صراط: فاطمه راكعي، نماينده سابق مجلس و فعال سياسي اصلاح‌طلب معتقد است زنان بايد به انتخابات مجلس با توجه به فضاي سياسي كشور به عنوان يك چالش نگاه كرده، هزينه‌ها را بپذيرند و با قدرت در اين عرصه حاضر شوند. به گفته راكعي جبهه اصلاحات نيز از حضور زنان استقبال و حمايت مي‌كند و در گفت‌وگو‌هايي كه با سران اصلاحات داشته‌اند بر سر حضور 30 درصدي زنان در فهرست‌هاي انتخاباتي اجماع صورت گرفته است. راكعي معتقد است زنان توانمند بايد شجاعت به خرج داده و حداقل به اندازه 30 درصدي كه در فهرست انتخاباتي در نظر گرفته شده، حضور پيدا كنند.در ادامه گفت‌وگوی با او را می‌خوانید:
برنامه و راهكارهاي اصلاح‌طلبان براي حضور زنان در انتخابات مجلس و به ويژه فهرست‌هاي انتخاباتي را چگونه مي‌بينيد؟
اصلاح‌طلبان به اين دليل كه در شعارهاي خود نيز هميشه به مشاركت مردم براي ساختن سرنوشت خود تاكيد داشته‌اند، از سال‌ها پيش حضور پررنگ زنان در تصميم‌گيري‌ها، برنامه‌ريزي‌ها و مديريت‌هاي كلان را از وظايف خود مي‌دانسته‌اند. امروزه در جهان نيروي انساني حرف اول را مي‌زند و بالاتر از تكنيك، ابزار و صنعت محسوب مي‌شود. اين يكي از باورهاي اصلاحات است كه زنان و انسان‌هاي شايسته، متخصص و دانشمند، بدون تبعيض جنسيتي و فارغ از زن يا مرد بودن براي ساختن كشور بايد در عرصه‌هاي مختلف حضور داشته و وظايفي را كه در توان دارند، به عهده بگيرند. اين در جريان اصلاحات يك اصل است اما به دليل موانع و مشكلاتي كه همواره وجود داشته است اين خواست محقق نشده است.
در زمينه افزايش مشاركت زنان در فرصت انتخابات مي‌توان چه اقداماتي انجام داد؟
در اين برهه و در انتخابات پيشرو شعار جمعيت زنان نوانديش حضور 50 درصدي زنان در مجلس بوده است. در اين زمينه نيز از ماه‌ها پيش با بزرگان اصلاحات وارد گفت‌وگو شديم و با 30 درصد حضور زنان آن هم نه به عنوان سهميه‌بندي موافقت شد. در برخي از كشورها حالتي از سهميه‌بندي وجود دارد كه زنان هر چند چندان هم توانمند و متخصص نباشند به مجلس راه پيدا مي‌كنند. يعني حتي اگر چندان با مردان از نظر تخصص و توانمندي هم قابل مقايسه نباشند به مجلس راه پيدا می‌كنند تا به اين ترتيب آغازي براي حضور زنان در عرصه‌هاي سياسي و مشاركت آنها باشد. ما در حال حاضر به دنبال اين نوع سهميه‌بندي نيستيم. ما در اين سال‌ها بسيار انتظار چنين سهميه‌بندي را كشيده‌ايم و رخ نداده است. اما در اين دوره جمعيت زيادي از زنان توانمند، تحصيلكرده و متخصص وجود دارد كه در مديريت‌هاي مختلف قرار گرفته‌اند و توانمند‌هاي آنان سنجيده شده و تجربه كافي دارند به گونه‌اي كه حتي مي‌توانند 50 درصد اعضاي مجلس باشند. در نهايت اما با 30 درصد حضور زنان در فهرست انتخاباتي اجماع صورت گرفت. اميدواريم در فهرست‌هاي اصلاح‌طلبان حتما اين اتفاق رخ دهد و با جديت نيز اين مساله را پيگيري مي‌كنيم. جمعيت زنان نوانديش، مجمع زنان اصلاح‌طلب و تشكل‌هاي اصلاح‌طلبي و فعالان سمن‌ها نيز اين مساله را دنبال مي‌كنند.
