کفپوش اپوکسی
کفپوش اپوکسی یکی از رایج ترین محصولاتی است که برای پوشش کف به خصوص زیرآیند بتن به کار می رود. این محصول در واقع از دو جز رزین و هاردنر تشکیل شده که در ترکیب و واکنش با یکدیگر محصول نهایی را ایجاد می کنند. جز اول معمولا رزین اپوکسی 100 درصد جامد است که از واکنش دو ماده بیس فنول A و اپی کلروهیدرین به دست آمده، جز دوم یا هاردنر نیز بیشتر اوقات پلی آمین است، ترکیبی که می تواند باعث پخت رزین اپوکسی و سخت شدن آن بشود. نکته مهم در مورد این محصولات، تاثیر بالای نوع رزین اپوکسی و هاردنر در خواص نهایی کفپوش است.
کفپوش های اپوکسی در مجموع ضخامتی بین 0.5 تا 3 میلی متر دارند که مقدار آن عموما بستگی به کاربرد مورد نظر دارد. برای مثال اجرای این کفپوش برای کارهای اداری و آزمایشگاهی حدود 1000 تا 2000 میکرون (1 تا 2 میلی متر) و اما برای پارکینگ های تجاری در حدود 3000 میکرون است. همچنین از آن جایی که این کفپوش ها معمولا 100 درصد جامد بوده، تفاوت زیادی بین ضخامت اعمال شده و ضخامت نهایی آن وجود نداشته و همین موضوع به استحکام مکانیکی بالای کفپوش کمک می کند.
ویژگی مهم دیگر این کفپوش ها در زمان اجرا، بحث خود ترازشوندگی (Self-Leveling) آن ها است که باعث می شود کفپوش اپوکسی (یا پلی یورتان) در صورت برخورداری از خواص رئولوژیکی مناسب و کشش سطحی پایین، به راحتی همتراز با سطح شود. ویسکوزیته کفپوش اپوکسی معمولاً در محدوده 11 تا 15 پاسکال در ثانیه، دانسیته آن حدوداً 1.15 گرم بر سانتی متر مکعب و دمای آتش گیری آن بالای 150 درجه ساتی گراد است.
مواد مختلفی در ساخت و فرمولاسیون رزین اپوکسی به کار می روند که هر کدام نقش مهم و بسزایی در تعیین خواص نهایی کفپوش دارند، در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم.
دیسپرس کننده
در کنار دو جز رزین و هاردنر، ماده دیگری که در کفپوش اپوکسی به کار می رود، دیسپرس کننده است. نقش این مواد کم کردن تنش بین سطحی میان پیگمنت و پرکننده ها (فیلرها) است تا پیگمنت ها بتوانند بهتر در مدیوم رزین پخش شوند. در واقع دیسپرس کننده ها از ته نشیدن پیگمنت ها جلوگیری کرده و زمان اختلاط آن ها را کاهش می دهند. در مواردی این مواد می توانند به جریان پذیری بهتر کفپوش نیز کمک شایانی کنند.
پیگمنت و فیلرها
نقش پیگمنت ایجاد فام و رنگ کفپوش اپوکسی بوده اما از آنجایی که پوشش های اپوکسی با ضخامت بالا اعمال می شوند، نیازی به پشت پوشی نبوده و اهمیت پیگمنت در کفپوش کمتر از دیگر مصارف رنگ و پوشش است. در کفپوش اپوکسی، پیگمنت ها حدوداً ۵ درصد از فرمولاسیون نهایی را تشکیل می دهند و بیشتر آن ها پیگمنت های هندی هستند.
افزودنی ها
افزودنی ها یکی دیگر از مواد مهمی است که در فرمولاسیون کفپوش اپوکسی به کار می روند. مقدار این مواد در محصول نهایی بسیار کم است (در حدود 1 درصد) اما به شدت قیمت کفپوش اپوکسی و خواص نهایی را تحت تاثیر قرار می دهد. این مواد از شرکت های چینی مختلف و شرکت های بزرگ بین المللی چون BASF و BYK خریداری می شوند. لازم به ذکر است که شرکت ماناپلیمر نیز تمامی افزودنی ها خود را از کمپانی BYK خریداری می کند.
ضد کف و ضد حباب
واکنش میان رزین اپوکسی و هاردنر پلی آمین واکنشی گرمازا است و در اثر اختلاط و اجرای کفپوش اپوکسی، حباب های هوا آزاد می گردند. نفش ضد کف یا ضد حباب ها این است که باعث رسیدن حباب های هوا به سطح شده تا با کاهش کشش سطحی این حباب ها راحت تر بترکند. این افزودنی معمولا بین 0.5 تا 2 درصد فرمولاسیون را تشکیل داده و اثر آن تا حد زیادی به رئولوژی کفپوش و ویسکوزیته پایین آن بستگی دارد.
همتراز کننده
این افزودنی سبب همترازی بهتر، جریان پذیری مناسب و جلوگیری از بروز مشکلاتی چون دهانه آتشفشانی شدن (Catering) در کفپوش اپوکسی می شود. همچنین ممکن است به دلیل کاهش کشش سطحی، این ماده به خروج حباب های هوا نیز کمک کند. افزودنی های همتراز کننده به دو گروه سیلیکونی و غیرسیلیکونی تقسیم شده و دسته غیرسیلیکونی بیشتر برای لایه های میانی و نوع سیلیکونی برای لایه رویه به کار می رود. این افزودنی ها نیز عموماً بین 0.5 تا 2 درصد فرمولاسیون را تشکیل می دهند.
حلال و رقیق کننده
مهم ترین نقش حلال یا رقیق کننده تنظیم ویسکوزیته یا به بیان ساده روان بودن یا ویسکوز بودن کفپوش است. از آن جایی که فرمولاسیون کفپوش های اپوکسی به صورت تقریبا 100 درصد جامد بوده، از حلال های غیرواکنشگر استفاده نمی شود. بنابراین برای کاهش ویسکوزیته از رقیق کننده های واکنشگر (Reactive Diluents) استفاده شده که ویسکوزیته پایینی دارند. بسته به ویسکوزیته نهایی رزین، بین 4 تا 20 درصد از فرمولاسیون را تشکیل داده و استفاده بیش از حد از آن ها خواص مکانیکی پوشش نهایی را دچار مشکل می کند.