ششمین دور گفتگوهای ایران و چهار بعلاوه یک به پایان خود رسیده و در حالیکه مقام های دولت روحانی اظهارات خوش بینانه ای در باره نتیجه مذاکرات مطرح می کنند مقام های امریکایی با احتیاط در باره آن سخن می گویند و حتی تهدید می کنند که در صورتیکه مذاکرات با منافع آنها همخوانی نداشته باشد میز مذاکره را ترک خواهند کرد.
واقیعت امر این است که با خروج دولت سابق امریکا از برجام و از سرگیری تحریم های یکجانبه علیه ایران و همسویی طرف های غربی برجام با ترامپ، این توافق از بین رفت اما با این حال ایران با ماندن یکطرفه در توافق هسته ای این فرصت را فراهم کرد که طرف های دیگر با عمل به تعهدات خود برجام را از مرگ نجات دهند.
هم زمان دولت ایران پس از دادن یک فرصت یک ساله به طرف های دیگر برجام، گام های پنچگانه ای را طی مدت ۸ ماه در کاهش تعهدات هسته ای خود برداشت تا با باز گذاشتن پنجره دیپلماسی زمینه احیای برجام فراهم شود و پس از آن هم مجلس شورای اسلامی قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها و صیانت از منافع ملت ایران را به تصویب رساند که بر اساس آن دولت موطف بود برخی محدودیت های هسته ای از جمله غنی سازی اورانیوم را لغو و در مقیاس ۲۰ درصد به غنی سازی با ماشین های پیشرفته ترسانتریفیوژ بپردازد.
این سطح از غنی سازی پس از اقدام خرابکارانه رژیم صهیونیستی در سایت نطنز به شصت درصد رسید و دانشمندان جوان ایرانی نشان دادند که علی رغم تحریم اقتصادی و فشارها و خرابکاری ها، قادرند با اتکا بر دانش بومی خود سطح غنی سازی را به هر اندازه که بخواهند افزایش دهند.
هر چند ماهیت برنامه هسته ای ایران صلح آمیز بوده و ایران ازغنی سازی اورانیوم برای مصارف صلح آمیز استفاده می کند اما دولت جدید امریکا با این ادعا که با خروج ترامپ از برجام، برنام هسته ای ایران از جعبه خارج شده و دیگر قابل کنترل نیست خواستار بازگشت به برجام و احیای توافق هسته ای شد و به همین منظور مذاکرات ایران و چهار بعلاوه یک و با حضور غیر مستقیم امریکا در وین ازسرگرفته شد.
این منطقی بود که ایران برای جلوگیری از تکرار خرو ج امریکا از برجام و ازسرگیری تحریم ها، از دولت بایدن برای حفظ برجام تضمین بگیرد و این مطالبه را داشته باشد که ابتدا دولت امریکا با لغو همه تحریم ها ادعای خود در بازگشت به برجام را در بوته راستی آزمایی بگذارد.
طی شش دور مذاکرات هسته ای از سوی مقام های کشور نیز پالس های مثبتی از پذیرش برخی شروط ایران از سوی دولت امریکا مطرح شد اما پس از پایان دور ششم مذاکرات هسته ای در وین، رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران گفت با لغو تمامی تحریم هایی که دولت ترامپ علیه ایران اعمال کرد، موافقت نخواهیم کرد.
رابرت مالی همچنین هشدار داد از مذاکرات و توافقی که ایران خواستار آن است، اگر با منافع ما همخوانی نداشته باشد، خارج خواهیم شد.
آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه امریکا نیز روز جمعه پس از دیدار با همتای فرانسوی خود در پاریس گفت ما هنوز اختلافات جدی با ایران در رابطه با بازگشت به پایبندی مشترک به برجام داریم.
به نظر می رسد مواضع اعلامی مقام های امریکایی پس از پیروزی آقای رئیسی درانتخابات ریاست جمهوری ناشی از نگرانی از تضعیف جایگاه دولت امریکا در مذاکرات وین است و طرف امریکایی با چنین اظهاراتی سعی می کند موقیعت خو درا در مذاکرات حفظ نماید.
ضمن اینکه به نظر می رسد این اظهارات با نقطه ضعف دولت بایدن در قادر نبودن به دادن تضمین در مورد حفظ برجام ارتباط دارد چرا که زمانی دولت امریکا قادر خواهد بود در باره توافق هسته ای تضمین دهد که توافق در کنگره تصویب و به معاهده تبدیل شود اما با توجه به اکثریت نسبی دموکراتها در کنگره و سنا این احتمال بسیارضعیف است.
از سویی به نظر می رسد دولت بایدن با سرباز زدن از لغو همه تحریم ها سعی دارد همچنان این اهرم فشار را در دست داشته باشد تا در مورد موضوعات دیگر چون برنامه موشکی یا نقش منطقه ای ایران آنها را بکار بگیرد.
در چنین شرایطی با امریکایی روبرو هستیم که از یکسو بنابر اظهارات آنتونی بلینکن، معتقد است ازبین رفتن برجام سبب می شود تا ایران به بمب هست ای دست یابد و در منطقه و برنامه موشکی اش با مصونیت بیشتر عمل کند و ازطرف دیگر تهدید می کند که میز مذاکره را ترک خواهد کرد.
در چنین شرایطی به نظر می رسد تهدید امریکا تهدیدی توخالی است و برای دولت بایدن چاره ای جز بازگشت به برجام ولغو تحریم ها باقی نمانده، ضمن اینکه برنامه آقای رئیسی برای اداره کشور هم مستقل از برجام است.
البته میخائیل اولیانوف، نماینده ویژه روسیه در سازمان‌های بین‌المللی نیز پاسخ درخور توجهی به اشتباه احتمالی دولت بایدن داده است به این مضمون که گر آمریکا اشتباهات گذشته خود را تکرار کند، ایران ممکن است به نحو سخت‌تری پاسخ دهد به نظر می رسد این اظهارات اولیانوف اشاره به پیشرفت و توسعه همه جانبه برنامه هسته ای ایران باشد.
