کشف یک ژن از انسان باستان در چهره انسان امروزی

یک گروه بین‌المللی از پژوهشگران به سرپرستی "کالج دانشگاهی لندن"(UCL) در بررسی جدید خود، ۳۲ ناحیه ژنتیکی را شناسایی کرده‌اند که ویژگی‌های ژنتیکی مانند شکل بینی، لب‌ها، فک و پیشانی را تحت تاثیر خود قرار می‌دهند.

به گزارش ایسنا، در این پژوهش، داده‌های مربوط به ۶۰۰۰ داوطلب مورد بررسی قرار گرفت. پژوهشگران دریافتند که به نظر می‌رسد یکی از ژن‌ها، از "انسان‌تبار دنیسووا"(Denisovans) به ارث رسیده است. انسان‌تبار دنیسووا، به گروهی منقرض شده از انسان‌های دوره باستان اطلاق می‌شود که دهها هزار سال پیش زندگی می‌کرده‌اند.

پژوهشگران دریافتند که این ژن موسوم به "TBX15" که به شکل گرفتن لب کمک می‌کند، با داده‌های ژنتیکی یافت شده در انسان‌تبار دنیسووا ارتباط دارد و سرنخی از منشا ژن ارائه می‌دهد. انسان‌تبار دنیسووا، در آسیای میانه می‌زیسته است و سایر پژوهش‌ها نشان می‌دهند که آنها با انسان‌های امروزی در هم آمیخته‌اند زیرا نمونه DNA آنها در جزایر اقیانوس آرام و مردم بومی آمریکا دیده می‌شود.

دکتر "کاوستوب ادیکاری"(Kaustubh Adhikari)، از پژوهشگران این پروژه گفت: ژن‌های شکل‌دهنده صورت که ما یافته‌ایم، ممکن است محصول تکامل باشند زیرا انسان‌های دوره باستان برای سازگاری خود با محیط تکامل یافته‌اند. نسخه تعیین‌کننده شکل لب که در انسان‌تبار دنیسووا وجود داشت، احتمالا می‌توانست به توزیع چربی بدن کمک کند تا آنها با آب و هوای سرد آسیای میانه سازگارتر باشند. این ژن با ملاقات و ادغام دو گروه، به انسان مدرن منتقل شد.

دکتر "پیر فاکس"(Pierre Faux)، از پژوهشگران این پروژه گفت: از نظر ما، این نخستین بار است که نسخه‌ای از ژن به ارث رسیده از انسان‌های باستان، با ویژگی‌های صورت در انسان مدرن ارتباط دارد. اروپاییان امروزی، هیچ نسخه‌ای از DNA انسان‌تبار دنیسووا را ندارند اما بومیان آمریکا حامل آن هستند.

"بتی بونفانته"(Betty Bonfante)، از پژوهشگران این پروژه گفت: این تنها یکی از چند پژوهشی است که ژن‌های موثر بر چهره را در میان یک جمعیت غیر اروپایی جست و جو می‌کند.

از آنجا که نقشه‌برداری از ژنوم انسانی، امکان استفاده از پژوهش‌های مرتبط با ژنوم را برای یافتن ارتباط میان صفات و ژن‌ها فراهم کرده است، پژوهشگران فقط توانسته‌اند داده‌های پیچیده ژنتیکی هزاران نفر مربوط به دو قرن اخیر را به صورت همزمان تجزیه و تحلیل کنند. این پژوهش، اطلاعات ژنتیکی شرکت‌کنندگان را با ویژگی‌های مربوط به شکل چهره آنها مقایسه می‌کند.

"آندرس روئیز-لینارس"(Andres Ruiz-Linares)، از پژوهشگران این پروژه گفت: پژوهش‌هایی از این دست می‌توانند بینش‌هایی اساسی را در مورد پزشکی زیستی ارائه دهند که امکان درک نحوه تکامل انسان را برای ما فراهم می‌کند.

یافته‌های این پژوهش می‌توانند به درک فرآیندهای رشد کمک کنند که تعیین‌کننده ویژگی‌های چهره هستند و پژوهشگران را در بررسی اختلالات ژنتیکی که به ناهنجاری‌های صورت منجر می‌شوند، یاری می‌دهند.

همچنین، نتایج این پژوهش می‌توانند به درک تکامل شکل چهره انسان و سایر گونه‌ها کمک کنند. یکی از ژن‌های جدید کشف شده در این پژوهش، "VPS13B" است که بر بینی اثر می‌گذارد. این ژن، ساختار بینی موش‌ها را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد که نشان‌دهنده یک پایه ژنتیکی کاملا مشترک در میان گونه‌های پستاندار است.

این پژوهش، در مجله "Science Advances" به چاپ رسید.