در حالی اولین سال دوره پنجم شورای اسلامی شهر تهران پایان یافت که شورای شهر در طول این یک سال با مسائل و مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم کرده است. شورای دوره پنجم هر چند با بالاترین آمار آرای شهروندان توانست تمامی صندلی‌های سبز شورا را به خود اختصاص دهد، اما به دلیل تجربه کم و بعضاً نگاه‌های سلیقه‌ای نتوانست به وعده‌های انتخاباتی خود عمل کند. آزمون و خطای انتخاب شهردار تهران، دست به دست شدن مسائل و مشکلات شهر از گذشته به حال و حتی به آینده و توسعه کند مسائل عمرانی و شهری باب انتقادات را به این شورای یکدست که دولت و مجلس را همراه خود دارد، باز کرده است.
به گزارش جوان کاهش درآمد شهری، بسیاری از فعالیت‌های عمرانی را که از دوره گذشته آغاز شده بود را متوقف کرده یا با کندی به پیش می‌برد. چشم امید داشتن به اقدامات و مصوبات دولت و مجلس از دیگر مسائلی است که شورا با آن گام‌های توسعه‌ای خود را هماهنگ کرده است و تا زمانی که دولت و مجلس نتوانند کاری انجام بدهند همچنان شورا چشم انتظار باقی مانده است البته باید به این نکته اشاره کرد که گام‌های شورا و شهرداری برای جلوگیری از شهرفروشی و جلوگیری از ریخت و پاش‌های غیرضروری به نفع شهروندان در حال انجام است، اما به دلیل کم کاری اعضای شورا و نداشتن برنامه‌های منسجم و زودبازده سبب شده است تا مسائل و مشکلات شهری در همه بخش‌ها در شورای پایتخت رسوب کند. به هر روی انتظارات شهر ده میلیونی از شورای پنجم که رئیس آن، آن را شورای شهر مردم عنوان می‌کند همچنان باقی مانده است.
تجربه ۴ دوره شورا برای شورای پنجم
نهال شورا حالا در حال تبدیل شدن به درخت تنومند فعالیت‌های مدنی است. چهار دوره تجربه شورایی، شورای شهر پایتخت را تبدیل به شورایی با پشتوانه نسبتاً قوی کرده است. حال اعضای شورا جایگاه خود را در مدیریت شهری پیدا کرده‌اند و شهروندان هم می‌دانند نیاز‌ها و انتظارات خود را در بسیاری از بخش‌های زندگی شهرنشینی از شورا طلب کنند.
تغییر یکباره اعضای شورا در دوره پنجم نشان از تغییر نگاه شهروندان به شورا داشت و هر چند کفه سیاسی شورا در این دوره بسیار سنگین‌تر از دوره‌های گذشته بود و همه اعضای شورا از یک طیف سیاسی گام به آن نهادند، اما کفه خدمت به شهر و شهروندان همچنان بالاتر از کفه دیگر قرار گرفته است. تجربه دوره‌های گذشته سبب شده است تا شورا که در ابتدا شورای اسمی بود حالا تبدیل به شورای رسمی شود!
وعده‌های زیاد، عملکرد متوسط
با آغاز دوره اول شورای پنجم انتخاب سکاندار شهر آزمونی بود برای اعضای شورا در مقابل آرای شهروندان. به هر رو انتخاب شهردار در این دوره انجام شد ولی دیری نپایید که شهردار منتخب به دلیل بیماری برگه استعفای خود را ارائه کرد تا شهر بدون شهردار اداره شود! انتخاب شهردار جدید هزینه سنگینی را به شهر و شهروندان وارد ساخت و وجهه شورا را زیر ذره‌بین کارشناسان و صاحب‌نظران قرار داد. عاقبت‌اندیشی در شورایی که عقل جمعی در آن حاکم است کار را به جایی رساند که انتقادات به مدیریت شهری افزایش یافت.
