۰۸ شهريور ۱۳۹۴ - ۲۱:۰۴
پیامدهای نمایش فیلم محمد از نگاه العربیه؛

سیاه نمایی رسانه‌سعودی از محمد(ص)

قبل از نمایش فیلم فاخر محمد رسول الله ، جدیدترین ساخته مجید مجیدی، کارگردان نامزد اسکار، تقابل و سیاه نمایی رسانه های عربی پیش بینی می شد.
کد خبر : ۲۵۶۰۴۰
صراط: العربیه رسانه مورد حمایت سعودی ها در تحلیلی، به نقد فیلم محمد رسول الله که در حال اکران در ایران و برخی از کشورهای جهان است، پرداخته است. این شبکه سعودی در سال 2003 شروع به فعالیت کرد و سرمایه‌گذاران اصلی العربیه، عربستان سعودی، گروه حریری لبنان، کویت و دیگر کشورهای اطراف خلیج فارس هستند که جهت پایگذاری العربیه ۳۰۰ میلیون دلار هزینه کردند.

در حالیکه بنا بر برنامه ریزی های قبلی مقرر شده بود در جشن میلاد امام رضا (ع) فیلم به نمایش درآید، العربیه مدعی شده: فیلم محمد رسول الله، گرانترین فیلم تاریخ سینمای ایران، هفته گذشته در 140 سالن نمایش در ایران به نمایش درآمد، قبل از اینکه برای نمایش در جشنواره معتبر فیلم مونترال در روز پنج شنبه، به تعویق بیفتد.

این نقد که در سایت انگلیسی العربیه منتشر شده در ادامه مباحث سنی و شیعی را پررنگ جلوه می دهد: پس از انتشار اخبار نمایش فیلم، تعدادی از شخصیت های سنی مذهب در جهان عرب از تهران خواستند که جلو پخش فیلم را بگیرد. مقامات ایران تعویق کوتاه پیش آمده در اکران فیلم را مشکلات فنی اعلام کردند. تعویقی که در جشنوار فجر نیز تکرار شده بود و به بهانه مشکلات فنی در این جشنواره حضور نیافت. نمایش یک فیلم مذهبی دیگر ایرانی به نام رستاخیز نیز به خاطر مسائل فنی به تعویق افتاده بود.

العربیه در ادامه با طرح سوالاتی این تاخیر در نمایش را بدون دلایل سیاسی نمی داند: این سوال در ذهن مخاطبان ایجاد می شود که آیا تعویق در نمایش این فیلم های گران قیمت که دارای پیام مذهبی قویی هستند، تنها به خاطر مشکلات فنی بوده است یا اینکه دلایل دیگری پشت پرده این تاخیرها وجود دارد. و حال پس از نماش فیلم محمد رسول الله، چه نوع واکنشی در پی خواهد آمد؟

این رسانه سعودی در ادامه پا را فراتر از مسائل فرهنگی و هنری می گذارد و موضوعات سیاسی را چاشنی تحلیل خود می کند. العربیه نقش مقام  معظم رهبری را در حمایت از فیلم محمد رسول الله یادآور می شود. فلسفه سیاسی و مذهبی رهبر ایران نشان می دهد که وی نه تنها رهبر جامعه شیعیان بلکه رهبر امت اسلامی نیز است.

العربیه اقبال جهان اسلام به ایران و پیام انقلاب آن را برنمی تابد و می نویسد: از زمانی که ایران خود را پشیرو جهان اسلام و رهبر امت اسلامی در نظر می گیرد، هر مخالفت مذهبی توسط تهران به عنوان تضعیف کننده مشروعیتش تلقی می شود. اکران فیلم نگرانی های را نیز در بین مقامات ایرانی به دنبال داشته است. این فیلم می تواند باعث اعتراضات و ناآرامی های زیادی در منطقه از سوی شخصیت ها و مدارس مذهبی شود. همچنین باعث خواهد شد تا به مشروعیت سیاسی و مذهبی ایران ضربه بخورد و پروژه رهبری امت واحده در خاورمیانه و ورای آن را تضعیف کند.

العربیه که همواره حامی و مبلغ سیاستهای عربستان سعودی در سرکوب اولین و ابتدایی ترین حقوق مردم این کشوربوده، با برجسته کردن بهانه هایی مانند ایفای نقش پیامبر توسط بازیگر ایران، سعی در نشان دادن انحراف مذهبی از مقررات اسلامی را دارد: دلیل اصلی که می تواند با خطرات احتمالی همراه باشد، به تصویر کشیدن محمد پیامبر است، پیامبری که در جهان اسلام باعث تحریک خشم و ناآرامی و تظاهرات می شود. علاوه بر این صحنه های از فیلم اعتراضات و مخالفت های از سوی شخصیت ها و بنیاد های مذهبی بانفوذ در جهان اسلام را در پی داشت است.

در ادامه این بنگاه رسانه ای عربستان، بخشی از اظهارات شیخ الازهر را به عنوان مخالف اصلی نمایش فیلم می آورد: برای مثال، در همین هفته، الازهر، مخالفت خود را با فیلم محمد (ص) اعلام کرد و دلیل آن را به تصویر کشیدن پیامبر اعلام داشته است. برای بسیاری در اسلام تصویر و یا پرتره ای از حضرت محمد به عنوان تابو در نظر گرفته می شود.

