه‌حل نظامی، خواستار بازگشت غرب به مذاکره‌ای متوازن و بدون تهدید شد: «هیچ راه‌حل نظامی‌ای برای بحران هسته‌ای وجود ندارد؛ تنها مسیر، گفت‌وگوی برابر و توافق برد ـ برد است.»
این موضع‌گیری، عملاً توپ را به زمین غرب بازگردانده است؛ جایی که سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه، بریتانیا) هشدار داده‌اند اگر ایران تا پایان اوت به میز مذاکره بازنگردد، احیای تحریم‌های شورای امنیت از طریق مکانیسم ماشه را بررسی خواهند کرد.
در این میان، آتش‌بس شکننده و فضای دیپلماتیک مبهم، نشان از دوره‌ای حساس دارد که تصمیم‌گیری‌ها در آن می‌تواند مسیر نزاع یا توافق را رقم بزند.
تناقض در رفتار غرب
ایران معتقد است غرب از یک‌سو ادعای تمایل به توافق دارد، اما از سوی دیگر، با اعمال فشار‌های نظامی، روانی و رسانه‌ای، فضای مذاکرات را مسموم می‌کند. عراقچی در همین راستا تأکید کرد: «غرب باید بفهمد که بازی با کارت تهدید دیگر کار نمی‌کند؛ ما از فشار نمی‌هراسیم، اما حاضر نیستیم بدون تضمین وارد تله مذاکره شویم.»
مسیر آینده کدام است؟
اولین سناریوی محتمل در شرایط موجود این است که غرب در روز‌های آینده از لحن تهدیدآمیز فاصله بگیرد و پالس‌هایی مثبت برای اعتمادسازی بفرستد؛ چه از طریق توقف حملات، چه با صدور بیانیه‌های مشترک درباره تضمین‌های امنیتی.
سناریوی دوم، بن‌بست مذاکراتی است؛ ایران در برابر تهدید snapback عقب‌نشینی نکند و با حمایت چین و روسیه، مسیر مقاومت را ادامه دهد؛ و در نهایت، سناریوی سوم، احیای مشروط دیپلماسی است؛ همان چیزی که عراقچی آن را مطرح کرد: «اگر تضمین بدهند که حمله‌ای تکرار نمی‌شود، گفت‌و‌گو ممکن است.»
خط قرمز مشخص ایران
در شرایطی که سیاست خارجی آمریکا تحت رهبری ترامپ مسیر تقابل و فشار حداکثری را دنبال می‌کند، ایران نیز به‌روشنی اعلام کرده حاضر به مذاکره بدون تضمین و جبران خسارت نیست. پیام اخیر عباس عراقچی حاوی یک خط قرمز مشخص است:
مذاکره تنها زمانی ممکن خواهد بود که تهدید‌های نظامی پایان یابد و اراده واقعی برای توافق عادلانه از سوی غرب نشان داده شود.
در این میان، واکنش عملی آمریکا و تروئیکای اروپایی به این پیام، تعیین‌کننده خواهد بود: آیا مسیر فشار را ادامه می‌دهند یا در‌های دیپلماسی را باز می‌گذارند؟
اکنون، بازی در مرحله‌ای حساس و پرریسک قرار دارد؛ جایی که هر اشتباه محاسباتی می‌تواند راه بازگشت را ببندد.