انتخاب شهردار فعلی هر چند از بدنه شهرداری‌ها صورت گرفت ولی باز هم بی‌توجهی به مسائل و مشکلات حاشیه‌ای کار را به جایی رسانده است که شاید شهردار فعلی به دلیل مشمول شدن به مصوبه مجلس در خصوص ممنوعیت به‌کارگیری بازنشستگان، سکان هدایت شهرداری را رها کند.
در حقیقت انتظار می‌رفت تا با کاهش تعداد اعضای شورا دقت‌نظر و توجه روی مسائل شهری و شهرداری افزایش یابد، اما این انتخاب هم در معرض آزمون و خطا قرار دارد.
امید آنکه اعضای شورای شهر بتوانند شهردار فعلی را در جایگاه خود حفظ کنند تا هزینه‌های انتخاب شهردار بعدی به شهر و شهروندان تحمیل نشود.
کم‌رنگ شدن فعالیت‌های شورایاری
به دلیل کم‌رنگ شدن فعالیت‌های شورایاری‌ها، عملاً اعضای شورا با تمام مسائل و مشکلات ریز و درشت شهری درگیر شده‌اند تا آنجایی که کمتر فرصت می‌کنند به شهروندان سری بزنند. ملاقات‌های مردمی اعضای شورا کاهش یافته و همین امر سبب شده تا مسائل و مشکلات کوچک بیشتر خودنمایی کند. با کاهش اعضای شورا انتظار می‌رفت اعضای شورا بدنه کارشناسی خود را بیش از گذشته تقویت کنند و با نگاه کارشناسی و تخصصی به حل مسائل و معضلات شهری بپردازند. زمانبر بودن برخی مصوبات شورا و طولانی‌تر شدن مباحث مطرح شده در شورا بعضاً کار را به اظهارنظر‌های سلیقه‌ای و حاشیه‌ای کشانده است. ذکر این نکته در این بخش ضروری است که تمامی مسائل شهری به نوعی به یکدیگر زنجیر شده‌اند و توجه به یک حلقه سبب غافل شدن از سایر حلقه‌ها خواهد شد بر این اساس انتظار می‌رود که مسائل شهری در یک پروسه کامل همراه با پیوست‌های اجتماعی، فرهنگی و... دیده شود تا نقطه اثر واقع شود.
تغییرات مداوم و مستمر در مدیریت شهری
نبود مسیر مشخص و برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت و میان‌مدت و بلندمدت کار را به جایی رسانده که کلیددار شهر همچنان در زمان کوتاه دست به تغییرات متعددی بزند که این امر نیز به فعالیت‌های شهری آسیب می‌رساند. به هر حال انتظار می‌رود شورا و شهرداری که مدیریت شهری را تشکیل می‌دهند بتوانند با تعامل و هم‌افزایی این مسائل را به دور از چشم شهروندان حل و فصل کنند چراکه شهروندان به افراد در مدیریت شهری چشم ندوخته‌اند بلکه عملکرد‌ها را مد‌نظر قرار می‌دهند.
رسوب مشکلات شهری در شورا
شهر موجود زنده‌ای است که در همه حال نیازمند مراقبت در همه حوزه‌هاست و کمتر توجه کردن به آن می‌تواند مسائل و مشکلات شهری را به کلاف سردرگم تبدیل کند. براین اساس لازم است تا نمایندگان شورا به دور از نگاه‌های سیاسی و حاشیه‌ای فعالیت‌های شهری را دنبال کنند. در غیر این صورت مسائل ریز و درشت شهری در شورا رسوب خواهد کرد و تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی برای حل و فصل مسائل و مشکلات شهری را دشوار خواهد ساخت.
توجه اعضای شورا به همه حوزه‌های شهری می‌تواند جلوی بسیاری از بی‌قانونی‌ها و قانون‌شکنی‌ها را بگیرد. حل و فصل بسیاری از معضلات شهری همچون آلودگی هوا، ترافیک، بافت فرسوده و آسیب‌های اجتماعی هر چند در نگاه کلان به تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری کلان کشوری وابسته است، اما عملکرد ضعیف سبب شده است تا در حوزه شهری این مسائل و مشکلات در شورا به عنوان مغز متفکر مدیریت شهری باقی بماند و همچنان دست به دست شود.
