به گزارش جوان، انتشار اخبار ضرب و شتم و تنبیه بدنی دانش‌آموزان در مدارس می‌رود تا همزاد فرآیند تعلیم و تربیت شود، اگرچه نزدیک دو دهه از تصویب قانون ممنوعیت تنبیه بدنی در مدارس می‌گذرد. این در حالی است که سال تحصیلی جاری با رسانه‌ای شدن چهار تنبیه در تهران، گلستان، سیستان و بلوچستان و کرمان رکورددار بروز تخلفات از این دست در مدارس است. برخی حاکمیت نگاه مادی بر فرآیند تعلیم و تربیت و به دنبال آن تقدس‌زدایی از این امر را در بروز گسترده چنین تخلفاتی مؤثر می‌دانند. در عین حال گروهی نیز سعی دارند به این موضوع جنبه سیاسی بدهند و آن را سناریویی در جهت مظلوم‌نمایی آموزش و پرورش در آستانه استیضاح وزیر عنوان کنند و انتشار رسانه‌ای تنبیهات را تخریب دولت قلمداد کنند. در این میان رسانه‌های همسو با دولت نیز با پیگیری لحظه به لحظه حوادث رخ داده در مدارس، تلاش می‌کنند فضایی را فراهم کنند که جریان مخالف که اغلب از بدنه اصولگرایی هستند اعم از رسانه‌ها و نمایندگان مجلس خود به خود در مسیر مورد نظر آنها شنا کنند و ماجرا در نهایت به جلب آرای بیشتر در صندوق این جریان ختم شود.
انتشار پیاپی چند خبر در خصوص تنبیه بدنی دانش‌آموزان از سوی معلمان و اولیای مدارس، شیرینی آغاز سال تحصیلی 96- 95 را تحت تأثیر قرار داده است. ماجرا از شلاق خوردن و اخراج 10 تن از دانش‌آموزان کرمانی از سوی مدیر به خاطر ناتوانی در پرداخت کمک 30 هزار تومانی به مدرسه بعد از چند بار تذکر آغاز شد؛ خبری که از سوی محسن بیگی، مدیرکل آموزش و پرورش استان کرمان تکذیب شد. وی گفت: «اساساً این موضوع اشتباه است و بازرسان اداره کل آموزش و پرورش استان برای بررسی صحت خبر تنبیه دانش‌آموز به این مدرسه مراجعه کرده‌اند و این خبر بر اساس اطلاعات موجود تکذیب می‌شود.» البته بعد از این تکذیب برخی رسانه‌ها از وجود فیلمی خبر دادند که دانش‌آموزان تنبیه شده، جزئیات حادثه را توضیح می‌دهند. با این همه مدیرکل آموزش و پرورش استان کرمان گفت: «فیلم تنبیه دانش‌آموزان به دلیل نپرداختن پول کتاب کذب است. پرداخت نکردن پول کتاب در برخی مناطق، محدود به یک دانش‌آموز نیست و حدود 4 هزار دانش‌آموز در شهرستان رودبارجنوب در سال تحصیلی جاری پول کتاب‌های درسی خود را پرداخت نکرده‌اند.» وی با اشاره به شرایط اقتصادی شهرستان‌های جنوب استان کرمان اظهار کرد: «پرداخت هزینه‌های کمک به مدرسه در این مناطق به هیچ عنوان کاربرد ندارد و مدیران مدارس این مناطق 100 میلیون تومان پول کتاب به شرکت چاپ و نشر کتاب بدهکار هستند.»
تنبیهات سریالی
اما خبری که چند روز بعد از بمپور استان سیستان و بلوچستان منتشر شد، در
اندازه‌ای نبود که بتوان سر و ته آن را با تکذیبیه به هم آورد. معلمی
دانش‌آموز پایه پنجم خود را مورد ضرب و شتم شدید قرار داده و دانش‌آموز به
بیمارستان منتقل شده است و البته به دنبال این حادثه «فریدون دامنی»، رئیس
آموزش و پرورش منطقه بمپور نیز از سمت خود استعفا کرد؛ موضوعی که از سوی
علیرضا نخعی مدیرکل آموزش و پرورش استان سیستان و بلوچستان تأیید شد. وی
گفت: «پس از ارزیابی‌های انجام شده مدیر مدرسه تعلیق و معلم خاطی نیز به
هیئت رسیدگی به تخلفات احضار شده است.» نخعی اظهار کرد: «به هیچ وجه اجازه
نخواهیم داد اقدام غیر‌تربیتی و نسنجیده یک همکار فرهنگی به حیثیت تلاش‌های
سایر همکاران ما خدشه وارد کند و علاوه بر این معلم خطا‌کار با مدیر
مدرسه‌ای که چنین اتفاقی در مدرسه وی رخ داده نیز با شدت برخورد خواهد شد.»
