در میان میلیون‌ها گونه قارچ که در طبیعت وجود دارند، قارچ پوستی یکی از شایع‌ترین مشکلات است که انسان‌ها را درگیر می‌کند. این قارچ‌ها می‌توانند روی خاک، گیاهان، سطوح خانگی و به ویژه روی پوست بدن رشد کنند. قارچ پوستی، که با عناوینی چون تینه‌ا (Tinea)، کاندیدیازیس (Candidiasis) و دیگر انواع عفونت‌های قارچی شناخته می‌شود، موجب بیماری‌های پوستی شایعی می‌شود که می‌تواند افراد بسیاری را تحت تاثیر قرار دهد. این قارچ‌ها به ویژه در نقاط گرم و مرطوب بدن مانند کشاله ران، زیر سینه‌ها، ناحیه تناسلی و دیگر بخش‌های حساس به راحتی رشد کرده و تکثیر می‌یابند.
در این مقاله از مجله کامان، ما به بررسی عمیق انواع قارچ‌های پوستی و معرفی استراتژی‌های درمانی موثر برای مقابله با این عفونت‌های آزاردهنده خواهیم پرداخت. این مطلب به شما اطلاعاتی کاربردی در مورد تشخیص، پیشگیری و درمان قارچ‌های پوستی ارائه خواهد داد، تاکید ویژه‌ای بر درمان‌های ضدقارچی، رعایت بهداشت فردی و اهمیت محیط‌های خشک و خنک برای جلوگیری از رشد قارچ‌ها خواهد داشت.
شناخت علائم قارچ پوستی: نشانه‌ها و علائم شناسایی این عفونت پوستی
قارچ‌های پوستی مانند انگل‌ها هستند و به‌دلیل نداشتن ماده کلروفیل توانایی تامین غذای خود را ندارند و نیاز به میزبان خواهند داشت. پوست بدن انسان مکان بسیار مناسبی برای رشد قارچ‌ها است و به‌خوبی می‌توانند از بدن افراد مختلف تغذیه کنند. قارچ‌های پوستی با علائم بسیار مشخص روی پوست بدن پدیدار می‌شوند. برخی از قارچ‌های پوستی تکه‌ای از پوست بیمار را متورم می‌کنند و برخی دیگر نیز با احساس خارش بسیار شدید و گز گز کردن پوست نمایان می‌شوند. مهم‌ترین علائم قارچ پوستی به شرح زیر است:
- قرمز و متورم شدن پوست: در ناحیه‌ای که قارچ رشد می‌کند، رنگ پوست تغییر خواهد کرد.
- خارش پوست: افراد بیمار، خارش شدیدی در ناحیه زخم عفونی احساس می‌کنند.
- احساس سوزش: سوزش پوست یکی از آزاردهنده‌ترین نشانه‌های قارچ پوستی است.
- جوش یا کهیر ریز: در قسمت‌های آسیب‌دیده جوش یا کهیرهای ریزی قابل مشاهده خواهد بود.
انواع علائم قارچ پوستی
معمولا علائمی که در این بخش بررسی کردیم، در عفونت قارچ پوستی با یکدیگر رخ می‌دهند و کاملا مشخص خواهند بود. شکل ظاهری قارچ پوستی معمولا در همه افراد یکسان است و فرد بیمار در قسمت‌های عفونی به‌شدت احساس خارش و عفونت می‌کند و پوست بیمار متورم خواهد شد. درحالت‌کلی قارچ‌ها با آلوده کردن بخشی از بدن سعی در رشد و تکثیر خود دارند که اگر عفونت‌های قارچی به‌موقع درمان نشوند، موجب عفونت سراسری در بدن خواهند شد.
معرفی شایع ترین دلایل ابتلا به قارچ پوستی
عوامل بسیاری در ابتلا به قارچ پوستی وجود دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به تعریق بسیار بالا اشاره کرد. قارچ‌های پوستی در محیط گرم و مرطوب به‌خوبی رشد می‌کنند و در محیط‌های مرطوب این هاگ‌ها به‌صورت فراوان وجود دارند.
