زندگی اقتصادی هم که همه مردم دارند همین است، پنجاه سال هم اگر به تجارت و کار اقتصادی مشغول باشیم، ول کن نیستیم. باز کلی اهداف نرسیده و چشم انداز داریم. تا حدودی هم طبیعی است، هر چند گاهی به طمع و حرس زیادی می کشد.
با دانشجو یا دانشمندی هم که خوش و بشی کنی، می بینی به فکر رسیدن به مقام های بالاتر علمی است، و اصلا به آن چه دارد قانع نیست. یا به فکر پایان نامه است، یا در حال تألیف کتاب جدیدش است، یا مقاله ای را تنظیم می کند، یا ایده ای را در ذهن می پروراند و از این جور کارها.
با این وصف، زندگی ایمانی را چگونه توصیف کنیم؟ و انسان مؤمن در زندگی ایمانی اش چگونه زندگی می کند؟ گمان نمی کنم جز یک روند پویا و مترقی ایمانی، می توان تعریف دیگری برای زندگی ایمانی فرض کرد.
زندگی ایمانی مانند زندگی ورزشی و اقتصادی و علمی و هنری و سیاسی است. باید انسان مؤمن چشم انداز داشته باشد؛ به دنبال رکوردهای تازه باشد؛ آرزوهای بلند بلند در سر داشته باشد؛ باید بگوید فعلا سفت و سخت در حال تمرینم تا ببینیم خدا چه می خواهد و إن شاء الله بتوانم این مرحله را با موفقیت پشت سر بگذارم. اگر زندگی ایمانی این نیست، پس چیست؟
کسانی که زندگی ایمانی دارند، تصور روشنی از نماز بهتر و عبادت زیباتر و ولایتمداری عمیقتر و در یک کلمه دینداری بهتر دارند. وقتی افت می کنند، می فهمند و برای پیشرفتشان برنامه ها دارند. و حتی می توان گفت که اینها بایسته های زندگی ایمانی نیست، بلکه مقتضا و طبیعت آن است.
از برخی آیات می توان چنین برداشت کرد که اگر این پویایی و پیشرفت نباشد، آن ایمان حد اقلی پذیرفته نیست، یا در فراز و نشیب حوادث از بین خواهد رفت. خداوند متعال در قرآن، مؤمنان را به تجارتی فرا خوانده است که نتیجه ابتدایی اش، نجات از عذاب دردناک است؛ نه سود کلان. آن گاه به مؤمنانی که خود با "یا ایها الذین آمنوا" صدایشان زده است، فرمود: باید به خدا و پیامبر او ایمان بیاورید و بعد با مال و جانتان در راه او جهاد کنید! (يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّكُمْ عَلى تِجارَةٍ تُنْجِيكُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِيمٍ، تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ، وَ تُجاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ) [صف: 10، 11] و پیداست که آن ایمانی که مؤمنان به آن دعوت شده اند، غیر از این ایمانی است که خود داشتند.
و در آخر این نکته را باید به یاد سپرد که هیچ ورزشکاری در طول زندگی ورزشی اش، پشت سر هم ناکامی نداشته است. همچنین محال است، زندگی ایمانی بدون هیچ کامیابی و موفقیت همراه باشد.