پروفسور عبد الفاتح الاوری، رئیس دانشکده الهایت الازهر در این زمینه گفته: " این موضوع در حال حاضر حل و فصل شده است. در قوانین اسلامی، تجسم کردن پیامبران ممنوع است. این در اسلام پذیرفتنی نیست که کسیکه دارای نقش های متضاد و متناقص مانند بازی در نقش یک مست  یا مرد زن پرست است، در نقش یک پیامبر ظاهر شود و این موضوع پذیرفتنی نیست."

شبکه سعودی العربیه، سازندگان فیلم را متهم می کند که برای جلوگیری از اعتراضات با الازهری ها رایزنی کرده اند، در حالیکه بنابر اظهارات کارگردان  فیلم،  آنها با شخصیت های برجسته سنی و شیعی برای ساخت فیلم به تبادل نظر پرداخته اند: برای از بین بردن نگرانی های رهبران مذهبی برجسته، برخی از دست اندرکاران ایرانی، به الازهر رفته و با آنها به بحث و گفتگو پرداخته بودند. دوبار تعویق نمایش فیلم ممکن است به خاطر رفع و کاهش نگرانی ها بوده باشد و رهبران بانفوذ سنی را ترغیب کنند تا از اعتراضات گسترده که می تواند مشروعیت جمهوری اسلامی را زیرسوال ببرد، جلوگیری کنند.

این رسانه سعودی در ادامه می نویسد: هر چند در باور سنی ها، تصویر کردن پیامبران به هر طریقی به خاطر پیام الهی آنها، ممنوع است، حوزه های شعیه نسبت به این امر انعطاف بیشتری دارند. تصاویر امامان و نوجوانی پیامبر، در بسیاری از پوسترها و جواهرات ایرانیان استفاده می شود.

فیلم محمد رسول الله تنها تا 13 سالگی پیامبر را به تصویر می کشد با این وجود العربیه این فیلم را متهم می کند که پیام را به صورت بیطرفانه منتقل نکرده است: هر چند کارگردان و عوامل فیلم اعلام کرده اند در ساخت آن از دیدگاه های سنی و شیعی بهره برده اند روایت فیلم، نگرانی هایی را در جهان اسلام نسبت به بیطرفی آن به دنبال خواهد داشت. مشخص شده که مجیدی با رهبران برجسته شیعه مانند آیات سیستانی، آملی، خراسانی و خامنه ای، مشورت کرده است. این مساله مطرح می شود که فیلم تنها یک روایت خاص شیعی را از اسلام تبلیغ می کند.

رهبران ایران تلاش می کنند تا تصویری را خلق کنند که آنها شعیه گرایی را در قبال ایدوئولوژی سنی گرایی ترویج نمی دهند و مخالف فرقه گرایی مذهبی هستند و اینکه با عربستان سعودی و دیگر کشورهای سنی مذهب در موضوعات مذهبی رقابتی ندارند.

العربیه در پایان با اذعان به نفوذ منطقه ای تهران، نمایش فیلم محمد رسول الله را در راستای گسترش نفوذ ایران قرار می دهد: اما این هراس وجود دارد که اکران فیلم محمد می تواند در حال حاضر پیامدهای ژئوپلیتکی برای ایران به همراه داشته باشد. ایران در شرایط موجود منطقه، به طور آشکاری نقش مالی، اطلاعاتی، مشاوره ای و نظامی در چند کشور عرب شامل سوریه، لبنان، یمن و عراق را ایفا می کند.  

در حالیکه فیلم مجیدی پیام آشکاری در به تصویر کشیدن اسلام واقعی را دارد، این رسانه سعودی برداشت فرقه گرانه ای از آن به تصویر می کشد: این فیلم همچنین تبلیغ و گسترش فلسفه شیعه را نسبت به سنی گرایی، در دستور کار دارد. حضور رهبر معظم انقلاب و بازدید از پشت صحنه فیلم نشانه قوی از حمایت برای تولید فیلم اینچنینی است.

هر چند ایران و مقامات آن از ابتدای انقلاب اسلامی همواره بر اتحاد و وحدت جهان اسلام تاکید کرده و هر ساله شخصیت های مذهبی جهان اسلام را در کشور گردهم جمع می کنند تا پیام وحدت بخش خود را منتقل کنند، کشورهایی مانند عربستان بر طبل تفرقه و فرقه گرایی می کوبند و برای تببین سیاست خود حمایت از گروه های تروریستی مانند داعش را در دستور کار قرار داده اند. حمایت از گروه هایی که مروجان اصلی اسلام هراسی در جهان هستند. حال ساخت فیلمی با موضوع پیامبر اسلام و نشان دادن چهره و پیام واقعی اسلام، به مذاق رسانه های سعودی و شخصیت های اخوانی خوش نیامده و به بهانه های واهی به این فیلم فاخر می تازند و به جای ترویج اسلام واقعی، تنها به خاطر اینکه ایران مسئول ساخت چنین فیلمی بوده، رقابت و حسادت را چاشنی نقدهای خود می کنند.