وی تصریح کرد: همایش ملی پیشرفت از منظر قرآن و حدیث فرصتی تازه برای نگاهی دوباره به اهداف انقلاب اسلامی و برپایی نظام اسلامی بر مبنای آموزه‌های وحیانی است.
استاد برجسته حوزه با اشاره به اینکه تفاوت نظری مکتب سیاسی اسلام و نظام اسلامی با دیگر نظریه‌ها و مکاتب مطرح دنیا در بعد پیشرفت باید در این نوع همایش‌ها جستجو کرد و تعریفی تازه از الگوی پیشرفت ارائه داد ابراز داشت: الگویی که در آن از یک سو به اسم عدالت، توانمندی‌های مادی و افزایش ثروت عمومی نادیده گرفته نشود و از سویی دیگر به نام توسعه از عدالت صرفنظر نشود و فراتر از همه این‌ها سعادت بشری در زیر چرخ دنده‌های صنعت، توسعه رشد و رفاه از بین نرود.
وی با بیان اینکه همه ما شاهد بودیم نظام سوسیالیستی که بر مبنای نفی مالکیت خصوصی و با بهانه ایجاد عدالت بنا نهاده شده بود و شعار از هر کس به توان توانایی‌اش و به هر کس به اندازه نیازش را سر می‌داد دوام چندانی را نیاورد.
آیت الله مکارم افزود: از سویی دیگر شعارهای نظام سرمایه‌داری که توسعه را آرمان خویش قرار داده و همه چیز از جمله عدالت و اخلاق را به طور کلی نیز فدای آن می‌کند به رنج مضاعف توده‌ها و به برخورداری به گروهی اندک از سرمایه داران انجام می‌گیرد.
وی با اشاره به ناکارآمدی نظام سرمایه‌داری غربی تصریح کرد: در این میان دولت‌هایی که با شعار دولت رفاه، گروهی را مجذوب خود ساخته‌اند دچار چالش‌های تازه‌ای شده و موفق به حل همه جانبه مشکلات نشده‌اند.
این مرجع تقلید شیعیان علت اصلی این ناکامی‌ها را نادیده انگاشتن ارزش‌های اسلامی و بیرون راندن آن از محیط توسعه و پیشرفت و به تعبیر دیگر غفلت از نقش پروردگار در زندگی بشر و فراموشی سعادت جاودانه دانست و گفت: دنیای مادی با یک چشم و آن هم تنها با چشم مادی و لذت جویی حداکثری به زندگی نکاه می‌کند و این جز یک زندگی خسته کننده و تکراری رهاوردی نخواهد داشت.
وی یاد آور شد: پر واضح است در محیطی که در طبل لذت جویی منفعت طلبی، سود پرستی و مصرف بیشتر کوبیده می‌شود، فضیلت، تقوا، اخلاق و دگر دوستی جایی ندارد؛ چرا که از درختی که ریشه‌هایش لذت جویی و ساقه‌هایش سود پرستی است و با آب مفاخره و مصرف گرایی آبیاری می‌شود میوه‌ای جز تبعیض، شکاف طبقاتی و آسیب‌های اجتماعی نخواهد روید.
آیت الله مکارم شیرازی افزود: این جا است که باید صاحبنظران الگوی جامع اسلام را در پیشرفت تضمین کنند؛ نخست در ایران اسلامی به درستی اجرا نمایند سپس آن را به دنیا به ویژه جهان اسلام عرضه نمایند.
وی تصریح کرد: به نظر می‌رسد عناصر تشکیل دهنده پیشرفت از نظر اهمیت، یکسان نبوده و در یک رتبه قرار ندارند؛ هر چند همه آنها پر اهمیت هستند؛ ولی برخی از این عناصر در درجه اول اهمیت قرار دارد که بدون تحقق آنها سایر تلاش‌ها ناقص و کم فایده است، لذا لازم است عزیزان این عوامل را بررسی کرده و اولویت را در نظر بگیرند.
این مفسر قرآن کریم افزود: بدون شک علم و آگاهی کافی، برنامه ریزی دقیق، فراهم ساختن ابزار لازم، مدیریت قوی، پرهیز از کارهای تکراری، تلاش در مسیر نوآوری، همت بالا، شجاعت، اراده قوی و توجه به ارزش‌های انسانی و اسلامی و سرانجام توکل بر خدا در سایه ایمان و تقوا تاثیر فوق العاده‌ای در پیشرفت دارد.
وی در پایان با اشاره به این که سزاوار است این اصول ده گانه مورد توجه دقیق برادران و خواهران عزیز باشد و اصول لازم دیگر را نیز بر آن بیافزاید، گفت: ایران برنامه خدمتی به پیشرفت جامعه اسلامی، کشور، اسلام و تعلمیات آن است.