نخعی با اشاره به اینکه از خطاهایی که منجر به تنبیه بدنی دانش‌آموزان
می‌شود به سادگی نمی‌گذریم، گفت: «همه ساله در آستانه بازگشایی مدارس جلسات
متعددی با مدیران آموزش و پرورش برگزار و همه توصیه‌های لازم به همراه
بخشنامه‌های لازم‌الاجرا به همه مدارس فرستاده می‌شود، به همین علت است که
با وجود همه این حساسیت‌ها از چنین خطاهایی به سادگی نمی‌گذریم. ما در هر
منطقه‌ای که موضوع تنبیه بدنی در آن اتفاق بیفتد یک نمره منفی برای رئیس
آموزش و پرورش آن منطقه لحاظ می‌کنیم و در صورت تکرار ضمن برخورد جدی حتی
تا عزل آن رئیس نیز پیش خواهیم رفت.» همچنین علی اوسط هاشمی، استاندار
سیستان و بلوچستان در دستور اکید به مدیرکل آموزش و پرورش استان خواستار
رسیدگی سریع به تخلف معلم خاطی و مدیر مدرسه، دلجویی از دانش‌آموز عزیز و
اولیای محترم وی شد.
دور ایران با تور تنبیه بدنی
اما شهرستان کلاله استان گلستان مقصد بعدی تور تنبیه دانش‌آموزی در مدرسه در سال جاری است. سایت‌های محلی خبر دادند پنج دانش‌آموز در کلاله توسط یک معلم تنبیه شدند؛ خبری که از سوی محمد رضا سنچولی، سرپرست آموزش وپرورش این شهرستان به این شکل تأیید شد: «موضوع ضرب و شتم دانش‌آموزان کلاس هشتم مدرسه پسرانه طالقانی از طرق مختلف و نیز حراست این مدیریت تحت بررسی دقیق قرار دارد و با معلم خاطی برخورد می‌کنیم.»
وی افزود: «براساس اطلاعات اولیه و گزارشی که از مسئولان مدرسه مذکور در اختیارمان قرار گرفت، پنج نفر از دانش‌آموزان با تأخیر وارد مدرسه می‌شوند و در واکنش به این موضوع یکی از معلمان مدرسه دانش‌آموزان را پای تخته خواسته آنان را مورد ضرب و شتم قرار می‌دهد، پس از این حادثه، پدر دو نفر از دانش‌آموزان، فرزندان خود را دکتر برده و تحت معاینات اولیه قرار می‌دهند و گزارش ماجرا را به صورت کتبی در اختیار حراست مدیریت آموزش و پرورش کلاله قرار می‌دهند.»
خودکرده را تدبیر نیست حتی برای شما دولت تدبیر و امید!
بنابر این گزارش، اخبار منتشر شده در خصوص بروز تنبیه بدنی در مدارس دست کم در دو سال گذشته به بالاترین میزان خود رسیده است. این در حالی است که مدیران آموزش و پرورش این مسئله را ناشی از گسترش و فراگیری دسترسی به ابزار انتقال پیام و رسانه‌ها می‌دانند و نه افزایش آمار تخلفات اولیای مدارس در اعمال تنبیه بدنی. از سوی دیگر برخی صاحبنظران اعمال خشونت در مدارس و شیوع استفاده از تنبیه بدنی دانش‌آموزان در مدارس را با مادی شدن فضای تعلیم و تربیت و دور شدن حاکمیت اخلاق انسانی در ارتباطات انسانی استاد – شاگردی در کلاس‌های درس مرتبط می‌دانند. اما هیچ یک از این نظرات در صورت درست بودن نافی وجود دامنه‌دار تخلفات معلمان در تنبیه بدنی دانش‌آموزان نیست. آن هم در شرایطی که قانون صراحتاً هر گونه تنبیه بدنی دانش‌آموزان را ممنوع دانسته و حتی در برخی موارد جنبه کیفری برای آن قائل شده است. چنانکه مطابق ماده 77 آیین‌نامه انضباطی مدارس، «اعمال هرگونه تنبیه از قبیل اهانت، تنبیه بدنی و تعیین تکالیف درسی جهت تنبیه ممنوع است.»
در عین حال آنچه بیش از برخوردهای موردی در مورد تخلفات در دستگاه تعلیم و تربیت از سوی افکار عمومی مورد رصد و پیگیری قرار می‌گیرد، موضع مدیران ارشد وزارت آموزش و پرورش است. هرچند در موارد اخیر واکنش قابل‌توجهی از سوی وزیر یا معاونان وی مشاهده نشده اما تنبیه بدنی در مدارس در سال تحصیلی گذشته علی اصغر فانی، وزیر آموزش و پرورش را وادار به عذرخواهی از مردم کرده بود. ممنوعیت تنبیه بدنی و برخورد با معلم خاطی نیز تنها موضع معاونان این وزارتخانه است که به رغم تکرار آن، از بازدارندگی برخوردار نیست. این برخوردها در جایی بیشتر جلب توجه می‌کنند که جنبه تشویقی هم برای معلم خاطی به خود می‌گیرد. چنانچه در یکی از موارد تخلفات یادشده، معاونی که دانش‌آموزان را کتک زده، به ریاست مدرسه ارتقای سمت یافته است.