آيا زنان در اين عرصه توانايي رقابت با مردان را به ويژه با توجه به تجربه بيشتر مردان در عرصه‌هاي سياسي خواهند داشت؟
ماه‌هاي متمادي است كه ما در اين زمينه براي حضور موفق‌تر زنان در حال تلاش هستيم. با زنان توانمند، دانشگاهي و متخصص كه در گذشته نيز در دولت اصلاحات حضور داشته‌اند، تجربه داشته و شناخته شده هستند گفت‌وگو مي‌كنيم تا حتما به عرصه آمده و كانديدا شوند. همين‌طور در شهرستان‌ها با چهره‌هاي اصلاح‌طلب شاخص و با احزابي كه در شهرستان‌ها نمايندگي دارند مذاكراتي داشته‌ايم كه اگر از سوي معاونت زنان شوراي هماهنگي اصلاحات، جمعيت‌ها و احزاب زنان فهرست‌هايي ارائه شد و مورد توافق تمامي آنها بود، مورد حمايت اصلاح‌طلب‌ها قرار بگيرند. براي اينكه اين اتفاق رخ دهد هم به لحاظ مادي و هم به لحاظ معنوي بايد به زنان كمك شود. زنان از لحاظ اقتصادي به ويژه در شهرستان‌ها آن‌قدر قوي نيستند كه بتوانند با مرداني رقابت كنند كه در گذشته در اين عرصه حضور داشته‌اند. زنان ما به ويژه زناني كه تاكنون به اين عرصه ورود نكرده‌اند براي اينكه بتوانند در مجلس حضور پيدا كنند نياز به مساعدت اصلاح‌طلبان آگاه و پيشرو دارند.
به نظر شما سهيمه‌بندي جنسيتي مثبت به نفع زنان مانند آنچه كه در كشور افغانستان وجود دارد، مي‌تواند وضعيت بهتري را براي حضور سياسي زنان و كشور به دنبال داشته باشد؟
منظور ما سهميه‌خواهي نيست. اگر در سال‌هاي ابتدائي اين سهميه در نظر گرفته مي‌شد، بسيار خوب بود اما با وجود تلاش بسيار عملي نشد چون زنان آن زمان نيز با وجود اينكه در توانمندي زنان ترديد وجود نداشت، چندان شناخته شده نبودند. حتي اگر 30 سال پيش 30 درصد از زنان به عنوان سهميه وارد مجلس مي‌شدند، نه تنها هيچ اتفاق بدي نمي‌افتاد كه خيلي نيز بهتر از زمان حاضر بود. در حال حاضر نيز ما معتقد هستيم زنان بايد 50 درصد مجلس باشند و حق زنان شايسته است كه بتوانند وارد مجلس شوند، حتي اگر بيشتر از 50 درصد باشند. اين اتفاق بايد رخ دهد ولي تا آن زمان چون بسياري از مردم به فهرست‌ها راي مي‌دهند به اين نتيجه رسيده‌ايم كه زنان 30درصد باشند.
برخي معتقدند زنان نيز به اندازه كافي خود را باور نداشته و اعتماد به نفس ندارند، پيشنهاد شما به زنان توانمند و تحصیل‌كرده براي حضور در انتخابات چيست؟
گاهي مطرح مي‌شود كه در سراسر كشور به اندازه 30 درصد فهرست، زنان توانمند وجود دارند كه حاضر باشند به عرصه نيز بيايند. واقعيت اين است كه در اين زمينه چندان مطمئن نيستيم. در حال حاضر جبهه اصلاحات 30 درصد را پذيرفته است. زنان بايد حداقل به اندازه 30 درصد فهرست حضور پيدا كنند. برخي اوقات مشكل اعتماد به نفس نيز وجود دارد چون در عرصه‌هاي سياسي و اجتماعي كمتر كار كرده‌اند. گاه نيز مسائل پيچيده‌تري وجود دارد. براي مثال مي‌بينند كه به دليل انتساب به يك جريان فكري، رقيبان رفتارهاي بدي مي‌كنند. گاه تهمت‌ها، توهين‌ها و افتراها براي زنان كه در اين زمينه‌ها حساسيت‌هاي بيشتري دارند، بسيار سخت است، به ويژه در شهرستان‌ها.
