شاید فکر کنید مطالعه کردن نیازی به مهارت خاصی ندارد و فقط با خواندن مطلب شما کارتان را به درستی انجام داده‌اید. اگر کنکوری باشید حتماً به اهمیت مهارت مطالعه پی برده‌اید. مطالعه کردن به تنهایی کافی نیست. برای اثربخشی بهتر مطالعه باید مهارت‌های خاصی داشته باشید. در این مقاله مهارت های مطالعه کتاب درسی و غیر درسی را برای شما آورده‌ایم. همچنین اگر به دنبال خرید کتاب درسی و کنکوری هستید به vatanbooks.com مراجعه کنید.
معرفی مهارت‌های مطالعه برای یادگیری بهتر
گاهی اوقات زمان بسیاری را صرف مطالعه می‌کنیم اما نتیجه خوبی را کسب نمی‌کنیم و یا به نسبت زمانی که می‌گذاریم نتیجه خوب نمی‌گیریم. در این قسمت چندین مهارت برای مطالعه را برای شما آورده‌ایم تا بتوانید در بهترین استفاده را از زمان خود ببرید. برخی از این مهارت‌ها به شرح زیر است:
علاوه بر خواندن، بنویسید
از آنجایی که مطالعه و یادگیری یک فرآیند پویا است باید برای درک درست آن از همه حواس خود استفاده کنید. مطالب را با چشم بخوانید و نکات مهم را یادداشت کنید. با یادداشت کردن، به طور همه جانبه در مطالبی که مطالعه می‌کنید حضور فعال خواهید داشت. همچنین زمانی که می‌خواهید درس را مرور کنید مخصوصاً قبل از امتحان این یادداشت‌ها بسیار به کار می‌آیند.
زیر نکات مهم خط بکشید
این روش می‌تواند مفید باشد البته اگر که ذهن‌تان به جای تمرکز روی یادگیری مطالب به خط کشیدن زیر نکات معطوف نشود. برای به کارگیری این روش باید ابتدا مطالب را کامل بخوانید و مفهوم را به زور کامل درک کنید، سپس زیر نکات مهم خط بکشید. برخی افراد از این روش به اشتباه استفاده می‌کنند و بدون اینکه اول به طور کامل مطلب را بخوانند در کتاب بدنبال نکات مهم می‌گردند تا زیر آن را خط بکشند.
حاشیه نویسی کنید
حاشیه نویسی بسیار کارآمد است و می‌توان گفت از دو روش قبلی مفیدتر است، اما این روش هم روش کاملی نیست. برای یادگیری مطالبی که اهمیت زیادی ندارند می‌توانید از حاشیه نویسی استفاده کنید.
خلاصه نویسی کنید
برای خلاصه نویسی شما باید مطالب را به طور کامل بخوانید و آنچه را که متوجه شدید به طور خلاصه یادداشت کنید. خلاصه نویسی از روش‌ها قبلی کارآمدتر است، زیرا در این روش اول مطالب را به کامل درک می‌کنید و سپس خلاصه آن را یادداشت می‌کنید.
کلید برداری کنید
کلید برداری یک روش خود برای یادداشت نکات مهم است. در این روش شما بعد از اینکه مطالب را درک کردید، نکات مهم را به صورت کلیدی یادداشت می‌کنید. لازم به ذکر است که کلمه کلیدی مرتبط‌ترین، بهترین، کوتاه‌ترین، راحت‌ترین و پرمعنی‌ترین کلمه‌ای می‌باشد که با دیدن آن مطالب برای شما تداعی می‌شود و جمله را به خاطر می‌آورید.
استفاده از خلاقیت و طرح شبکه‌ای مغز
می‌توان گفت بهترین روش برای مطالعه این روش است، به ویژه برای یادگیری مطالب درسی و کنکوری. در این روش باید مطالب را به طور کامل بخوانید سپس آن‌ها را به طور حقیقی درک کنید. حال نوبت به یادداشت نکات مهم می‌رسد. نکات مهم را به صورت کلیدی و با زبان خودتان بنویسید. حال کلمات کلیدی را روی طرح شبکه‌ای مغز بنویسید.
