متن کامل طرح جدید قانون وزارت نفت

طرح یک فوریتی قانون وزارت نفت که شامل 14 ماده است، امور حاکمیتی و سیاست‌گذاری، امور نظارتی، امور اجرایی، امور سرمایه‌گذاری و تامین منابع مالی و امور منابع انسانی، علمی و فناوری را جزو وظایف و اختیارات وزارت نفت دانسته است.

به گزارش صراط به نقل از فارس، نمایندگان مجلس در جلسه علنی روز سه‌شنبه ۱۹ مهر ۹۰  با 117 رای موافق، 17 رای مخالف و 19 رای ممتنع از 205 نماینده حاضر در صحن علنی، با یک فوریت طرح قانون وزارت نفت موافقت کردند. این طرح هم اکنون در حال بررسی در صحن علنی مجلس است و کلیات آن به تصویب رسیده است.

این طرح که به امضای 40 نفر از نمایندگان مجلس رسیده است، دارای یک مقدمه توجیهی و 14 ماده است.

در مقدمه این طرح آمده است: وزارت نفت برابر مصوب 8 مهر 58 شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران تشکیل شد و پس از تشکیل و تاسیس این وزارتخانه مهم هیچ گاه قانون مورد نیاز،‌کارآمد و راهگشا برای وزارت نفت در مجلس شورای اسلامی به تصویب نرسید. لذا مصوبه صدرالاشاره نیاز به تغییر دارد زیرا اولا لوایح قانونی موجود در خصوص وزارت نفت، فاقد جامعیت لازم بوده و متناسب با شرایط اقتصادی نفتی در سطح ملی، ‌منطقه‌ای و بین‌المللی نیست.

در بخش دیگری از این مقدمه آمده است لازمه تصویب اساسنامه سیاست‌های اصلی تابعه وزارت نفت،‌تدوین و تصویب قانون جامع‌الاطراف برای وزارت نفت است.

مع‌الوصف می‌توان بیان داشت که طرح "اصلاح قانون نفت"‌ مصوب 22 خرداد 90 و ارائه این طرح تحت عنوان "طرح قانون وزارت نفت" در حقیقت قوانین پیش نیاز و اسناد بالادستی برای تصویب اساسنامه شرکت‌های اصلی تابعه وزارت نفت هستند.

متن کامل طرح قانون وزارت نفت به شرح ذیل است:

ماده یک- هدف: وزارت نفت در راستای تحقق سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران در بخش نفت وگاز، سیاست‌گذاری، راهبری، برنامه‌ریزی ونظارت بر همه حوزه‌های بالادستی و پایین دستی صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی تشکیل شده و به نمایندگی از طرف حکومت اسلامی بر منابع و ذخایر نفت و گاز اعمال حق حاکمیت و مالکیت عمومی می‌کند.

ماده دو- اصطلاحات مندرج در ماده یک قانون اصلاح قانون نفت مصوب 22 خرداد مجلس شورای اسلامی در این قانون معتبر است.

ماده سه- وظایف و اختیارات وزارت نفت به شرح ذیل است:

الف- امور حاکمیتی و سیاست‌گذاری

1- تعیین خط مشی‌ها و سیاست‌های راهبردی عملیات بالادستی و پایین دستی نفت و گاز، پتروشیمی و پالایشی.

2- تهیه و تنظیم برنامه‌های عملیات بالادستی و پایین دستی نفت و گاز، پتروشیمی و پالایشی مطابق خط مشی‌ها و سیاست‌های ابلاغ شده و نظارت بر حسن اجرای آن

3- اجرای تصمیمات هیئت عالی نظارت بر منابع نفتی

4- تعیین و بازنگری و نظارت بر حسن اجرای استانداردهای حوزه نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی با همکاری دستگاه‌های اجرایی ذیربط و صدور گواهینامه‌های معتبر

5- تدوین رویه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی برای حفاظت، نگهداری و ارتقاء سطح بهداشت، ایمنی و محیط زیست در صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی با هماهنگی دستگاه‌های اجرایی ذیربط و نظارت بر اجرای آن.

6- وضع مقررات و صدور دستورالعمل‌های لازم برای حسن انجام امور مربوط به تولید،‌انتقال، ذخیره‌سازی، توزیع و مصرف فرآورده‌های نفت، گاز،‌فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی

7- تامین حفاظت و حراست از منابع، تاسیسات، شبکه‌های خطوط لوله، برق و مخابرات، اموال و اسناد مجموعه صنعت نفت و گاز کشور از طریق سازمان حراست صنعت نفت با همکاری نهادهای اطلاعاتی،‌امنیتی، انتظامی و پدافندی.

