به‌گفته رئیس اداره بهزیستی استان چابهار ۳۰۰ نفر در این شهرستان ایدز دارند و به تنهایی ۷۸ نفر از آنها متعلق به یک روستا هستند.
به گزارش آرمان حسن تاوانه همچنین از وجود هزار و ۵۰۰ کارتن‌خواب زن و مرد در این منطقه خبر داد. ابتلای نزدیک به ۱۰۰نفر از اهالی یک روستا شاید در مقابل جمعیت ۲ میلیون و ۷۷۵ هزار و چهار نفری ساکن چابهار چندان به چشم نیاید، اما ترسناک است. در واقع به‌رغم تمام اقداماتی که دولت و سازمان‌های مردم‌نهاد در زمینه جلوگیری از بیماری ایدز انجام می‌دهند، به نظر می‌رسد این بیماری در برخی مناطق‌روستایی اپیدمی شده و حداقل با اطمینان می‌توان گفت برنامه‌های پیشگیری در این روستا با شکست مواجه شده است.
باتوجه به آمار قابل توجه کارتن‌خوابان در این منطقه وجود آسیب‌های‌اجتماعی فراوان نیز دور از تصور نیست، زیرا حضور این تعداد افراد بی‌خانمان قطعا میزان امنیت، سلامت و رفاه اجتماعی را کاهش و میزان اعتیاد را افزایش می‌دهد. هرچند هنوز اعلام‌نظر رسمی درباره دلایل ابتلای این تعداد از ساکنان در دست نیست، اما به‌نظر می‌رسد ابتلای آنها به‌ایدز به مساله اعتیاد و تزریق موادمخدر بی‌ارتباط نباشد.
در واقع مساله رفاه اجتماعی در جوامع مهاجرپذیر و روستایی به‌شدت در معرض تهدید است؛ از سوی دیگر یکی از الزامات افراد برای تحقق رفاه‌اجتماعی تامین امنیت و سلامت آنهاست. بنابراین ساکنان این مناطق نیازمند حمایت‌های مالی و اجتماعی بیشتری از سوی مسئولان هستند که وضعیت فعلی استان چابهار نشان‌دهنده غفلت مسئولان از این مهم است.
جالب است بدانید چابهار 56 هزار حاشیه‌نشین دارد که بدون امکانات رفاهی گذران زندگی می‌کنند. علاوه بر این اگر جمعیت کارتن‌خواب چابهار که از آسیب‌های اجتماعی در رنج هستند را نیز به این تعداد بیفزاییم تعداد افراد در معرض آسیب‌های‌اجتماعی نزدیک به 60 هزار می‌شود. به گفته شهردار چابهار نصف جمعیت شهر حاشیه‌نشین هستند و این بندر بالاترین نرخ حاشیه‌نشینی نسبت به جمعیت را در کشور دارد.
یونس حقانی افزود: «این جمعیت حاشیه‌نشین در کانون‌های‌جمعیتی پراکنده در مجموع در محدوده‌ای هزار و 200 هکتاری زندگی می‌کنند که از نظر تراکم جمعیتی، سرعت رشد حاشیه‌نشینی و الگوی زیست حاشیه‌نشینی نه تنها در کشور بلکه در جهان کم‌سابقه است.» پازل ابتلای شهروندان چابهاری به‌بیماری‌های عفونی را سه‌گانه تراکم جمعیتی بالا، سرعت رشد آسیب‌های اجتماعی و بی‌آبی و کم‌آبی کامل می‌کند، هرچند این بیماری عفونی و قابل‌کنترل است، اما به‌نظر می‌رسد فقدان سیستم‌های حمایتی و بهداشتی مناسب عنان کنترل این بیماری را تا حدود زیادی از دست مسئولان در این منطقه خارج کرده است، هرچند نمی‌توان از اقدامات وزارت بهداشت در زمینه کنترل، مقابله و درمان ایدز چشم‌پوشی کرد، اما زور آسیب‌های اجتماعی در این شهر به سلامت و بهداشت چربیده است و غول ایدز همچنان زنده و به‌میزانی قدرتمند است که جمعیت زیادی در یک روستای واحد را مبتلا کند، هرچند بنا به گفته عبدالرحیم کردی، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار گسترش حاشیه‌نشینی در چابهار حاصل خشکسالی ۱۸ ساله شهر‌های مختلف سیستان و بلوچستان، بیکاری و فقر در روستا‌ها و مهاجرت روستاییان به شهر است، اما این دلایل کافی نیست تا بتوان با معضلات حاشیه‌نشینی و افزایش آسیب‌های‌اجتماعی در این شهر کنار آمد یا نسبت به آنها سکوت کرد.
300 چابهاری ایدز دارند
رئیس اداره بهزیستی چابهار درباره آسیب‌های اجتماعی در این منطقه بیان کرد: آمار کارتن‌خوابان به‌صورت ثابت نبوده و متغیر است. حسن تاوانه تاکید کرد که مهاجرپذیر بودن چابهار، آب و هوای خوب و وجود شغل‌های کاذب در منطقه موجب بالارفتن مهاجرت به این منطقه شده است و به همین دلیل از سراسر کشور به این منطقه مهاجرت صورت می‌گیرد.
او در رابطه با آمار کودکانی که در این مناطق اعتیاد دارند، بیان کرد: آمار کودکان مبتلا به اعتیاد بین ۲۰ تا۳۰ کودک است که اکثرا از شهرستان‌های همجوار همچون ایرانشهر، دلگان و بزمان هستند، البته این آمار هم به‌صورت ثابت نیست.
