وقتی آرشیو تلویزیون سوخته می شود

صراط: پس از اعلام رسمی ادغام شبکه‌های تماشا و نمایش، مراحل اجرایی این طرح طی می‌شود اما این دو شبکه با چه انگیزه‌ای ادغام شد و در همین راستا چه چالشی با گسترش کمی آنتن تلویزیون در سال‌های اخیر رخ داده و مدیر تازه تلویزیون برای گذر از کدام بحران، این تصمیم سریع را ابلاغ کرد و پس از این ادغام باید چه راهکاری برای رسیدن شبکه نمایش به ظرفیت واقعی‌اش که پربیننده‌ترین شبکه تلویزیون است، پی گرفت و این راهکار نیازمند چه ملزوماتی است؟

 اگر قرار باشد سرمایه‌های یک مجموعه رادیو و تلویزیونی (broadcasting) نظیر رسانه ملی را برشمرد، «آرشیو برنامه‌ها» اعم از برنامه‌های «تولیدی» و «تامینی» یکی از چند سرمایه اصلی چنین مجموعه‌هایی در کنار تجهیزات و نیروی انسانی کارآمد است و بنابراین همه رسانه‌ها تلاش می‌کنند ضمن استفاده بهینه از آرشیو برنامه‌ها، به گونه‌ای از آرشیو استفاده نکنند که کاملاً تکراری شده باشد و ارزشش را از دست داده باشد.

توسعه شبکه‌های تلویزیونی بدون پیش‌تولید سنگین و متناسب با افزایش کمی و کیفی شبکه‌های تلویزیونی، راهی برای مدیران وقت رسانه ملی به جز رفتن سراغ آرشیو این سازمان باقی نگذاشت و بخش قابل توجهی از آنتن شبکه‌های مستند، نسیم، تماشا و نمایش با تکیه بر آرشیو پر شد و همه سرمایه محتوایی رسانه ملی بار دیگر در معرض بازپخش قرار گرفت.

در نهادی که در حدود 15 درصد اعتباراتش برای تولید باقی می‌ماند، شبکه‌های تازه نفس، بدین شکل کارشان را ادامه دادند و کم‌کم فضا به سمتی رفت که یک برنامه تلویزیونی پس از پخش در یکی از شبکه‌های یک تا پنج، در یک یا دو شبکه دیگر نیز پخش شده و در نهایت از شبکه شما و شبکه‌های استانی سردرآورد و این گونه بهترین برنامه‌ها نیز برای مخاطب ملال آور می‌شد و در عین حال مخاطب که پی برده بود، در شبکه تماشا هیچ اثر تازه‌ای پخش نمی‌شود، انگیزه‌ای برای تماشای این شبکه نداشت.

این شیوه غیرمرسوم که حکم سوزاندن آرشیو تلویزیون را داشت، آنچنان استمرار یافت که آهسته آهسته دیگر چیزی از آرشیو تلویزیون برای پخش مکرر در شبکه‌های مختلف باقی نمانده باشد و در واقع کف‌گیر پخش به ته‌دیگ آرشیو خورد و در همین شرایط پورمحمدی و همکارانش مدیریت تلویزیون را تحویل گرفتند.

در این شرایط دو راه پیش رو بود؛ یا اینکه هزینه‌ای بسیار کلان برای تولید وسیع و کلان سریال و همچنین دوبله تعداد قابل توجهی از سریال‌های خارجی برای شبکه تماشا بود و یا اینکه قید این شبکه را زد و این شبکه را حذف یا ادغام کرد. با توجه به بدهی 130 میلیاردتومانی برجای مانده برای معاونت سیما، مشخص بود پورمحمدی امکان چنین سرمایه گذاری را ندارد و این امکان به زودی نیز میسر نمی‌‎شود.

در همین راستا با توجه به آنکه ادامه روند کنونی پخش از آرشیو ممکن نبود، تصمیم به ادغام این شبکه‌ها شد تا در نهایت بخشی از شبکه نمایش به عنوان شبکه فیلم، به پخش سریال اختصاص یابد و در واقع شبکه نمایش از این پس شبکه فیلم و سریال خواهد بود. این اتفاق، فرسایش آرشیو رسانه ملی را تا حدودی کند خواهد ساخت، هرچند انتظار می‌رود با افزایش اعتبارات شاهد گسترش برنامه‌های تامینی (دوبله) و تولیدی باشیم و این شبکه که ظرفیت بدل شدن به پربیننده ترین شبکه تلویزیون را دارد، صرفاً به بازپخش تولیدات دیگر شبکه‌ها محدود نشود.