8- تعیین خط مشی مؤثر به منظور جایگزینی صادرات فرآورده‌های نفت و گاز و پتروشیمی به جای صدور نفت خام و گاز طبیعی مبتنی بر شاخص‌های اقتصادی و مزیت‌های رقابتی

9- تائید و اعلام رسمی آمار و اطلاعات میادین و ذخایر نفت و گاز کشور

ب- امور نظارتی

1- نظارت بر بهره‌برداری بهینه و صیانتی از ذخایر و منابع نفت و گاز کشور

2- نظارت بر فرآیند نگهداری و اداره تاسیسات دولتی نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی

3- نظارت بر فرآیند تجارت نفت، گاز، فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی

4- نظارت بر فرآیند تامین،‌ توزیع و تنظیم بازار نفت و فرآورده‌های نفتی و گازی در داخل کشور

5- نظارت بر فرایند سرمایه‌گذاری صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی در داخل کشور به منظور تحقق اهداف سرمایه‌گذاری و نیز نظارت بر سهم دولت در سرمایه‌گذاری‌های این صنایع در خارج از کشور بر اساس مقررات مربوط

6- اعمال نظارت و کنترل عملکرد شرکت‌های تابعه در زمینه‌های مالی، فنی،‌ اداری،‌حقوقی و بازرگانی و سایر امور

7- نظارت و پایش مجوزها و پروانه‌های بهره‌برداری صادر شده در عملیات بالادستی و پایین دستی

پ- امور اجرایی

1- تطبیق و تلفیق برنامه‌های عملیاتی، مالی و بازرگانی شرکت‌های تابعه و تدوین و تنظیم برنامه جامع در قالب برنامه‌های ملی و سیاست‌های اقتصادی و اجرایی دولت

2- تهیه و تنظیم و انتشار ترازنامه سالانه حامل‌های انرژی

3- تدوین نظام جامع بودجه‌ریزی عملیاتی و مدیریت منابع مالی

4- صدور مجوز فعالیت و پروانه بهره‌برداری برای اشخاص واجد شرایط بخش‌های غیردولتی در عملیات پایین دستی نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی بر اساس قوانین موضوعه

5- صدور مجوز فعالیت و پروانه بهره‌برداری برای اشخاص واجد صلاحیت جهت اکتشاف، توسعه، استخراج و تولید از همه میادین نفت و گاز کشور

6- شناسایی، آمایش و پیشنهاد مکان‌های مناسب برای ایجاد و توسعه مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در حوزه نفت،‌گاز، پتروشیمی و پالایشی در چهارچوب برنامه‌های آمایش سرزمین و توسعه مناطق و اعمال سیاست‌های حمایتی و نظارتی بر فرایند و اداره هر یک از این مناطق

7- صدور مجوز تشکیل انجمن‌ها، تشکل‌های تولیدی، تجاری و خدمات مهندسی در حوزه صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی با رعایت قوانین موضوعه

8- تهیه و تدوین و ابلاغ فهرست بهای تخصصی صنعت نفت، گاز و پتروشیمی کشور بر مبنای نرخ عوامل مندرج در فهرست بهای عمومی منتشره از سوی مراجع رسمی ذیربط

9- تهیه و تدوین فهرست سازندگان، پیمانکاران و مشاوران (مناقصه‌گران) صلاحیت‌دار در رشته‌های تخصصی صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی برابر مقررات و قوانین موضوعه

10- تدوین و ابلاغ نظام جامع فناوری اطلاعات و ارتباطات منابع سازمانی و نظارت بر طراحی و استقرار زیرساخت‌ها و سامانه‌های ذیربط در همه سطوح فعالیت صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی

ت- امور سرمایه‌گذاری و تأمین منابع مالی

1- تأیید طرح‌های توسعه‌ای و سرمایه‌گذاری صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی به منظور تکمیل زنجیره تولید و ایجاد ارزش افزوده بیشتر

2- ایجاد ساز و کار مؤثر برای جذب منابع مالی مورد نیاز داخلی و خارجی برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای و حفظ و نگهداشت توان تولید

3- جذب سرمایه‌گذاری‌های مختلف به منظور توسعه میادین هیدروکربری با اولویت میادین مشترک از طریق طراحی الگوهای قراردادی جدید از جمله مشارکت با سرمایه‌گذاران و پیمانکاران و خارجی بدون انتقال مالکیت نفت و گاز موجود در مخازن و با رعایت قواعد تولید صیانت‌شده.

ث- امور منابع انسانی، علمی و فناوری

1- حفظ و تقویت مراکز و مؤسسات آموزشی، دانشگاهی، تحقیقاتی، پژوهشی و مطالعاتی برای ارتقاء سطح علمی و عملیاتی و مهارت‌های فنی و کاربردی مورد نیاز صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی کشور

2- تهیه و انتشار نشریه‌های علمی، فنی و تخصصی داخلی و بین‌المللی به منظور ارتقای سطح دانش در صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی

3- تدوین نظام جامع منابع انسانی متناسب با نیازهای حوزه نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی نظارت بر حسن اجرای آن.

4- اعمال سیاست‌های حمایتی از بومی‌سازی و طراحی و ساخت تجهیزات و تأسیسات مورد نیاز صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی با هماهنگی دستگاه‌های اجرایی ذیربط در داخل کشور.