برنامه و راهكارهاي اصلاح‌طلبان براي حضور زنان در انتخابات مجلس و به ويژه فهرست‌هاي انتخاباتي را چگونه مي‌بينيد؟
اصلاح‌طلبان به اين دليل كه در شعارهاي خود نيز هميشه به مشاركت مردم براي ساختن سرنوشت خود تاكيد داشته‌اند، از سال‌ها پيش حضور پررنگ زنان در تصميم‌گيري‌ها، برنامه‌ريزي‌ها و مديريت‌هاي كلان را از وظايف خود مي‌دانسته‌اند. امروزه در جهان نيروي انساني حرف اول را مي‌زند و بالاتر از تكنيك، ابزار و صنعت محسوب مي‌شود. اين يكي از باورهاي اصلاحات است كه زنان و انسان‌هاي شايسته، متخصص و دانشمند، بدون تبعيض جنسيتي و فارغ از زن يا مرد بودن براي ساختن كشور بايد در عرصه‌هاي مختلف حضور داشته و وظايفي را كه در توان دارند، به عهده بگيرند. اين در جريان اصلاحات يك اصل است اما به دليل موانع و مشكلاتي كه همواره وجود داشته است اين خواست محقق نشده است.
در زمينه افزايش مشاركت زنان در فرصت انتخابات مي‌توان چه اقداماتي انجام داد؟
در اين برهه و در انتخابات پيشرو شعار جمعيت زنان نوانديش حضور 50 درصدي زنان در مجلس بوده است. در اين زمينه نيز از ماه‌ها پيش با بزرگان اصلاحات وارد گفت‌وگو شديم و با 30 درصد حضور زنان آن هم نه به عنوان سهميه‌بندي موافقت شد. در برخي از كشورها حالتي از سهميه‌بندي وجود دارد كه زنان هر چند چندان هم توانمند و متخصص نباشند به مجلس راه پيدا مي‌كنند. يعني حتي اگر چندان با مردان از نظر تخصص و توانمندي هم قابل مقايسه نباشند به مجلس راه پيدا می‌كنند تا به اين ترتيب آغازي براي حضور زنان در عرصه‌هاي سياسي و مشاركت آنها باشد. ما در حال حاضر به دنبال اين نوع سهميه‌بندي نيستيم. ما در اين سال‌ها بسيار انتظار چنين سهميه‌بندي را كشيده‌ايم و رخ نداده است. اما در اين دوره جمعيت زيادي از زنان توانمند، تحصيلكرده و متخصص وجود دارد كه در مديريت‌هاي مختلف قرار گرفته‌اند و توانمند‌هاي آنان سنجيده شده و تجربه كافي دارند به گونه‌اي كه حتي مي‌توانند 50 درصد اعضاي مجلس باشند. در نهايت اما با 30 درصد حضور زنان در فهرست انتخاباتي اجماع صورت گرفت. اميدواريم در فهرست‌هاي اصلاح‌طلبان حتما اين اتفاق رخ دهد و با جديت نيز اين مساله را پيگيري مي‌كنيم. جمعيت زنان نوانديش، مجمع زنان اصلاح‌طلب و تشكل‌هاي اصلاح‌طلبي و فعالان سمن‌ها نيز اين مساله را دنبال مي‌كنند.
