هر آنچه باید در مورد آزمایش MCH بدانید

بهتر است بداندی که آزمایش MCH در واقع سطح هموگلوبین در خون شما را اندازه‌گیری می‌کند. در اینصورت، هرگونه تغییر در میزان MCH یا سایر شاخص‌های مرتبط RBC ممکن است نشانه‌ای از یک اختلال خونی مثل کم خونی باشد. پس اگر قصد دارید تا در ارتباط با این آزمایش بیشتر بدانید، ادامه مطالب را دنبال کنید.

MCH چیست؟

برای پاسخ به سوال MCH چیست؟ می‌توان گفت، مخفف "میانگین حجم هموگلوبین سلولی" است. بنابراین مقدار MCH به مقدار متوسط هموگلوبین موجود در یک گلبول قرمز اشاره دارد. هموگلوبین پروتئین موجود در گلبول‌های قرمز شماست که اکسیژن را به بافت‌های بدن منتقل می‌کند. مقدار MCH به دو فاکتور آزمایشگاهی دیگر نیز مرتبط است این دو فاکتور شامل: میانگین حجم سلول (MCV) و میانگین غلظت هموگلوبین (MCHC) است. تمامی این آزمایش‌ها از جمله: MCH، MCV و MCHC؛ در آزمایش کلی به نام CBC ارزیابی می‌شود.

MCV اندازه‌گیری میانگین اندازه گلبول‌های قرمز خون شما است. نتایج MCH تا حدی با نتایج MCV رابطه مستقیم دارند. آیا می‌توانید دلیل ارتباط بین این دو فاکتور را حدس بزنید؟ ارتباط مستقیم آزمایش خون MCH و MCV به این دلیل است که گلبول‌های قرمز بزرگ‌تر معمولاً مقدار بیشتری هموگلوبین هموگلوبین دارند؛ در حالی که ذخیره هموگلوبین درگلبول‌های قرمز کوچک‌تر، بسیار کمتر است. MCHC ارزیابی مقدار هموگلوبین در واحد حجم، در یک گلبول قرمز است. تفاوت بین آزمایش خون MCH و آزمایش MCHC در این است که اندازه گیری MCHC حجم یا اندازه گلبول قرمز را در نظر می‌گیرد، در حالی که MCH کاری به اندازه سلول ندارد.  

تفسیر آزمایش MCH

محدوده طبیعی MCH بین ۲۷ تا ۳۱ پیکوگرم در سلول است. البته در آزمایشگاه‌های مختلف براساس واحد اندازه گیری و نوع دستگاه، ممکن است محدوده طبیعی MCH متفاوت باشد. در نظر بگیرید! در ارتباط با سطوح غیر طبیعی MCH، یعنی پایین‌تر و بالاتر بودن آن نسبت به حد طبیعی، علائم و بیماری‌های زمینه‌ای خاصی وجود دارد. در این قسمت مقاله در خصوص علت و علائم ایجاد کننده سطوح غیر طبیعی در آزمایش MCH  صحبت خواهیم کرد. مقادیر MCH یک نمای کلی از وضعیت متابولیسم و خون سازی شما ارائه می‌دهد.

سطوح پایین MCH

چنانچه سطح MCH زیر ۲۷ پیکوگرم در سلول باشد، احتمالا نشان دهنده ابتلا به کم خونی است. البته در موارد اندک کاهش سطح MCH با موارد زیر نیز در ارتباط است:

• ابتلا به بیماری خود ایمنی
• سرطان
• کمبود برخی مواد مغذی مانند: ویتامین B12 یا اسید فولیک
• از دست دادن خون: این مشکل به علت خونریزی داخلی یا خارجی که اغلب ناشی از جراحی، آسیب یا عادت ماهیانه است، رخ می‌دهد.
• کمبود آهن: تقریباً همیشه ناشی از از دست دادن خون است
• بیماری کلیوی
• بیماری کبد

علائم کاهش MCH

• دست و پاهای سرد
• سرگیجه
• خستگی
• رنگ پریدگی پوست
• تنگی نفس
• ضعف

سطوح MCH بالا

اگر MCH در آزمایش خون بالاتر از ۳۱ پیکوگرم در سلول باشد، معمولاً نشان دهنده ابتلا به موارد زیر است:

• ابتلا به بیماری‌های کلیوی، مثل سرطان کلیه
• نقص مادرزادی قلب
• بیماری‌های درگیر کننده ریه، از جمله انسداد ریه (COPD) و فیبروز ریوی
• پلی سیتمی ورا: بیماری خونی نادر ژنتیکی ناشی از جهش در ژن‌های مغز استخوان (تولید کننده گلبول قرمز).

