شهرداری تهران از سال ۹۳ عملیات ساخت زیرگذر گلوبندک را آغاز کرد، اما از دی ماه سال ۹۵ این پروژه متوقف شد و تجهیزات کارگاهی آن لکه ای بر زیبایی ورودی بازار تهران شد. علت این توقف هم دستور مدیر کل استان تهران بود.
به گزارش باشگاه خبرنگاران رجبعلی خسروآبادی مدیرکل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری استان تهران در ۲۴ دی ۹۵ طی نامه‌ای خطاب به شهردار منطقه ۱۲ نوشت: نظر به ضرورت اعمال نظر در خصوص عملیات عمرانی در چهارراه گلوبندک بر اساس ضوابط پایگاه‌های جهانی میراث فرهنگی، تا بررسی نقشه‌های مربوطه از هر گونه عملیات عمرانی در محدوده مذکور خودداری شود. بدیهی است یگان حفاظت میراث فرهنگی استان تهران اقدامات تأمینی را به عمل خواهند آورد.
از آن روز به بعد با توقف این پروژه و ماندگاری تجهیزات کارگاهی آن در ابتدای خیابان ۱۵ خرداد، چهره جدیدی بر ورودی بازار تهران شکل گرفت. کانکس‌های آهنی که هر روز به گرد و غبار آن افروده می‌شد، خاری بر زیبایی پیکره ورودی بازار تهران شد.
ضرورت ساخت زیرگذر گلوبندک
چهارراه گلوبندک به دلیل نقطه اتصالی که به بازار تهران و ایستگاه متروی ۱۵ خرداد دارد، بسیار مستعد تمرکز جمعیت در این نقطه است.
توقف تاکسی‌هایی که می‌خواهند، مردم را پس از خرید از بازار به منزلشان برسانند، جمعیتی که از خروجی‌های مترو مرتبا به خیابان سرریز می‌شوند و دستفروشانی که در این چهارراه می‌خواهند در بدو ورود افراد به بازار اجناس خود را به آنها بفروشند همه از عواملی هستند که بر ترافیک پیاده و سواره این چهارراه می‌افزایند.
ورود شورای شهر با ماجرای توقف ساخت
در پی طولانی شدن توقف ساخت این پروژه زهرا صدراعظم نوری عضو شورای شهر تهران در ۱۷ آذر ۹۸ در تذکری به شهرداری منطقه ۱۲ و معاون عمرانی شهردار تهران، خواستار ادامه به کار و تکمیل این پروژه شد.
او تاکید کرد: نسبت به تسهیل در عبور و مرور عابرین و جمع آوری تجهیزات کارگاهی آن محدوده اقدام لازم انجام شود و از شهرداری منطقه ۱۲ هم می‌خواهم که نسبت به پاکسازی معابر مذکور از مشاغل سیار به محلی دیگر اقدام کند.
واگذاری پروژه به معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران
روز بعد معاون فنی و عمرانی شهردار تهران و شهردار منطقه ۱۲ از این پروژه بازدید کردند و مقرر شد که عملیات ساخت آن از دست شهرداری منطقه ۱۲ خارج شود.
محمد حسین کریمی معاون فنی و عمران شهرداری منطقه ۱۲ تهران ۲۰ آذر ۹۸ گفت: پس از بازدید و توافقات انجام شده قرار بر این شد که تکمیل پروژه زیرگذر چهارراه گلوبندک به سازمان عمران شهرداری تهران محول شود.
وی افزود: نزدیک به یک سالی است که به دلیل نوسانات نرخ ارز و تأمین نشدن شرایط قراردادی پروژه زیرگذر چهارراه گلوبندک متوقف و به صورت نیمه تعطیل درآمد و تا امروز نزدیک به ۱۰ میلیارد تومان برای این پروژه هزینه شده است.
متاسفانه معاون فنی و عمران شهرداری منطقه ۱۲ تهران، از زمان و علت توقف خبری نداشته است، چراکه زمان توقف مربوط به سال ۹۵ و ۳ سال قبل از اظهارات اوست و علت توقف هم مداخلات میراث فرهنگی است.
ادامه توقف با گذشت ۴ ماه از انتقال
در حالی که ۴ ماه از واگذاری این پروژه به سازمان عمران شهرداری تهران می‌گذرد، هنوز تکمیل این پروژه فعال نشده است.
علی پیوسته مدیرعامل سازمان مهندسی و عمران شهر تهران گفت: طی ۴ ماه گذشته که پروژه منتقل شده، مشاور بر روی نقشه‌های فاز ۲ کار کرده است که این نقشه‌ها تا ۲ هفته دیگر تکمیل می‌شود و چون شهردار مشکل اولیه با میراث را حل کرده، لذا مشکلی برای ادامه کار پس از رسیدن نقشه‌ها نداریم.