بدنه کارشناسی شورا نیازمند تقویت است
۲۱ عضو شورای پایتخت نمی‌توانند بدون نگاه کارشناسی و تخصصی به مسائل شهری ورود کرده و تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی کنند. بر این اساس ضروری است تا نگاه کارشناسی به مسائل و مشکلات شهری بیش از گذشته تقویت شود و با حضور صاحب‌نظران دانشگاهی مجرب مسائل به صورت ریشه‌ای دنبال شود. ارائه راهکار‌های موقت برای نگهداشت شهر و توسعه آن در درازمدت فقط تحمیل هزینه به شهر و شهروندان است. وجود مسائل و مشکلات فراوان شهری که همچون کلاف درهم تنیده شده است نشان از آن دارد که باید راهبرد‌های ارائه شده محل آزمون و خطا نباشد، بلکه بتواند با گذشت زمان باری از دوش شهر و شهروندان بردارد. استفاده از ظرفیت‌های بالای مجلس و دولت می‌تواند گام مؤثری در ارتقای جایگاه شورا باشد و مدیریت شهری یکپارچه را به مرور زمان محقق سازد تا تصمیم‌گیران و تصمیم‌سازان شهر بهتر از گذشته بتوانند برای حل مسائل و مشکلات شهری گام بردارند.
نقد سازنده هدیه ارزشمند به شورایی‌ها
رئیس شورای شهر تهران با اشاره به پایان اولین سال دوره پنجم شورا گفت: شورای مردم وصف مناسبی از این دوره است و شورای پنجم نه تنها شورای یکدست بلکه همدل و همراه بود و از تعصب و لجاجت فاصله داشت.
محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران معتقد است اگر بخواهیم برای این شورا عنوانی را انتخاب کنیم «شورای مردم» وصف مناسبی است چراکه این شورا بالاترین نصاب مشارکت مردمی و آرای شهروندان در تاریخ ایران را رقم زده است و این مسئولیت سنگینی را از سوی شهروندان متوجه ما کرده است. وی شورای پنجم را نه تنها شورایی یکدست، بلکه همدل و همراه توصیف کرد و گفت: چنین شورایی، اما از تعصب و لجاجت فاصله داشت، نسبت به نگاه‌های متفاوت و انتقادات گوشی شنوا داشت و تمام تلاش خود را در جهت نمایندگی همه شهروندان، نه تنها گروهی که به فهرست امید رأی دادند، به‌کار برد. هاشمی با تشریح عملکرد یک‌ساله دوره جدید شورا گفت: در طول یک‌سال نخست مسئولیت شورای پنجم، ۸۰ جلسه در صحن علنی، ۶۰ جلسه هم‌اندیشی اعضای شورا، ۷۳ جلسه هیئت رئیسه، ۵۰۰ جلسه کمیسیون‌های تخصصی و صد‌ها بازدید و جلسه کارشناسی، ملاقات تخصصی و مردمی تشکیل شد که شرح کامل آن در گزارش مشروحی که تقدیم اصحاب رسانه و افکار عمومی خواهد شد، مندرج است. رئیس شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه طبیعی است مهم‌ترین عرصه بروز و تبلور عملکرد شورای شهر در انتخاب شهردار نمایان می‌شود و این شهرداری است که بازوی اجرایی مدیریت شهری و محقق‌کننده سیاست‌های شورای شهر و منتخبین مردم است اظهار داشت: در شورای پنجم با وجود آنکه در ابتدای فعالیت شورا، شهردار منتخب با اجماع اعضای شورای شهر برگزیده شد، اما به دلایلی پس از هفت ماه ناگزیر به استعفا شد و انتصاب سرپرست و شهردار جدید موجب شد تا در سال نخست شورای شهر، سه تغییر در مسند مدیریت شهری رخ دهد و با توجه به شرایط اقتصادی ویژه کشور و رکود در صنعت ساختمان، عملاً امکان بروز تحول عینی و رونق در مدیریت شهری به میزان مورد انتظار محقق نشد که خارج از اراده و توان شورای پنجم بود. وی از طرف اعضای شورای شهر تهران، از ارائه دیدگاه‌ها و نظرات ارزشمند منتقدین شورا قدردانی کرد و افزود: عمیقاً به این موضوع اعتقاد داریم که بهترین هدیه و حمایت، نقد سازنده و کارشناسی است و عزیزانی که با هر انگیزه و از هر منظری اقدام به نقد شورای پنجم و مدیریت شهری کرده‌اند، به‌ویژه در حوزه اصحاب رسانه، ما را مرهون لطف و محبت خویش ساخته‌اند.