افرادی که مشخص شده دارای سطوح بالا MCH هستند، در اکثر موارد علائم زیر را نشان می‌دهند:

• کبودی‌های بی دلیل
• تاری یا دوبینی
• سرگیجه
• سردرد
• خارش

درمان MCH غیر طبیعی

MCH پایین

درمان MCH پایین در اغلب اوقات تنها شامل افزودن غذا‌های غنی از آهن به رژیم غذایی (مثل مصرف زیاد گوشت قرمز و اسفناج) و مصرف مکمل‌های حاوی آهن است. در موارد نادر، مانند زمانی که علائم بیماری به دلیل از دست دادن خون شدید است، لازم است که زیر نظر پزشک تزریق خون انجام دهید. افراد مبتلا به تالاسمی خفیف ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند. با این حال، در این افراد هم اگر علائم شدید باشد، لازم است در بیمارستان و زیر نظر پزشک روند درمانی خود را با تزریق خون ادامه دهند.

MCH بالا

درمان افزایش MCH ناشی از کمبود B-۱۲ یا فولات، معمولاً با تغییر شیوه زندگی انجام می‌شود، مثلا با افزودن غذا‌های غنی از ویتامین B-۱۲ به رژیم غذایی، می‌توانید به راحتی کم خونی خود را کنترل کنید. اگر در آزمایش MCH میزان این فاکتور نسبت به محدوده طبیعی، تنها کمی غیر نرمال باشد، پزشک مصرف مکمل‌های حاوی ویتامین B-۱۲ را برای افزایش بیشتر سطوح B-۱۲ و فولات تجویز می‌کند و در نهایت اگر منشا این مشکل کاهش جذب B-۱۲ به علت مشکلات گوارشی باشد، بهترین گزینه دریافت B-۱۲ از طریق تزریق یا سرم درمانی است.

مراقبت‌های پیش از آزمایش MCH

برای انجام آزمایش MCH نیاز به هیچ مراقبت خاصی نیست. برخلاف بسیاری از آزمایش‌ها، سنجش متوسط میزان MCH ، نیاز به ناشتایی ندارد. پزشک شما احتمالا این آزمایش را همراه با سایر آزمایشات مرتبط با سنجش سلول‌های خونی تجویز می‌کند. بهتر است بعد از انجام آزمایش به مدت ۱۰ دقیقه به آرامی بنشینید و مواد غذایی شیرین مصرف کنید تا احساس سرگیجه و تهوع نداشته باشید.

انجام آزمایش MCH در منزل با هومکا

به نقل از گیل خبر، آزمایش سنجش متوسط میزان هموگلوبین در هر گلبول قرمز یا MCH، جز آزمایش‌های ضروری برای بررسی وضعیت سلامتی بدن است. هرگونه تغییر در سطح هموگلوبین، سبب ابتلا به بیماری‌ها و عوارض شدیدی می‌شود؛ بنابراین توصیه می‌شود، حتی در صورتی که علائم بالا را نداشتید، هر شش ماه برای انجام چکاپ به آزمایشگاه مراجعه کنید. البته در شرایط پاندمی کرونا توصیه نمی‌شود که به مراکز درمانی مراجعه کنید. زیرا این مراکز جز آلوده‌ترین مکان‌ها از نظر شیوع بیماری‌های عفونی و ویروسی هستند.

پیشنهاد ما این است که برای پایش وضعیت سلامتی خود و انجام غربالگری در محیط ایمن از خدمات آزمایش در منزل هومکا استفاده کنید. شرکت هومکا با بهره گیری از بهترین متخصصان، امکان انجام آزمایش در منزل زیر نظر بیمه پایه و تکمیلی را در تهران، کرج، مشهد، تبریز، اصفهان، شیراز، اهواز و رشت فراهم کرده است. برای درخواست خدمات آزمایش در منزل، می‌توانید با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس گرفته یا با مراجعه به وبسایت هومکا به نشانی www.homeca.ir، درخواست مورد نظر خود را ثبت کنید تا در اسرع وقت، برای هماهنگی انجام آزمایش در منزل با شما تماس گرفته شود.