برخی اوقات ممکن است پوشیدن لباس‌های تنگ مانند جوراب یا شلوار و تعریق بالا در لباس، موجب ایجاد قارچ شود. البته نباید فراموش کرد هنگامی که نظافت رعایت نشود این قارچ‌های آزاردهنده به‌راحتی رشد می‌کنند. در ادامه مقاله 5 دلیل مهم ابتلا به قارچ پوستی را عنوان می‌کنیم:
تماس با خاک آلوده یا حیوانات؛ یکی از عوامل ابتلا به قارچ‌های پوستی
برخی از قارچ‌های پوستی از طریق ریه و برخی نیز از طریق محیط‌های آلوده ممکن است به بدن انسان وارد شوند. یکی از محیط‌های آلوده که می‌تواند قارچ‌های عفونی را به بدن انسان وارد کند، خاک است. معمولا به کشاورزان و دامداران توصیه می‌شود، در زمان کار حتما از لباس‌های ایمنی و دستکش استفاده کنند تا خاک یا دام آلوده موجب بیماری آن‌ها نشود. حتی به برخی از افرادی که در محیط‌هایی مانند مرغداری مشغول به کار هستند توصیه می‌شود، از ماسک‌های تنفسی فیلتردار استفاده کنند تا قارچ‌های عفونی از راه ریه وارد بدن آن‌ها نشود.
همچنین افرادی که حیوانات خانگی مانند سگ یا گربه دارند، باید حتما در طول دروه‌های مختلف حیوانات خود را نزد دامپزشک برده تا از سلامت کامل آن‌ها مطمئن شوند. قارچ‌های پوستی از طریق تماس با حیوان آلوده نیز ممکن است انتقال پیدا کند. کارشناسان بهداشتی توصیه می‌کنند بعد از تماس با حیوانات حتما دست‌هایتان را به‌خوبی بشویید و لباس‌هایتان را نیز کاملا ضدعفونی کنید. البته این مورد اغلب برای دامداران توصیه می‌شود.
استفاده از داروهای خاص و شیمیایی؛ افزایش ابتلا به قارچ پوستی در افراد
برخی از داروها وجود دارند که توانایی بدن را در دفع قارچ‌های پوستی کاهش می‌دهند. به‌عنوان نمونه برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها باکتری‌های مفید بدن را به‌همراه باکتری‌های مضر از بین می‌برند و با انجام چنین کاری قارچ‌های عفونی به‌راحتی امکان رشد و تکثیر دارند. همچنین برخی از افراد که تحت درمان سرطان و عملیات شیمی درمانی یا پرتودرمانی قرار دارند، در معرض ابتلا به قارچ پوستی قرار دارند؛ در نتیجه به این افراد توصیه می‌شود، در پروسه شیمی درمانی در محیط‌های عمومی و شلوغ حاضر نشوند یا با رعایت نکات بهداشتی مانند ماسک حضور پیدا کنند.
انواع قارچ پوستی؛ بر اساس شکل ظاهری قارچ پوستی
قارچ‌های پوستی انواع مختلفی دارند که هرکدام ممکن است در قسمت‌های مختلف بدن رشد کنند. این قارچ‌ها با نفوذ به بدن بیمار سعی در رشد و تکثیر دارند که باید با روش‌های درمان سریع، قارچ پوستی کنترل شوند. همان‌طور که پیش از این گفتیم، قارچ‌های پوستی با احساس خارش یا سوزش پدیدار می‌شوند. در ادامه مقاله برخی از مهم‌ترین قارچ‌های پوستی به‌همراه علت شیوع آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
قارچ پوستی تحت عنوان پای ورزشکاران (Tinea pedis)؛ یکی از رایج‌ترین قارچ‌های پوستی
قارچ پوستی پای ورزشکار همان‌طور که از نامش پیداست معمولا در قسمت انگشتان پای ورزشکاران یا افراد معمولی رخ می‌دهد. طبق بررسی کارشناسان، قارچ پوستی پای ورزشکار از بین هر 10 نفر در حدود 7 نفر را مبتلا می‌کند. قارچی که بین انگشتان یا کف پا رشد می‌کند، به‌عنوان قارچ پای ورزشکاران شناخته می‌شود. در زمان ابتلا به این قارچ ممکن است پوست بین انگشتان با خارش روبه‌رو شود و ترک‌های بسیار ریزی در این قسمت به چشم می‌خورد. همچنین در برخی از مواقع عفونت قارچ پا به ناخن‌ها سرایت می‌کند و پوست ناخن را دچار تغییر رنگ یا شکننده کند.