به عبارتی نکات خود را به بهترین نحو سازماندهی کنید و مشخص کنید کدام نکات اصلی و کدام نکات فرعی است. با استفاده از این طرح دیگر نیاز به دوباره خوانی نیست و با مراجعه به طرح شبکه‌ای خود و با دیدن نکاتی که نوشتید می‌توانید همه نکات را خیلی سریع مرور کنید. با استفاده از این روش مهارت مطالعه خود را بالا برید و بازده مطالعه خود را افزایش دهید.
اصول مطالعه و یادگیری بهتر
برای اینکه از زمان خود بیشترین بهره را ببرید و بهتر یاد بگیرید باید یک سری اصول را اجرا کنید که در ادامه این اصول را برای شما آورده‌ایم. با رعایت اصول زیر می‌توانید از وقت خود بهترین استفاده را کنید و بهتر یادبگیرید. این اصول به سه دسته، اصول قبل از مطالعه، اصول در حین مطالعه و اصول بعد از مطالعه تقسیم می‌شوند، که شرح هر کدام به قرار زیر است:
۱. اصولی که باید قبل از مطالعه رعایت کنید:
هدف خود را تعیین کنید
قبل از اینکه شروع به مطالعه کنید باید هدف خود را مشخص کنید. به عبارتی باید مشخص کنید این درس را برای چه منظور می‌خواهید مطالعه کنید. به طور مثال اگر برای کنکور می‌خواهید این درس را بخوانید باید همه مطالب کتاب را مطالعه و حفظ کنید.
زمانی که می‌توانید برای مطالعه صرف کنید را مشخص کنید
باید مشخص کنید چقدر زمان دارید و در این مدت زمان چقدر از کتاب را می‌خواهید بخوانید. طبق تحقیقات انجام شده مغز انسان بسیار تمایل به انجام سریع کار را دارد. از این رو اگر زمان و مقدار مطالعه را مشخص نکنید دچار سردرگمی و کاهش دقت در حین مطالعه می‌شوید.
محیط مناسبی را برای مطالعه انتخاب کنید
برای اینکه بهترین یادگیری را داشته باشید باید حواس‌تان به مطالعه متمرکز شود. برای اینکار باید محیطی که در آن مطالعه می‌کنید مناسب باشد و باعث حواس‌پرتی شما نشود.
۲. اصولی که باید هنگام مطالعه رعایت کنید:
مطالعه فعالانه داشته باشید
منظور از مطالعه فعالانه این است که در حین مطالعه ساکن نباشید و علامت‌گذاری کنید، یادداشت کنید، تمرین حل کنید، در موارد لازم تکرار کنید و از خود سوال بپرسید.
جدیت داشته باشید
زمانی که تصمیم به مطالعه می‌گیرید بلافاصله شروع کنید و نگدارید افکار مزاحم شما را از درس خواندن بازدارد. تمرکز خود را با تکنیک‌های مختلف بیشتر کنید.
استراحت کنید
به طور کلی برای اینکه بهتر مطالب را درک کنید و مطالعه مفیدی داشته باشید بهتر است هر ۴۵ دقیقه به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه به خودتان استراحت دهید.
از روش‌های مطالعه درست استفاده کنید
شیوه مطالعه بسیار مهم است و باید شیوه صحیحی را برای مطالعه انتخاب کنید.
۳. اصولی که بعد از مطالعه باید رعایت کنید:
باید بگوییم که وقتی مطالعه شما تمام شد کارتان تمام نشده است و باید اصولی را رعایت کنید که مطالبی را که خواندید از یاد نبرید. تکرار و مرور مطالب خوانده شده مهم‌ترین بخش است. با مرور و تکرار مطالبی که خواندید را در ذهن خود ثبت و ماندگار می‌کنید. لازم به ذکر است که توضیح دادن به دیگران نیز یک راه مفید برای تثبیت مطالب می‌باشد.