علت بروز مسمومیت‌های دارویی در ایران

محمدرضا شانه ساز، در پیامی به مناسبت هفته پیشگیری از مسمومیت ها، عنوان داشت: زندگی صنعتی جوامع کنونی و دسترسی آسان به انواع مواد شیمیایی، داروها، سموم و...، بدون داشتن اطلاعات کافی از نحوه نگهداری، مصرف، عوارض، خطرات و هشدارهای مربوط به آن، شیوع مسمومیت های اتفاقی و تعمدی را به میزان زیادی افزایش داده است.

به گزارش مهر، بسیاری از ضایعات ناشی از بروز مسمومیت ها به سادگی قابل پیشگیری هستند و با نگاهی نو به آموزش نحوه پیشگیری از مسمومیت ها، جامعه می تواند از بروز آنها جلوگیری کند. اما متاسفانه سهل انگاری در نگهداری صحیح داروها و مواد شیمیایی در منزل، منجر به عوارض دائمی و آزار دهنده ناشی از مسمومیت ها خصوصاً در کودکان خواهد شد. وقوع مسمومیت های حرفه ای حاد و مزمن در کارگران شاغل در کارخانجات صنایع شیمیایی، استفاده از وسایل گازسوز و مواد شیمیایی و شوینده در منازل و فقدان آگاهی‌های کافی در اغلب خانواده ها، همگی منجر به بروز خطر و مسمومیت خواهد شد. همچنین سوء مصرف مواد مخدر و محرک، خود می تواند عامل بروز مسمومیت با این مواد باشد.

آمار بالای مصرف داروها در جامعه از یک سو احتمال بروز تداخلات دارویی را بالا خواهد برد و از سوی دیگر اشتباهاتی که ضمن تجویز و مصرف دارو به صورت ناخواسته صورت می‌گیرد، ممکن است بیمار را به سمت مصرف مقادیر بالاتر از دوز درمانی و متاسفانه عوارض ناشی از مسمومیت با داروها سوق دهد.

نکته حائز اهمیت دیگر ناآگاهی خانواده ها نسبت به نحوه نگهداری داروها در منزل است که می تواند منجر به بروز مسمومیت دارویی خصوصا در کودکان شود. در سال جاری همزمان با همه گیری بیماری کرونا در جهان، جامعه باید توجه ویژه ای به نگهداری و مصرف صحیح فرآورده های ضدعفونی کننده خانگی، صنعتی و همچنین الکل داشته باشد تا صدمات ناشی از مصرف آنها به حداقل برسد.

اجرای فعالیت های مرتبط با پیشگیری از مسمومیت ها در هفته نخست آبان هر سال می‌تواند در امر آموزش و اطلاع رسانی تمامی اقشار جامعه و کاهش موارد مسمومیت‌ های اتفاقی و تعمدی مفید واقع شود و با توجه به محدودیت تخت های بیمارستانی و هزینه های بالای دارو و درمان، خصوصا در شرایطی که اغلب ظرفیت بخش بهداشت و درمان کشور معطوف به درمان بیماران مبتلا به کرونا است، پیشگیری از مسمومیت می‌تواند به تمرکز بر درمان بیماران مبتلا به کرونا کمک شایانی کند.

در هفته نخست آبان ۹۹، اطلاع رسانی نحوه پیشگیری از مسمومیت ها از طریق انتشار مطالب، انجام تبلیغات شهری، اجرای آموزش های مجازی برای مخاطبین دانش آموز، دانشجو، شاغلین و مراجعه کنندگان به مراکزبهداشتی درمانی، کارخانجات، مؤسسات، مساجد و انجام عملیات وسیع اطلاع رسانی از طریق رسانه های عمومی شامل خبرگزاری ها، روزنامه ها، رادیو و تلویزیون، ارسال پیامک، درج پیامهای مربوط به هفته پیشگیری از مسمومیت ها در سربرگ های اداری، قبوض آب و برق و فیش حقوقی کارمندان و پخش مصاحبه ها و توصیه های علمی اساتید امر صورت می گیرد.

برگزاری هفته پیشگیری از مسمومیت ها برنامه‌ایست که در بسیاری از کشورهای جهان اجرا می شود و در کشور ما نیز پانزده سال است که هفته نخست آبان ماه به عنوان هفته «پیشگیری از مسمومیت ها» نامگذاری شده است و در این هفته در خصوص راه های پیشگیری از بروز انواع مسمومیت ها و چگونگی کنترل آن و نحوه انجام اقدامات اولیه در مواجهه با فرد مسموم، اطلاع رسانی و آموزش عمومی به صورت وسیع و گسترده ای انجام می پذیرد.

امید است تا با همکاری دانشگاه های علوم پزشکی کشور، مراکز اطلاع رسانی داروها و سموم سراسر کشور و سازمان ها و نهاد های همکار، مانند معاونت بهداشت، معاونت درمان، سازمان پزشکی قانونی کشور، سازمان اورژانس کشور، سازمان آتش نشانی، سازمان آموزش و پرورش و بسیاری دیگر، این هفته با شعار «پیشگیری از مسمومیت در همه گیری کرونا» و «با افزایش آگاهی، مانع مسمومیت دارویی شویم»، به بهترین و پر محتواترین شکل برگزار شود و دستیابی به اهدافی مانند ارتقاء دانش جامعه در خصوص داروها، مواد شیمیایی و سموم، کاهش مرگ و میر ناشی از مسمومیت ها، کاهش مراجعات مسمومیت به اورژانس بیمارستان ها و نحوه برخورد با حوادث شیمیایی میسر گردد.