تاوانه در رابطه با وجود روستایی در این منطقه که آمار نسبتا بالایی از ابتلا به HIV در آن وجود دارد، بیان کرد: در یکی از روستاهای این منطقه به نام درگز آمار ابتلا بالای ۷۸ نفر تایید شده است؛ البته بهتر بود این آمار از طریق مرکز بهداشت شهرستان رسما اعلام می‌شد، اما شاید ملاحظه‌کاری آنها به‌دلیل توریستی بودن شهرستان و محرمانه‌بودن این دست اطلاعات آماری است، آمار کلی ابتلا به HIV در شهرستان چابهار نیز تقریبا ۳۰۰ نفر است. او در ادامه گفت: اداره بهزیستی برای پیشگیری از گسترش HIV در منطقه درخواست کرده که اقدامات توافقی با نهادهای مسئول انجام شود، اما کارشناسان مرکز بهداشت شهرستان برای ثبت اطلاعات مشخصات سجلی و هویت در سامانه بهزیستی کشور مدت یک‌سال پاسخگو نبودند، به‌تازگی شبکه بهداشت شهرستان اعلام کرده است که در اختیار گذاشتن آن منوط به‌موافقت مسئولان بالادست استانی است.
رئیس اداره بهزیستی چابهار در ادامه گفت: با پیگیری‌های به‌عمل آمده، توزیع کیت‌ها، تست HIV در مددسراهای اضطراری، شلتر مراکزی گذری کاهش آسیب(DIC) عملی شده است. شبکه بهداشت نیز برای در اختیار گذاشتن کیت‌های تست اعلام آمادگی کرده است، حال باید دید که چه می‌شود.
وظیفه سنگین دانشگاه علوم‌پزشکی در مناطق بی‌بضاعت
نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در گفت‌وگو با «آرمان» در ارتباط با پیشگیری بیماری ایدز در مناطق کمتر توسعه‌یافته می‌گوید: در مناطق‌محروم و روستایی باید اطلاعرسانی مناسب نسبت به بیماری HIVوجود داشته باشد. محمد‌حسین قربانی می‌افزاید: آنچه باعث نگرانی است، آگاهی نداشتن مردم نسبت به این بیماری است. اگر بتوان اطلاعرسانی را توسط دانشگاه‌های علوم‌پزشکی، مراکز بهداشتی و حتی بهورزان به نقاط مختلف کشور به‌ویژه مناطق کمتر توسعه‌یافته گسترش داد به‌دلیل نگاه و توجه مردم به‌حوزه سلامت و همچنین خوف نسبت به بیماری ایدز آنها به‌راحتی و سادگی مراجعه می‌کنند. او تاکید می‌کند: عامل اصلی ویروس ایدز روابط جنسی است و اگر مردم در هنگام روابط جنسی از فضای بهداشتی و پوشش خوب استفاده کنند، قطعا شاهد کاهش آمار ابتلای ایدز از طریق روابط جنسی هستیم. قربانی می‌افزاید: امروز در کشور حوزه موادمخدر یکی دیگر از موارد اصلی ابتلا به ایدز است، زیرا در هنگام تزریق هیچ‌کدام از مسائل بهداشتی توسط معتادان رعایت نمی‌شود. به‌عنوان مثال چندین فرد معتاد از یک سرنگ استفاده می‌کنند. بیشترین عامل شیوع ویروس ایدز در کشور از طریق تزریق است. برای کنترل هزینه‌های اجتماعی کشور و همچنین ناکامی در درمان معتادان بهترین روش، درمان چشمگیر و موفقیت‌آمیز معتادان است. او تاکید می‌کند: برای آنکه در انتقال ویروس ایدز هزینه اجتماعی پرداخت نشود حداقل معتادان به سرنگ‌های یکبار مصرف تجهیز شده و شناسایی شوند، زیرا ابتلای یک بیمار به ویروس HIV مشکلات زیادی برای نسل‌های آینده تولید می‌کند و علاوه بر این فجایع اجتماعی زیادی برای کشور پدید می‌آورد. بنابراین هرچه پول خرج پیشگیری از ایدز شود، هزینه نیست، بلکه سرمایه‌گذاری است. قربانی می‌گوید: این مسائل باید با شفافیت و به‌دور از هرگونه مسائل اجتماعی در مدارس ابتدایی آموزش داده شوند. از تفکرات قدیمی باید دست برداشت و آموزش به مقاطع ابتدایی برود تا از هزینه‌های کشور کم شود. او تاکید می‌کند: قطعا در مناطق مهاجرپذیر، مباحث فقر اقتصادی، معیشت، اشتغال، فرهنگی، ازدواج فامیلی نیازمند کار، نظارت و آموزش بیشتر و وظیفه سنگینی بر دوش دانشگاه‌های علوم‌پزشکی در این مناطق است. مسئولان بهداشتی باید دقت بیشتری در مناطق کمتر توسعه یافته از خود بروز دهند. قربانی می‌گوید: یکی از عوامل بروز آسیب‌های اجتماعی و شیوع بسیاری از بیماری‌ها بحث مهاجرت‌ها، کارتن‌خوابی و اعتیاد بوده که نیازمند برنامه و نظارت دقیق‌تر و بهتر در کمک به رفع این آسیب‌ها هستیم.