مدیرعامل سازمان مهندسی و عمران شهر تهران اظهار کرد: در این پروژه ۳ درب دیگر به ایستگاه پانزده خرداد اضافه می‌شود، که یک درب در شرق خیابان ۱۵ خرداد و دو درب دیگر در غرب آن است.
او با اشاره به اینکه این پروژه در زمینی به مساحت ۳۲۰۰ متر در حال اجراست، گفت: تغییر پیمانکار سبب شد که مراحل اجرایی پروژه به تعویق افتد.
پیوسته با بیان اینکه پیش بینی اولیه از زمان تکمیل پروژه ۲ سال بود، تصریح کرد: به خاطر تغییراتی که رخ داد، پروژه با ۱۰ ماه تأخیر تا آخر سال ۹۹ به پایان می‌رسد.
او با بیان اینکه علاوه بر اضافه شدن درب‌های مترو ۱۵ خرداد، در این پروژه زیرگذر تقاطع خیام و ۱۵ خرداد هم تکمیل می‌شود، گفت: کارکرد مهمتر زیرگذر علاوه بر مسیر اتصال درب‌های مترو، انتقال مسیر عبور عابران به زیرزمین، ایمنی تردد آنها است.
او با بیان اینکه بهره برداری از این پروژه ۵۰ درصد از ترافیک عابران پیاده و مسافران را کاهش می‌دهد، گفت: تکمیل پروژه ۶۰ میلیارد تومان دیگر اعتبار نیاز دارد که در بودجه امسال ۴۰ میلیارد تومان آن تأمین شده است.
او در پاسخ به این سوال که چگونه با کسری ۲۰ میلیارد تومانی پروژه را تا آخر سال تمام می‌کنید؟ گفت: این امکان وجود دارد که به صورت مشارکتی توسط سرمایه گذار اعتبار باقیمانده را تأمین کنیم، لذا مشکلی برای تأمین اعتبار وجود ندارد.
پیوسته در خصوص میزان خسارات توقف ۴ ساله این پروژه گفت: هر حرکتی که متوقف شود، متحمل خسارت می‌شود و در این پروژه هم اولین خسارت از دست دادن زمان است که به دنبال آن خسارت ریالی هم وجود دارد.
اعتبارات دست انداز جدید تکمیل پروژه
در صورتی که طبق برنامه ریزی‌های انجام شده، اعتبارات این پروژه تأمین شود، کار آن تا پایان سال به اتمام می‌رسد، اما اگر به خاطر شرایط کرونایی که از چند ماه پیش شروع شده این پول نرسد، همچنان باید آلودگی بصری را در نقطه‌ای که روزانه هزاران گردشگر از نقاط مختلف دنیا به آن مراجعه می‌کنند شاهد باشیم.
متأسفانه ظهور و شیوع کرونا برنامه ریزی‌های درآمدی شهرداری را برهم ریخته است و چندان تضمینی وجود ندارد که شهرداری بتواند طبق بودجه مصوب سال ۹۹ مبلغ ۴۰ میلیارد تومان برای این پروژه را تأمین کند.
سید محمود میرلوحی عضو شورای شهر تهران گفته بود: پس از شیوع ویروس کرونا درآمد‌های شهرداری تهران ۲ هزار میلیارد تومان (دو سوم) کاهش یافت. چنانچه در اسفند ماه سال ۹۷ مبلغ ۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان درآمد داشتیم و امسال این مبلغ به ۷۰۰ میلیارد تومان رسید.
اولویت هزینه های ضروری در زمان کاهش درآمدها
صفا صبوری دیلمی معاون فنی و عمرانی شهردار تهران در خصوص تأثیر کاهش درآمد‌های شهرداری بر تکمیل این پروژه گفت: برخی از هزینه‌های شهرداری مانند حقوق و دستمزد و نظاف شهر، الزام آور است و نمی‌توان آنها را انجام نداد و اگر درآمدها کاهش یابد، نمی‌توان آن هزینه‌ها را کاهش داد، لذا مجبوریم آن را بر روی پروژه‌های غیر ضروری سرشکن کنیم.
معاون فنی و عمرانی شهردار تهران با بیان اینکه هنوز ابلاغی نشده که پروژه‌ها را به خاطر کاهش درآمدها متوقف کنیم، گفت: حدس ما این است که چنین اتفاقی رخ دهد.
او اظهار کرد: در برخی پروژه‌ها شیفت شب هم فعالند، اما در برخی پروژه‌ها علت کاهش سرعت عملیات مسافرت عوامل کارگاهی در ایام نوروز به شهرهایشان است.
لزوم علاج واقعه قبل از وقوع
ضروری است که شهرداری تهران، برای این پروژه و پروژه‌های دیگری که نفع عمومی و ملی را در پی دارند، چاره اندیشی کند، تا مبادا به خاطر نرسیدن اعتبارات، منفعت عمومی به مخاطره افتد.