رئیس شورای شهر تهران با اشاره به پایان اولین سال دوره پنجم شورا گفت: شورای مردم وصف مناسبی از این دوره است و شورای پنجم نه تنها شورای یکدست بلکه همدل و همراه بود و از تعصب و لجاجت فاصله داشت.
محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران معتقد است اگر بخواهیم برای این شورا عنوانی را انتخاب کنیم «شورای مردم» وصف مناسبی است چراکه این شورا بالاترین نصاب مشارکت مردمی و آرای شهروندان در تاریخ ایران را رقم زده است و این مسئولیت سنگینی را از سوی شهروندان متوجه ما کرده است. وی شورای پنجم را نه تنها شورایی یکدست، بلکه همدل و همراه توصیف کرد و گفت: چنین شورایی، اما از تعصب و لجاجت فاصله داشت، نسبت به نگاه‌های متفاوت و انتقادات گوشی شنوا داشت و تمام تلاش خود را در جهت نمایندگی همه شهروندان، نه تنها گروهی که به فهرست امید رأی دادند، به‌کار برد. هاشمی با تشریح عملکرد یک‌ساله دوره جدید شورا گفت: در طول یک‌سال نخست مسئولیت شورای پنجم، ۸۰ جلسه در صحن علنی، ۶۰ جلسه هم‌اندیشی اعضای شورا، ۷۳ جلسه هیئت رئیسه، ۵۰۰ جلسه کمیسیون‌های تخصصی و صد‌ها بازدید و جلسه کارشناسی، ملاقات تخصصی و مردمی تشکیل شد که شرح کامل آن در گزارش مشروحی که تقدیم اصحاب رسانه و افکار عمومی خواهد شد، مندرج است. رئیس شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه طبیعی است مهم‌ترین عرصه بروز و تبلور عملکرد شورای شهر در انتخاب شهردار نمایان می‌شود و این شهرداری است که بازوی اجرایی مدیریت شهری و محقق‌کننده سیاست‌های شورای شهر و منتخبین مردم است اظهار داشت: در شورای پنجم با وجود آنکه در ابتدای فعالیت شورا، شهردار منتخب با اجماع اعضای شورای شهر برگزیده شد، اما به دلایلی پس از هفت ماه ناگزیر به استعفا شد و انتصاب سرپرست و شهردار جدید موجب شد تا در سال نخست شورای شهر، سه تغییر در مسند مدیریت شهری رخ دهد و با توجه به شرایط اقتصادی ویژه کشور و رکود در صنعت ساختمان، عملاً امکان بروز تحول عینی و رونق در مدیریت شهری به میزان مورد انتظار محقق نشد که خارج از اراده و توان شورای پنجم بود. وی از طرف اعضای شورای شهر تهران، از ارائه دیدگاه‌ها و نظرات ارزشمند منتقدین شورا قدردانی کرد و افزود: عمیقاً به این موضوع اعتقاد داریم که بهترین هدیه و حمایت، نقد سازنده و کارشناسی است و عزیزانی که با هر انگیزه و از هر منظری اقدام به نقد شورای پنجم و مدیریت شهری کرده‌اند، به‌ویژه در حوزه اصحاب رسانه، ما را مرهون لطف و محبت خویش ساخته‌اند.
