۱۵ شهريور ۱۳۹۶ - ۱۷:۳۶

اتاق‌‌‌های‌فکر در انتظار پیران‌سیاست

اما انگار ندا هم می خواهد به جای جوانگرایی دوباره پای پیرمردها را به تصمیم گیری باز کند. ندای ایرانیان از معدود احزابی است که یک جوان بر صندلی دبیر کلی حزب نشسته بود. اما در تصمیم گیری اخیر حزب صادق خرازی وارد گود شد و دبیر کلی را از آن خود کرد.
کد خبر : ۳۷۹۲۲۲
صراط: «باید زمینه را برای ورود جوانان فراهم کنیم!» جمله‌ای که هرازگاهی از زبان یک چهره سیاسی شنیده می شود اما هنوز هم ریش و موی سپید سیاسیون تصمیم گیر روایت های دیگری می کنند. پیرمردهای خسته به جای آنکه از اتاق حزب خود به اتاق فکرها بروند هنوز در بزنگاه ها می خواهند تصمیم گیری کنند.

به گزارش خبرآنلاین، چند دقیقه فرض کنید رئیس جمهور شده اید و حالا باید در اولین اقدام اعضای کابینه خود را تعیین کنید. گزینه‌هایتان برای وزارت کشور، اقتصاد و ... چه کسانی هستند؟ اگر اصلاح طلب هستید احتمالا برای وزارت کشور از موسوی لاری و عبدالله نوری نام می برید و اگر خود را متعلق به جناح راست می دانید نام رحمانی فضلی به ذهن می رسد، محتمل ترین گزینه ها.

برای وزارتخانه های دیگر هم وضع همین است. گزینه ها تکراری اند. تکراری بودن را در بعضی ادوار انتخابات ریاست جمهوری هم می‌شود دید. در هر جناحی گروهی هستند که علاقه خاصی به مطرح کردن نام روسای دولت یا نامزدهای قبلی ریاست جمهوری دارند، انگار نه انگار که میلیون ها نفر دیگر هم می توانند شانس خود را امتحان کنند. اکنون چهار دهه از انقلاب گذشته است و سیاسیون نسل اولی انقلاب هم باید مثل خیلی دیگر از هم نسلان  خود استراحت کنند. اما گویا نه خود علاقه ای دارند که دست از سیاست بکشند و نه دیگران چنین اجازه ای را به آنها می دهند.

آلبوم عکس ها و حضور دوباره نسل اولی ها
اگر نسل های بعد از انقلاب به آلبوم تصاویر سیاست مداران دهه اول انقلاب نگاهی بیندازند ممکن است با دیدن چهره های جوان تعجب کنند. حالا هم با گذشت سال ها، بخش بزرگی از سیاست را همان جوانان اول انقلاب تشکیل می دهند. بعضی ها می گویند ساختار حزبی در ایران جا نیفتاده است و همین چرخش نخبگان را با دشواری همراه می کند. اما در بین احزاب موجود هم باز پیرمردها هستند که تصمیم گیرنده اند. این رویه نه اصلاح طلب می شناسد، نه اصولگرا. البته گاهی در بین گروه ها بارقه هایی امیدی دیده می شود. مثلا همین شنبه شب بود که یک تشکل اصولگرا دبیرکل خود را از بین جوانان انتخاب کرد.

یک جوان به جای فدایی نشست
جمعیت ایثارگران هرچند قبلا جوانی به نام محمود احمدی نژاد را وارد عالم سیاست کرد اما این بار تصمیم گرفت جوانگرایی را به راس تشکیلات خود بیاورد. این تشکل جواد عامری را به عنوان جایگزین حسین فدایی مرد پشت پرده اصولگرایان انتخاب کرد. اعضای جمعیت ایثارگران دلیل این جا به جایی را میدان دادن به جوانان خوانده اند؛ اتفاقی که در قُل دیگر این حزب یعنی جمعیت رهپویان با کنار رفتن علیرضا زاکانی هم افتاد. زاکانی هنگام سپردن صندلی اش به پرویز سروری اظهار امیدواری کرد که در دوره جدید حزبش، رویکرد جوانگرایی در آن حاکم شود. البته او گفته که در گذشته هم تعداد اعضای جوان شورای مرکزی افزاش پیدا کرده است. زاکانی با بیان اینکه ضروری است، روح جدیدی در تشکیلات حاکم شود و گردشی در مدیریت جمعیت اتفاق بیفتد، گفت: مدت‌هاست که استعفای خود را از دبیرکلی نوشته‌ام ولی برای ضربه نخوردن به مجموعه، آن را به برگزاری کنگره و آغاز دوره چهارم موکول کرده ام.

