دولت با چه مجوزی درباره آمریکا تابوشکنی کرد؟!

گروه سیاسی صراط - با نزدیک شدن به زمان تمدید شده برای توافق نهایی در مذاکرات هسته ای میان ایران و 5+1، نه تنها هیچ نشانه ای از حصول نتیجه مطلب دیده نمی شود بلکه برخی تابوهای سیاست خارجی کشور اکنون بدون هیچ دستاوردی شکسته است.

به گزارش گروه سیاسی صراط، از زمان توافق پرحرف و حدیث ژنو هنوز یک سال هم نگذشته اما در این مدت وزرای خاریجه ایران و آمریکا بارها و بارها دیدار کرده اند و یا تماس تلفنی داشته اند.

سوم آذر سال 92، لحظه دست دادن ظریف و کری در ژنو، به عنوان اولین اتفاق اینچنینی از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تا آن روز، در رسانه های دنیا بازتاب فراوانی داشت.


22 روز پس از آن، وزارت خارجه اعلام کرد که جان کري با ظريف تماسي تلفني داشته و در اين گفتگو وزير امور خارجه کشورمان، مراتب نارضايتي ايران را از تحريم هاي اخير واشنگتن اعلام کرده است.

اين نخستين تماس تلفني کري و ظريف پس از توافق ‍ژنو محسوب می شد و جالب اینکه، چند روز قبل از آن، وزارت خزانه داري آمريکا نام 19 فرد و شرکت از جمله نام چند شرکت ايراني را به فهرست تحريم‌ها عليه ايران افزوده بود که این اتفاق باعث شد هيات کارشناسي ايران که در حال مذاکره با کارشناسان 1+5 در وین بود، مذاکرات را متوقف کند و به تهران بازگردد.

پس از این تابوشکنی دوباره، تماس تلفنی و دیدار میان وزرای خارجه ایران و آمریکا که تا جندی پیش از آن، از خطوط قرمز ایران به شمار می آمد به روندی عادی تبدیل شد؛ 24 شهریور، رهبر معظم انقلاب پس از ترخیص از بیمارستان، پرده از یک تماس دیگر جان کری با ظریف برداشتند و با اشاره به سخنان چند روز پیش وزیر امور خارجه آمریکا و اعلام این موضوع که ما از ایران برای ائتلاف بر ضد داعش دعوت نمی‌کنیم، خاطرنشان کردند: همین وزیر امور خارجه آمریکا، شخصاً به آقای دکتر ظریف درخواست داده بود که بیایید در قضیه داعش با ما همکاری کنید اما دکتر ظریف درخواست او را رد کرده بود.


یک هفته بعد، جان کری و ظریف در نیویورک دیدار کردند. کمتر از سه هفته بعد از این دیدار، جان کری بار دیگر از تماس و گفتگوی محرمانه با ظریف پرده برداری کرد و گفت: "گفت وگوهای خصوصی نیز اکنون صورت می گیرد؛ شخص من گفتگوهای خصوصی با وزیر امور خارجه ایران داشتم و تلاش ما این است که تا آن موقع، این گفتگوها حالت خصوصی داشته باشد. ایران می داند که چکار باید بکند تا از برنامه صلح آمیز هسته ای برخوردار شود و ما نیز آماده هستیم برای حل و فصل مساله گفتگو کنیم و این باور را داریم و رئیس جمهور اوباما نیز بارها گفته است راه حل مبتنی بر گفتگو راه حل ارجح ماست. از این رو ما گفتگو می کنیم ولی این گفتگوها را در چند روز آینده علنی نمی کنیم."


اخیرا نیز اعلام شده است که کری، ظریف و اشتون قرار است 18 و 19 آبان در عمان دیدار کنند و این علاوه بر دیدارهای سه جانبه پیشین آنها در وین است.

حال سوالی که در این میان وجود دارد این است که حاصل این تابوشکنی برای جمهوری اسلامی ایران چه بوده است؟ چه پیشرفتی در مذاکرات و یا موقعیت بین المللی کشورمان به همراه داشته و قرار است عادی شدن روابط ایران و آمریکا چه دردی از کشور دوا کند؟

به نظر می رسد دولت تدبیر و امید، تا کنون از مذاکرات هسته ای بیش از آنکه در جهت حل و فصل پرونده هسته ای کشور استفاده کند، خواسته یا ناخواسته دیگر آرزوی دیرینه برخی اصلاح طلبان و غربگرایان داخلی یعنی برقراری رابطه با آمریکا را پیش برده است.

محمود احمدی نژاد در دوران اول ریاست جمهوری خود نامه ای به جورج بوش نوشت که مورد انتقاد شدید اصلاح طلبان قرار گرفت. از جمله محمد قوچانی سردبیر آن روزهای روزنامه شرق که این روزها، با شناسنامه کارگزاران سخن می گوید و می نویسد، در حمله ای به رییس جمهور سابق نوشت: "احمدی نژاد باید به این پرسش پاسخ دهد كه اگر هدف از نامه نگاری به جورج بوش جز یافتن راهی برای حفظ اقتدار (بهره مندی ایران از انرژی هسته ای)، صلح (پرهیز از جنگ و خشونتی كه آمریكا درصدد تحمیل آن است) و توسعه ایران (پرهیز از تحریم و محاصره اقتصادی) نبوده، با چه تحلیل و جوازی بر ربع قرن اندوخته قطع رابطه و مذاكره و مكاتبه با آمریكا (كه می توانست در هر مذاكره ای برگ برنده ایران باشد) چنین چوب حراج زده است؟"

حال دولت تدبیر و امید چند گام جلوتر رفته و به جای مکاتبه، مکالمه و ملاقات میان مقامات دو کشور را به کرات انجام داده است. آیا جای همین سوال وجود ندارد که اگر قرار است عادی سازی روابط با آمریکا دستاوردی برای کشورمان نداشته باشد – که تا کنون نداشته – دولت تدبیر و امید، "با چه تحلیل و جوازی بر اندوخته قطع رابطه و مذاكره و مكاتبه با آمریكا چنین چوب حراج زده است؟"