آيا زنان در اين عرصه توانايي رقابت با مردان را به ويژه با توجه به تجربه بيشتر مردان در عرصه‌هاي سياسي خواهند داشت؟
ماه‌هاي متمادي است كه ما در اين زمينه براي حضور موفق‌تر زنان در حال تلاش هستيم. با زنان توانمند، دانشگاهي و متخصص كه در گذشته نيز در دولت اصلاحات حضور داشته‌اند، تجربه داشته و شناخته شده هستند گفت‌وگو مي‌كنيم تا حتما به عرصه آمده و كانديدا شوند. همين‌طور در شهرستان‌ها با چهره‌هاي اصلاح‌طلب شاخص و با احزابي كه در شهرستان‌ها نمايندگي دارند مذاكراتي داشته‌ايم كه اگر از سوي معاونت زنان شوراي هماهنگي اصلاحات، جمعيت‌ها و احزاب زنان فهرست‌هايي ارائه شد و مورد توافق تمامي آنها بود، مورد حمايت اصلاح‌طلب‌ها قرار بگيرند. براي اينكه اين اتفاق رخ دهد هم به لحاظ مادي و هم به لحاظ معنوي بايد به زنان كمك شود. زنان از لحاظ اقتصادي به ويژه در شهرستان‌ها آن‌قدر قوي نيستند كه بتوانند با مرداني رقابت كنند كه در گذشته در اين عرصه حضور داشته‌اند. زنان ما به ويژه زناني كه تاكنون به اين عرصه ورود نكرده‌اند براي اينكه بتوانند در مجلس حضور پيدا كنند نياز به مساعدت اصلاح‌طلبان آگاه و پيشرو دارند.
به نظر شما سهيمه‌بندي جنسيتي مثبت به نفع زنان مانند آنچه كه در كشور افغانستان وجود دارد، مي‌تواند وضعيت بهتري را براي حضور سياسي زنان و كشور به دنبال داشته باشد؟
منظور ما سهميه‌خواهي نيست. اگر در سال‌هاي ابتدائي اين سهميه در نظر گرفته مي‌شد، بسيار خوب بود اما با وجود تلاش بسيار عملي نشد چون زنان آن زمان نيز با وجود اينكه در توانمندي زنان ترديد وجود نداشت، چندان شناخته شده نبودند. حتي اگر 30 سال پيش 30 درصد از زنان به عنوان سهميه وارد مجلس مي‌شدند، نه تنها هيچ اتفاق بدي نمي‌افتاد كه خيلي نيز بهتر از زمان حاضر بود. در حال حاضر نيز ما معتقد هستيم زنان بايد 50 درصد مجلس باشند و حق زنان شايسته است كه بتوانند وارد مجلس شوند، حتي اگر بيشتر از 50 درصد باشند. اين اتفاق بايد رخ دهد ولي تا آن زمان چون بسياري از مردم به فهرست‌ها راي مي‌دهند به اين نتيجه رسيده‌ايم كه زنان 30درصد باشند.
برخي معتقدند زنان نيز به اندازه كافي خود را باور نداشته و اعتماد به نفس ندارند، پيشنهاد شما به زنان توانمند و تحصیل‌كرده براي حضور در انتخابات چيست؟
گاهي مطرح مي‌شود كه در سراسر كشور به اندازه 30 درصد فهرست، زنان توانمند وجود دارند كه حاضر باشند به عرصه نيز بيايند. واقعيت اين است كه در اين زمينه چندان مطمئن نيستيم. در حال حاضر جبهه اصلاحات 30 درصد را پذيرفته است. زنان بايد حداقل به اندازه 30 درصد فهرست حضور پيدا كنند. برخي اوقات مشكل اعتماد به نفس نيز وجود دارد چون در عرصه‌هاي سياسي و اجتماعي كمتر كار كرده‌اند. گاه نيز مسائل پيچيده‌تري وجود دارد. براي مثال مي‌بينند كه به دليل انتساب به يك جريان فكري، رقيبان رفتارهاي بدي مي‌كنند. گاه تهمت‌ها، توهين‌ها و افتراها براي زنان كه در اين زمينه‌ها حساسيت‌هاي بيشتري دارند، بسيار سخت است، به ويژه در شهرستان‌ها.