5- اتخاذ سیاست‌های حمایتی از شرکت‌ها و مؤسسات داخلی حوزه صنعت ، گاز ، پتروشیمی و پالایشی به منظور توانمندسازی و افزایش توان رقابتی آنها برای صدور خدمات فنی و و مهندسی در عرصه‌های بین‌المللی و در راستای ارتقای شاخص‌های بهره‌بری در اقتصاد ملی

6- تدوین نظام جامع پژوهشی و برنامه‌ریزی و حمایت از فناوریها و فعالیت‌های دانش بنیان برای استفاده از فناوری‌های پیشرفته و انتقال دانش فنی در صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی.

ج- امور بین‌الملل

1- تدوین و تعیین دیپلماسی انرژی کشور با همکاری دستگاه‌ها و نهادهای ذیربط در چارچوب  اسناد ملی راهبرد انرژی کشور و سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران.

2- برقراری روابط بین‌المللی، مذاکره و انعقاد تفاهم‌نامه‌ها، موافقت‌نامه‌ها و مقابله‌نامه‌های 2 یا چند جانبه با دولتها و مؤسسات بین‌المللی در زمینه‌های علمی، فنی، صنعتی، تجاری و سرمایه‌گذاری در حوزه صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و پالایشی به نمایندگی از طرف دولت با رعایت قوانین موضعه کشور.

3- عضویت یا نمایندگی جمهوری اسلامی ایران بر همه سازمانها، مجامع و کنفرانس‌های بین‌المللی ذیربط با رعایت قوانین موضوعه کشور.

ماده4- وزیر نفت رئیس مجمع عمومی صاحبان سهام شرکت‌های اصلی تابعه وزارت نفت که صد در صد سهام آن متعلق به دولت است، خواهد بود.

ماده5- اعضای هیئت مدیره شرکت‌های اصلی تابعه وزارت نفت با معرفی وزیر نفت و با تصویب مجمع عمومی نمایندگان صاحبان سهام شرکت‌های مذکور با حکم وزیر منصوب می‌شوند.

اعضای هیئت مدیره شرکت‌های اصلی تابعه از بین خود یک نفر را برای احراز سمت مدیریت عامل شرکت پیشنهاد می‌کنند که با تصویب و حکم وزیر به این سمت منصوب می‌شوند.

ماده 6- اساسنامه شرکت‌های اصلی تابعه وزارت نفت به تصویب مجلس شورای اسلامی می‌رسد.

ماده7- شرایط عمومی قراردادهای نفتی به تصویب وزیر نفت می‌رسد.

ماده8- بودجه سالانه وزارت نفت به عنوان دستگاه اجرایی در بودجه سنواتی کل کشور درج می‌شود.

ماده9- وزارت نفت موظف است برای دستیابی به اهداف موضوع این قانون، نمودار کلان تشکیلاتی خود را تنظیم و به تأیید معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی و معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور برساند.

ماده10- نظام‌های اداری و استخدامی و پرداخت‌های حقوق و مزایای کارکنان وزارت نفت و شرکت‌های اصلی تابعه آن، تابع آیین‌نامه ای خاص با رویکردی منطقه‌ای است که با پیشنهاد وزارت نفت و تأیید معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی و معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور حداکثر ظرف 6 ماه پس از ابلاغ این قانون به تصویب هیئت وزیران می‌رسد.

ماده 11- واگذاری و اجرای طرح‌های مربوط به اکتشاف، توسعه، تولید، تعمیر و نگهداشت میادین مشترک نفت و گاز با تأیید وزیر نفت و صرفا با رعایت آیین نامه معاملات شرکت ملی نفت ایران از شمول قانون برگزاری مناقصات مستثنی است.

تبصره- در اجرای این ماده، تعیین حداقل سهم ارزش کار طرف ایرانی موضوع ماده 3 "قانون حداکثر استفاده از توان فنی مهندسی، تولیدی و صنعتی و اجرایی کشور در اجرای پروژه‌ها و ایجاد تسهیلات به منظور صدور خدمات" مصوب 12 اسفند 75 مجلس شورای اسلامی بر عهده وزیر نفت است.

ماده 12- وزیر نفت عضو شورای اقتصاد است.

ماده13- وزارت نفت مکلف است به منظور تدوین و تنظیم مقررات لازم و بهبود فضای کسب و کار در حوزه نفت و گاز و صنایع مرتبط و وابسته و ایجاد زمینه رقابت سالم و شفاف بین فعالان اقتصادی این بخش و جلوگیری از انحصار حداکثر ظرف شش ماه پس از ابلاغ این قانون ساز و کار لازم را با مشارکت شورای رقابت به تصویب هیئت وزیران برساند.

ماده14- از تاریخ تصویب این قانون همه قوانین مغایر از جمله لایحه قانونی تأسیس وزارت نفت مصوب 7 مهر 58 و لایحه قانونی متمم لایحه قانونی تأسیس وزارت نفت مصوب 29 خرداد 59 لغو می‌شود.