عفونت قارچی کرم حلقوی یا درماتوفیتوز؛ یکی از انواع قارچ‌های پوستی
یکی از انواع آزاردهنده قارچ‌های پوستی، قارچ پوستی کرم حلقوی است. البته نگران کلمه کرم نباشید، هیچ کرمی قرار نیست روی بدن رشد کند. عفونت درماتوفیتوز به‌عنوان یکی از بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان شناخته می‌شود.
این قارچ‌ها معمولا در خاک یا حیوانات وجود دارند که در حین تماس انسان با آن‌ها ممکن است به بدن انسان راه پیدا کنند. معمولا قارچ‌های کرم حلقوی به شکل تکه‌های قرمز رنگ یا جوش‌های حلقه‌ای شکل به‌همراه با سوزش و خارش روی پوست کف سر، کشاله ران یا ناحیه تناسلی دیده می‌شود. معمولا کودکان یا افرادی که حیوانات خانگی دارند، در معرض این نوع قارچ پوستی قرار می‌گیرند.
قارچ پوستی ورسیکالر؛ یکی از انواع عفونت پوستی شدید
قارچ پوستی ورسیکالر باعث ایجاد لکه‌هایی بیضی شکل روی پوست می‌شود. در این نوع از قارچ پوستی لکه‌هایی روی سینه، پشت، بازو یا کمر بیمار ممکن است، پدیدار شود. علت ایجاد قارچ پوستی ورسیکالر حضور در هوای گرم و مرطوب است. در واقع، عامل اصلی قارچ ورسیکالر رشد بیش از حد قارچ مالاسزیا است که این باکتری به‌صورت طبیعی روی پوست قرار دارد، اما بر اثر گرما و رطوبت هوا بیشتر خواهد شد و موجب تغییر رنگ پوست در برخی از قسمت‌های بدن خواهد شد.
روش‌های جلوگیری از ابتلا به قارچ پوستی؛ رعایت نظافت شخصی
در این مقاله از مجله کامان در رابطه با بیماری قارچ پوستی صحبت کردیم و اشاره‌ای به انواع قارچ پوستی و روش‌های درمان قارچ پوستی داشتیم. درحالت‌کلی برای جلوگیری از ابتلا به قارچ پوستی باید نظافت شخصی را رعایت کرد و از حضور در محیط‌های آلوده خودداری کنید. همچنین با رعایت نکات زیر از عارضه قارچ پوستی در امان باشید.
- تمیز نگه داشتن پوست: با استفاده از صابون همواره پوست بدن را تمیز نگه دارید.
- شستشوی دست و صورت: با شستشوی دست و صورت از قارچ‌های عفونی در امان باشید.
- رعایت نکات بهداشتی در مکان‌های عمومی: در باشگاه‌های ورزشی و مکان‌های عمومی کلیه نکات بهداشتی را رعایت کرده و بعد از ورزش حتما حمام کنید.
جلوگیری از قارچ پوستی
- لباس و کفش مناسب: در فصل‌های گرم سال از لباس‌های گشاد و راحت استفاده کنید. همچنین کفش‌های ورزشی مخصوصی داشته باشید.
- دوری از حیوانات مریض: از حیواناتی که علائم پوستی دارند، دوری کنید و با رعایت نکات بهداشتی به آن‌ها نزدیک شوید.
با رعایت نکاتی که در این مطلب به آن‌ها اشاره کردیم، از عارضه قارچ‌های پوستی در امان خواهید بود. توجه داشته باشید در این مقاله تلاش کردیم کلیه موارد مهم و لازم در رابطه با قارچ پوستی را شرح دهیم.
منبع: برگرفته از وبسایت کامان (https://mag.comeon-co.com/skin-fungus)