حزب پیرمردهای سیاسی
حزب موتلفه هم که یکی از قدیمی ترین گروه های سیاسی ایران است که اعضای آن بارها از لزوم جوانگرایی در حزب سخن می گفتند.در راستای همین شعارها هم بود که در آخرین رای گیری برای شورای مرکزی این حزب، تعدادی چهره جوان به ترکیب شورای مرکزی اضافه شد. مدتی حتی گفته می شد که محمدنبی حبیبی، دبیر کل این حزب که در هشتمین دهه زندگی خود به سر می برد قرار است جای خود را به یک نیروی جوان بدهد، اما ابقای او نشان داد اعضای حزب هنوز زمان را تغییر دبیر کل موتلفه مساعد نمی دانند. حمیدرضا ترقی، از اعضای ارشد حزب موتلفه در یادداشتی در روزنامه اینترنتی امید ایرانیان نوشته بود، قرار بود جوانگرایی در سطح دبیرکل و سایر سطوح انجام شود اما چون با انتخابات مجلس دهم مصادف شد، شورای مرکزی آقای حبیبی را به‌عنوان دبیرکل ابقا کردند که بتوانند انتخابات را مدیریت کنند.

یعنی تغییرات در موتلفه در بسیاری از سطوح بالا نیز تصمیم‌گیری شد اما به دلایل شرایطی که عنوان شد، در آن زمان متوقف شد. در عین حال با آنکه شورای مرکزی حزب به کرسی  هایی را به جوانان سپرد اما در بزنگاه ها و تصمیم گیری های حیاتی حزبی، زور پیرمردها بر جوانان می چربد. مثلا وقتی در انتخابات گذشته جوان ها تاکید کردند میرسلیم باید تا اخر انتخابات بماند، پیرمردها بیانیه دادند و از کاندیدای جمنا حمایت کردند.
خون تازه در رگ های اصلاح طلبان

در بین اصلاح طلبان هم البته تحرکاتی برای تزریق جوانان به اردوگاه خود دیده می شود. تقریبا ورود جوانان به تشکل های اصلاح طلب از انتخابات سال 92 آغاز شده است. بنیاد امید ایرانیان محمدرضا عارف هرچند سالها قبل فعالیت خود را آغاز کرده است اما سال 92 فصل جدیدی برای این نهاد بود. هرچند بنیاد ایرانیان ماهیت سیاسی ندارد و بیشتر مدنی است اما ریاست عارف بر آن، و حضور بعضی چهره های سیاسی این نهاد مدنی را به دور از سیاست هم نگه نداشته است. تشکیل این بنیاد به سال 88 برمی گردد که تعدادی از نیروهای جوان و دانشجو ایده تشکیل این بنیاد را به عارف ارائه کردند.

دبیر کل ندا هم یک پیرمرد شد
یکی از تشکل هایی که نامش با جوانان عجین شده است حزب ندای ایرانیان است. ابتدا قرار بود نامش ندا باشد که نسل سوم اصلاح طلبان را معنای می داد. با این حال تغییر نامش خیلی رویکرد جوانگرایی اش را مخفی نمی کرد. صادق خرازی درباره حضور جوانان در این حزب توضیح داده است: «جوانان اصلاح‌طلب در حال پراكنده شدن بودند و سرخورده از درون و وامانده از بيرون تشكل‌ها بودند. پيش من آمدند ماه‌ها بحث شد از عدم باور كار تشكيلاتي تا به باور رسيديم. برخي از رهبران اصلاحات هم توصيه كردند كه كمك‌شان كن. من هم شروع كردم و قدم آخر اين تشكيلات شد.»

اما انگار ندا هم می خواهد به جای جوانگرایی دوباره پای پیرمردها را به تصمیم گیری باز کند. ندای ایرانیان از معدود احزابی است که یک جوان بر صندلی دبیر کلی حزب نشسته بود. اما در تصمیم گیری اخیر حزب صادق خرازی وارد گود شد و دبیر کلی را از آن خود کرد.
 نیمی زنان و جوانان

در ادامه همین تصمیمات جوانگرایانه در جریان اصلاحات، شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان که تشکل ائتلافی این جریان سیاسی برای چند انتخابات اخیر بود هم در دو انتخابات گذشته سهمیه ای برای حضور زنان و جوانان قائل شد. هرچند در انتخابات مجلس آنگونه که خود می خواست نتوانست عمل کند اما معرفی نامزد 30 ساله به مجلس از دستاوردهای این تشکل برای جوانگرایی بود. در انتخابات شوراها نیز اصلاح طلبان اعلام کردند می خواهند 50 درصد لیست امید جوانان و زنان باشند. حاصل این سیاستگذاری آن شد که اکنون در بعضی شوراها مثل تهران چند چهره جوان حضور دارند.

پیرمردها در اتاق های فکر
سخن گفتن از جوانگرایی البته به این معنا نیست که پیرمردها به کلی بازنشسته شوند. کهنه کارها در طی چندین دهه فعالیت سیاسی تجاربی به دست آورده اند که انتقالش به جوان ها می تواند چراغ راه تصمیم گیری ها باشد. با این حال پیرمردها باید خود را از تصمیم گیری های سیاسی دور نگه دارند و بیشتر به سمت تصمیم سازی حرکت کنند. چیزی که علی اکبر ناطق نوری سالها قبل به آن عمل کرد و تاکید کرد که کهنه کاران باید اتاق فکر  تشکیل دهند. تشکیل این اتاق فکر ها که از سوی بعضی چهره های دو جریان مثل عارف و باهنر مورد استقبال قرار گرفته می تواند در بزنگاه ها دو جریان را برای رایزنی و تعامل رو به روی هم بنشاند.