دویچه وله در گزارشی درباره روند بازگرداندن مهاجران سوری از ترکیه به سوریه و تلاش‌های آلمان برای یافتن راهکاری سیاسی برای حل مساله سوریه و ایجاد ثبات در این کشور نوشته است: همزمان با آغاز گشت‌زنی نظامی مشترک روسیه و ترکیه در روز جمعه، امنیت در شمال سوریه به رغم توافق به دست آمده در سوچی میان مسکو و آنکارا همچنان متزلزل است.
به گزارش ایسنا با این حال، رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه تمایل دارد مهاجران سوری را به این کشور بازگرداند. ترکیه هم‌اکنون حدود ۳.۶ میلیون مهاجر سوری را در خود جای داده است.
اردوغان در نظر دارد دست‌کم یک میلیون تن از این مهاجران را به منطقه‌ای در سوریه بازگرداند که موسوم به "منطقه امن" است؛ منطقه‌ای که ترکیه از طریق عملیات "چشمه صلح" کنترل آن را به دست آورد. با این حال مسئولان ترکیه تاکید دارند که بازگرداندن مهاجران سوری تنها با خواست خود آن‌ها و به صورت داوطلبانه انجام خواهد شد.
طبق گزارش اخیر عفو بین‌الملل، ترکیه هم‌اکنون به دلیل وادار کردن مهاجران به ترک این کشور با انتقاد روبه‌رو است. دولت ترکیه اما این انتقادات را شدیدا رد می‌کند.
آندریس نیک، وکیل اتحاد دموکرات مسیحی که یکی از اعضای کمیته امور خارجی پارلمان آلمان نیز است، به خبرگزاری دویچه وله گفت، ارائه طرحی به سوری‌ها بای بازگشت به کشورشان "سناریویی عملی خواهد بود اما ما حامی هرگونه بازگشت اجباری برای مهاجران نخواهیم بود".
وی تاکید کرد، بازگرداندن این مهاجران باید طبق قوانین بین‌المللی صورت بگیرد و "اروپا و آلمان هیچ حمایت اقتصادی از بازگرداندن اجباری آنان نخواهند کرد".
"منطقه امن" با ۱۲۰ کیلومتر طول و ۳۲ کیلومتر عرض هم‌اکنون تحت کنترل ارتش ترکیه است و بسیار کوچک‌تر از منطقه‌ای ۴۴۴ کیلومتری است که اردوغان در طرح اصلی خود مطرح کرده بود. بنابراین انتظار می‌رود شمار افرادی که قرار است بازگردانده شوند نیز کمتر باشد.
طبق گزارش وزارت کشور ترکیه، حدود ۳۳۰ هزار مهاجر سوری به دنبال "عملیات سپر فرات" در سال گذشته میلادی به عفرین بازگشته‌اند.
با این حال، اویتون اورهان، کارشناس مسائل سوریه در "مرکز تحقیقات خاورمیانه" در آنکارا موسوم به "اورسام" می‌گوید: احتمال زیادی وجود دارد که بسیاری از این افراد از راه‌های غیرقانونی به ترکیه بازگشته باشند زیرا نتوانسته‌اند چیزی را که به دنبال آن بوده‌اند، پیدا کنند و اکنون به عنوان مهاجران ثبت نشده در ترکیه زندگی می‌کنند.
اورهان همچنین می‌گوید، اگر قرار است بازگشت این افراد به طور داوطلبانه صورت بگیرد، "شمار آنان میلیون‌ها نفر نخواهد بود".
او خاطرنشان کرد: از میان ۳.۶ میلیون سوری تنها ۱۰ تا ۱۵ درصد از شرق فرات آمده‌اند. بنابراین اگر قرار باشد این افراد به خانه‌های خود بازگردند، حداکثر می‌توان انتظار داشت که ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تن بازگردند.
اومیت اوزداغ، سیاستمدار اپوزیسیون ترکیه از حزب ملی‌گرای "خوب" اما چیز دیگری می‌گوید. او به دویچه وله گفت: درباره بازگشت داوطلبانه ابهام وجود دارد.
او در این باره اظهار کرد: وقتی جنگ پایان یابد، سوری‌ها باید به خانه‌هایشان بازگردند. بنابراین هرکس که می‌گوید این مساله داوطلبانه است، درست نمی‌گوید.
ترکیه در سال ۲۰۱۲ و با آغاز جنگ داخلی در سوریه اجازه داد پناهجویان سوری وارد این کشور شوند اما در سال‌های اخیر به دلیل مشکلات اقتصادی که ترکیه با آن روبه‌رو است، احساسات منفی درباره سوری‌ها افزایش یافته است.
اردوغان می‌خواهد با یافتن راهی برای حل مشکل مهاجران، حمایت رای‌دهندگان را به دست آورد. به همین دلیل معمولا اتحادیه اروپا را با توافقی که در سال ۲۰۱۶ درباره اسکان مهاجران با آن به امضا رسانده، تهدید می‌کند. اردوغان تهدید کرده است که کشورش درها را برای ورود مهاجران بیشتری به اروپا باز خواهد کرد؛ تهدیدی که در بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا هراس از موج تازه مهاجران را برانگیخته است.
سویم داغدلن، معاون رییس فراکسیون حزب "چپ" در پارلمان آلمان منتقد این رویکرد اتحادیه اروپا است. او می‌گوید، به جای سرمایه‌گذاری میلیاردها دلار در ترکیه به عنوان "دربان (اروپا) در برابر مهاجران، این پول باید برای بازسازی سوریه هزینه شود".
برا دولت آلمان، یافتن راهکاری سیاسی برای سوریه همچنان یک اولویت است. با این که طرح وزیر دفاع آلمان برای یک "منطقه امن" بین‌المللی حمایت کافی را در سطح داخلی و بین‌المللی به دست نیاورد، به نظر می‌رسد اتحاد دموکرات مسیحی همچنان گزینه‌های مشارکت بین‌المللی را در شمال سوریه بررسی می‌کند.
آندریس نیک، از وکلای این حزب اطمینان دارد که این مساله یکی از مسائل مورد بحث در نشست ناتو در لندن خواهد بود که اواخر سال جاری میلادی برگزار خواهد شد.
نیک با اشاره به درگیری‌های نظامی اخیر میان سربازان ترکیه و نیروهای بشار اسد، رییس جمهور سوریه و توافقی که در سوچی به دست آمد، اظهار کرد: باید به دقت بررسی کرد که آیا توافق روسیه و ترکیه واقعا وضعیتی باثبات را برای این منطقه ایجاد می‌کند که اجازه دهد ابتکار عمل‌های غیرنظامی و بازسازی در آن صورت گیرد یا خیر. من در این باره بسیار مردد هستم.
منطقه امن؛ برای آوارگان یا اردوغان؟
در حالی که ترکیه به اسکان مهاجران سوری در "منطقه امن" ادامه داده و مدعی است این روند به طور داوطلبانه انجام می‌شود، عفو بین الملل گزارش‌هایی را درباره اجبار آوارگان به ترک ترکیه داده است؛ گزارش‌هایی که آنکارا آن را رد می‌کند.
